Yargı kararları ışığında Türkiye'de vergi kayıp ve kaçakları ile mücadele ve alternatif çözüm arayışları
Tackling with tax avoidance and evasion in the light of jurisdictional decisions in Turkey and searching for an alternative solution
- Tez No: 453268
- Danışmanlar: PROF. DR. ERSAN ÖZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maliye, Finance
- Anahtar Kelimeler: Vergi kaybı, vergi kaçağı, vergi yargısı, vergi suçları, vergi cezaları, alternatif çözüm yolları (ADR), Tax loss, Tax evasion, The judgment of tax, Tax crimes, Tax penalties, Alternative Dispute Resolution (ADR)
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 516
Özet
Devletlerin varlığını sürdürebilmesi ve kamu hizmetlerini kaliteli sunulabilmesi için sağlam mali kaynaklara ihtiyaç duyulmaktadır. Kamu gelirlerinin en önemlisini oluşturan vergiler, ülkelerin gelişmişlik düzeyine göre değişmekle birlikte birçok ülkede toplam kamu gelirlerinin %80-90'nını oluşturmaktadır. Vergi gelirlerinin dengeli, adil ve düzenli biçimde elde edilmesi veya artırılması için de mutlaka sağlam temellere dayanan iyi bir vergi politikasına gereksinim duyulmaktadır. Dolayısıyla vergi politikalarının başarıyla uygulanamaması halinde vergi kayıp ve kaçakları oluşabilmektedir. Söz konusu bu sorun sadece devlet gelirlerinde azalma değil aynı zamanda ekonomik büyümenin engellenmesi, gelir ve kaynak dağılımında adaletsizlik vb. olumsuzluklara neden olmaktadır. Literatürde genel olarak vergi kayıp ve kaçakları; mali, ekonomik, idari, hukuki, sosyal-psikolojik, siyasal ve küresel kaynaklıdır ve günün şartlarına göre değişimler göstermektedir. Devlet gelirlerini artırma eğilimi içinde iken mükellefler de vergisel yükümlülüklerini en aza indirme isteğindedirler. Vergisel yükümlülüklerin azaltılmasında mükelleflerce yasal olan“vergiden kaçınma”veya yasal olmayan“vergi kaçırma”şeklinde iki farklı yöntemden yararlanılmaktadır. Vergi kayıp ve kaçakları olgusu tarihsel süreçte vergilemenin ilk uygulanmasından bugüne tüm ülkelerin ortak sorunu olmaya devam etmektedir. Genellikle gelişmiş ülkelerde iyi bir vergi sistemi nedeniyle düşük, az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde vergi sisteminin yetersizliğine bir bağlı olarak yüksek oranlarda vergi kayıp ve kaçak oranları ile karşılaşılmaktadır. Ülkemizde de önemli bir sorun olan vergi kayıp ve kaçakları ile mücadelede vergi cezalarının artırılması, hukuksal düzenlemelerin gözden geçirilmesi, yargı organlarında verilen kararların vergi kayıp ve kaçakları üzerindeki etkilerinin araştırılması gibi hususlar tez çalışmasında ele alınmıştır. Bu kapsamda vergi kayıp ve kaçaklarıyla mücadeledede uzlaşma yanında başta ombudsmanlık ve arabuluculuk gibi alternatif çözüm yollarının ülkemizde uygulanması gerekliliği üzerinde durulmuştur. Tez kapsamında vergi kayıp ve kaçaklarına ilişkin literatür taraması yapılmış ve Maliye Bakanlığı, Adalet Bakanlığı, Danıştay ve Yargıtay ulusal verileri ile OECD, AB, ILO, World Bank, IMF gibi uluslarararası kurum ve kuruluşlarca yayınlanan uluslararası veriler kullanılmıştır. Ayrıca konuyla ilgili yetkili kişi ve kurumlarla gerek yazışma gerekse yüz yüze yapılan görüşmeler, bilgiler ve yargı kararlarının incelenmesi doğrultusunda değerlendirmelere yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
In order to continue the existence of governments and offer quality public services, solid financial resources are needed. The most important part of public revenue constitutes from taxes, and although it varies depending on the development level, the share of taxes in total public revenues varies between 80-90% in many countries. A balanced, fair and tax policies on a regular basis are essential to obtain or increase tax revenue. For this purpose, it is required the tax policies that based on solid foundations. Therefore, implementing tax policies unsuccessfully can lead tax losses and leakages. This particular problem not only reduces government revenues but also prevent economic growth, and affect income and resource distribution negatively. General tax avoidance and evasion in the literature are related to financial, economic, administrative, legal, social, psychological, political and globally sources, and it shows changes according to the terms of global changes. While governments tend to increase tax revenue, the taxpayers are required to minimize their tax liabilities request. There are two different approaches utilized to reduce the tax liabilities of taxpayers: legal“tax avoidance”or illegal“tax evasion”. A case of tax losses and leaks from the implementation date of the first historical period has been continuing to be a common problem for all countries. Due to a good tax system in developed countries, they face low tax loss and leakage, however, inadequacies of the tax system in underdeveloped and developing countries cause high tax loss and leakage. In this thesis, the increase of tax penalties for fighting against tax losses and leakages that is considered as one of the major problems in Turkey, the review of legal regulations, the decision on judicial organs of tax losses and leakages are evaluated and discussed. In this context, next to compromise towards combating tax avoidance and evasion, the implementation of alternative dispute resolutions such as mediation and ombudsman is emphasized in this study. In this dissertation, literature related to tax losses and evasion is reviewed, and national data published by the Ministry of Finance, Ministry of Justice, the Council of State and the Supreme Court are used. In addition to these data sources, international annual data published by such as OECD, EU, ILO, World Bank, IMF are also utilized. In addition, correspondence as well as face to face interviews, information and judicial decisions of the relevant authorities and institutions are examined and evaluated.
Benzer Tezler
- Televizyon üzerinden dindar/mütedeyyin kadınları anlamak: Dindar kadınların televizyonu alımlama ve kullanım biçimleri
Understanding religious/pious women through television: Religious women's reception and usage of television
ERGEN DEVRİM KARAGÖZ
Doktora
Türkçe
2022
Radyo-TelevizyonGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÖZLEM DANACI YÜCE
- Türkiye'de ve seçilmiş ülkelerde vergi inceleme sürecinde mükelleflerin hak ve ödevleri
Rights and duties of taxpayers in tax inspection process in Turkey and selected countries
ORÇUN AVCI
Doktora
Türkçe
2019
Maliyeİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiMaliye ve Mali Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN HEPAKSAZ
- Türkiye'de adli vergi suç ve cezalarının yargı kararları ışığında değerlendirilmesi
Evaluation of forensic tax and criminal penalties inTurkey in light of judicial decisions
BURCU BULDUK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Hukukİzmir Katip Çelebi ÜniversitesiMaliye ve Mali Yönetim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN HEPAKSAZ
- 6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu uyarınca Türk ticaret şirketlerinin yükümlülükleri
Obligations of Turkish commercial companies pursuant to Law No. 6698 on the Protection of Personal Data
YASİN ÜSTÜN
- İnşaat sözleşmelerinde hak talebi yönetimi: Kamu projeleri için öneri model
Claim management in construction contracts: Proposed model for public construction projects
İSMAİL CENGİZ YILMAZ
Doktora
Türkçe
2013
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN ATİLLA DİKBAŞ