Askeri, ekonomik ve siyasal boyutlarıyla Çin-ABD ilişkilerinin dönüşümü(1945-2009)
Transformation of China-US relations with the military, economical and political aspects (1945-2009)
- Tez No: 456638
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET ÖCAL
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Çin, Tayvan, ABD, Soğuk Savaş, Karmaşık Karşılıklı Bağımlılık, China, Taiwan, Cold War, Complex Independence
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Çin İmparatorluğu uzun süre kendini merkeze alan özgün bir düzenle yönetilmiştir. Emperyalist dış müdahalelerin etkisiyle 19. yüzyılda zayıflayarak dağılma sürecine girmiştir. İngiliz İmparatorluğu başta olmak üzere ABD ve Fransa gibi Batılı büyük güçlerin müdahaleleri İmparatorluğun yıkılmasında etkili olmuştur. İmparatorluğun yıkılmasından sonra Çin Cumhuriyeti kurulmuş, ancak Batılı Güçlerin etkisi ve ülke içindeki ideolojik ayrışmalara bağlı olarak ülkede istikrar sağlanamamıştır. Çin'de baş gösteren anti-kapitalist eğilimin Bolşevik Devriminin ertesinde güçlenmesiyle, ülkede farklı ideolojiler arasındaki ayrılık daha da belirginleşmiştir. Komünistler, 1945'te başlayan ve dört yıl süren iç savaştan galip çıkmıştır. 1 Ekim 1949'da kurulan Çin Halk Cumhuriyeti, Soğuk Savaşın ilk yıllarında, dönemin zorunluluklarına bağlı olarak, Sovyetler Birliği ile iyi ilişkiler kurmaya çalışmıştır. Çin Cumhuriyeti'nin Tayvan sürgünündeki yöneticileri ise ABD ile iyi ilişkiler kurmuştur. Çin'in ABD ile ilişkileri, 19. yüzyılın başından 20. yüzyılın son çeyreğine kadar ABD'nin kendi ulusal öncelikleri ve çıkarları doğrultusundaki siyasetiyle şekillenmiş, Soğuk Savaş döneminde; ilişkilerdeki gerginlik 1970'lere kadar devam etmiştir. Bunun ardından başlayan normalleşme süreci, sadece iki devletin ilişkilerindeki değişimi değil, dünya siyasetinde başlayan yeni süreci de göz önüne sermiştir: Çin Halk Cumhuriyeti, dışa kapalı ekonomik yapılanmasını tedricen esneterek, dünyanın en önemli üretim güçleri arasına katılmıştır. ABD açısından Çin Halk Cumhuriyeti ise büyük nüfusu ile çeşitli avantajlar sağlayabilecek yeni ve önemli bir ticari partner haline gelmiştir. Bölgesel olarak bu ticari işbirliği doğrudan Doğu Asya'daki güç dengesini etkilemiştir. Son olarak, kapitalist ekonominin küreselleşmesine önemli ölçüde katkı sunmuştur. Güncel ilişkileri tarihsel bağlamıyla birlikte ele alan bu Yüksek Lisans Tezi, Çin ve ABD ilişkilerinin karmaşık karşılıklı bağımlılık teorisin kuramsal çerçevesine bağlı kalarak incelenebileceğini savunmaktadır. Çin ve ABD arasındaki karmaşık karşılıklı bağımlığa dayalı ilişkinin, iki devlet arasında var olan siyasal ve iktisadi bakış açılarına dayalı farklılıkların ve karşılıklı olumsuz tarihsel algıların ikinci plana atıldığını göstermektedir. Neticeyle bu tez; iki ülke arasındaki askeri, siyasi ve ekonomik ilişkilerin, bölgesel ve küresel düzeyde çok boyutlu olarak ele alınması gerektiğini savunmaktadır.
Özet (Çeviri)
Sino Empire was governed by an auto centered and unique order. Weakened China started to dissolve with the influences of imperialist foreign powers in the 19th century. Interventions of Western great powers, namely Great Britain, the US and France strongly impacted on dissolution of the empire. After the collapse of the empire, Republic of China was established, nevertheless; stability could not be realized due to the influence of Western powers and the ideological separation within Chinese population. Separation among different ideologies within the country started to be much more visibly detected in connection with the strengthening of the anti–capitalist tendency after the Bolshevik Revolution. The Communists won the 4 years civil war started in 1945. Established on October 1st, 1949, People's Republic of China -bounded by the necessities of the era- tried to develop good relationship with the Soviet Union during the very beginning of the Cold War. Meanwhile the governors of Republic of China in exile developed good relations with the US. China's relation with the US was shaped by the US policies directed by its national priorities and interests from the beginning of the 19th century to the last quarter of the 20th century. High tension of the relationship lasted until 1970s, during the Cold War era. Normalization period in relationship demonstrated not only the transformation of their relationship, but also the new era of the word politics: People's Republic of China gradually elasticized it's closed economic structure, and ranked as one of the most important productive powers of the world. According to the US, People's Republic of China, with its huge population, was promoted to an advantageous status of a new and important commercial partner. At the regional level, this commercial partnership directly shifted the balance of power in the Eastern Asia. Lastly, it accelerated globalization of the capitalist economy. Concerning with the contemporary developments in its historical context, this thesis argues that the relationship of Chine and the US can ben explored within the theoretical framework of complex independency. It is examined that the complex independency of China and the US demonstrates that this kind of relationship demotes different political and economic perspectives and the historically negative mutual understandings to the secondary status. Consequently this thesis defends that the military, political and economic relations of two states have to be multi dimensionally examined both at regional and global level.
Benzer Tezler
- Uluslararası örgütlerin kurulma sebepleri: Şanghay İşbirliği Örgütü örneği
Reasons of establishment of international organizations: Shanghai Cooperation Organization example
FURKAN TERZİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Siyasal Bilimlerİstanbul Ticaret ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ UĞUR YASİN ASAL
- Soğuk savaş sonrası Türkiye-Azerbaycan ilişkileri: Artan işbirliğinin Dağlık Karabağ sorununa etkisi
Turkey-Azerbaijan relations after the cold war: The impact of increasing cooperation on the Nagorno-Karabakh problem
VUSAL HALİLZADE
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Siyasal Bilimlerİstanbul Gelişim ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAYRİYE ASENA DEMİRER
- DİSK örneğinde Türkiye'de sendika ve siyaset ilişkisi
The relationship between trade unions and politicsin Turkey in the example of DİSK
GONCA GEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriUludağ ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TAHİR BAŞTAYMAZ
- Urban transformation as political and ideological intervention in space: A case study in Diyarbakır
Mekana politik ve ideolojik bir müdahale olarak kentsel dönüşüm: Diyarbakır örneği
DİREN TAŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ MÜCEN