Althusser'in ideoloji kuramı bağlamında Türkiye'nin çok partili hayata geçişinde ordunun konumu
The position of the army within Turkey's transition process to multy-party system from the perspective of Althusser's concept of ideology
- Tez No: 459871
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. SERTAÇ SERDAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Kamu Yönetimi, Siyasal Bilimler, Public Administration, Political Science
- Anahtar Kelimeler: Devletin ideolojik aygıtları, Devletin baskı aygıtları, Egemen ideoloji, Ordu, Kemalizm, Ideological state apparatus, Repressive state apparatus, Dominant ideology, Military, Kemalism
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Uludağ Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Siyaset ve Sosyal Bilimler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 164
Özet
Yapısalcı-Marksist ekolün en önemli temsilcisi olarak kabul edilebilecek Fransız düşünür Louis Althusser, ideoloji kuramını devlet mekanizması üzerinden açıklarken devletin başvurduğu aygıtları“devletin ideolojik aygıtları”ve“devletin baskı aygıtları”şeklinde kendisine özgü bir sınıflandırmaya tabi tutmuştur. Söz konusu ayrıma göre ideolojik aygıtlar, devletin, üzerine tesis edilmiş olduğu egemen ideolojiyi toplumun tüm kesimlerine yaymak ve benimsetmek işlevini üstlenirken; baskı aygıtları devletin işleyiş tarzına yön veren bu ideolojinin karşılaşabileceği direniş ve tehditlere karşı caydırıcı veya ilgili tehlikeleri ortadan kaldırıcı nitelikler barındıran kurumlar olarak karşımıza çıkmıştır. Althusser bu doğrultuda okul, ibadethane, iletişim araçları, politik, kültürel ve sendikal örgütlenmeleri ideolojik aygıtlar çerçevesinde değerlendirirken; hükümet, ordu, polis, mahkemeler ve hapishaneler gibi kurumları da baskı aygıtı olarak tanımlamıştır. Söz konusu tez çalışması, Althusser'in devlet aygıtlarına yönelik ortaya koymuş olduğu bu kategorizasyonu ordu-siyaset ilişkisi perspektifinden ele alarak Türkiye örneğine uyarlandığında ortaya çıkan sonuçları tartışmayı hedeflemiştir. Modernleşme projesinin ağırlıklı olarak askeri elitler aracılığıyla gerçekleştirildiği söylenebilecek olan Türkiye'nin siyasal yaşamında ordunun yalnızca bir baskı aygıtı değil aynı zamanda ideolojik bir aygıt işlevi de gördüğü iddiasından yola çıkılarak, bilhassa Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin kuruluş felsefesinin fikri bir karşılığı olarak kabul edilebilecek Kemalizm ideolojisinin sahip olduğu temel prensip ve yaklaşımların topluma yayılmasında ordunun üstlendiği fonksiyonlar ortaya konularak, silahlı kuvvetlerin niçin salt bir baskı aygıtı olarak değerlendirilemeyeceği sorusuna yanıt aranmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
French philosopher Louis Althusser, who is accepted as one of the most significant representatives of Structuralist-Marxist school, made a unique classification regarding the apparatus of state as“ideological apparatus”and“Repressive apparatus”while explaining the ideology theory on state mechanism. According to this distinction ideological apparatus function to spread and infuse the dominant ideology upon which the state is built into all segments of the society, and repressive apparatus appears as institutions composed of qualifications to dissuade or eliminate resistance or threats which this ideology might encounter. Accordingly, Althusser evaluated schools, sanctuaries, means of communication, political, cultural or union organizations within the frame of ideological apparatus whereas institutions such as the government, the army, the police, courts, and prisons were defined as repressive apparatus. The said thesis study aims to address the categorization made by Althusser regarding the state apparatus from the perspective of military - politics and to discuss the consequences when adapted to Turkey. By looking at the claim that throughout Turkish political history in which modernism project was principally realized by the elite military units, military forces have functioned not only as a repressive apparatus but also an ideological apparatus, the functions undertaken by the military to spread the main principles and approaches of Kemalist ideology, which might be accepted as the intellectual equivalent of the foundation philosophy of Turkish Republic, will be revealed and the question why armed forces cannot be evaluated solely as repressive apparatus will be tried to be answered.
Benzer Tezler
- Hegemonya kuramı bağlamında medya-iktidar ilişkileri: Türkiye televizyon kanallarında haber yayıncılığı
Media-power relations in the context of hegemony theory: News broadcasting in Turkish television channels
AHMET BAHADIR AHISKA
Doktora
Türkçe
2021
Radyo-TelevizyonMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUKADDER ÇAKIR
- Planlama sürecinde aktörlerin temsil sorunsalı ve kentsel sosyal hareketler: İzmir Kordon Yolu örneği
The Problematic of representation of agents in the process of planning and urban social movements: İzmir Kordon Yolu as an example
YUSUF DEMİRHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMEL GÖKSU
- Sinema ve siyaset bağlamında Emin Alper filmlerinin ideolojik yönden içerik analizi
Ideological content analysis of Emin Alper films in the context of cinema and politics
VEDAT DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Siyasal BilimlerBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MEHMET ARI
- Une autre fidélité ; le retour d'Alain Badiou à Platon et sa transformation de Platon face aux problèmes philosophiques contemporains
Bir başka sadakat; Alain Badiou'nun çağdaş felsefe problemleri karşısında Platon'a dönüşü ve onun dönüştürüşü
ÖZHAN ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Fransızca
2023
FelsefeGalatasaray ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER ORHAN AYGÜN
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAKAN YÜCEFER