Anadolu'da keçi kılı/tiftik dokumalar ve ekose desen önerilerinin analizi
Goat hair/mohair weave in Anatolia and analysis of tartan pattern proposals
- Tez No: 460535
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜNAY ATALAYER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2016
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Güzel Sanatlar Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tekstil Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Keçi kılı lifi, geleneksel çadır ve yer yaygısı olarak kullanılan bir mekan tekstilinin hammaddesidir. Bu araştırmada, Anadolu'nun birçok bölgesinde kullanılan keçi kılı ve organik bakımdan lif ortaklığı olan tiftik ipliği ve keçinin alt ve üst liflerinden elde edildiği geleneksel dokumalar ele alınmıştır. Bu dokumalar farklı amaçlar için kullanılmaktadır. İnceleme yapılan bu iplik örneklerinin hammaddesi, keçinin üst ve alt liflerinden eğrilmiş olup, bazılarında ise yün karışımlı üretildikleri görülmektedir.. Lifler kırkım kılı ve tabak kılı olarak iki şekilde temin edilmektedir. Yapısal durumlarına göre çıkrık veya kirmanla elde büküm işlemi yapılmaktadır. Araştırma yapılan Aydın\Olukbaşı Köyü, Kastamonu\Tosya, Siirt\Eruh, Bayburt ve Bursa\Keles il ve ilçelerinden alınan örneklerin, günümüzde de kıl ve tiftik dokumaya devam eden üç farklı il ve ilçeler incelenmiş olup, buradaki dokumaların analizleri yapılarak iplik numarası, büküm farklılığı, dokuma ve tezgah özellikleri ile yörelerdeki kullanım alanlarına ilişkin bilgilere ulaşılmıştır. Konu üç bölümde ele alınmıştır. Birinci bölümde, keçi kılı ve tiftik iplik hammaddesinin fiziksel özelliklerine ve lifin yapısına değinilmitir.Anadolu'da keçi kılı ve tiftik dokuma yapılan bölgeler incelenmiş, dokuma yapılan yörelerin dokuma örneklerinin hammadde özellikleri, büküm farklılıkları ve ne amaçla kullanıldığı incelenmiştir. Yörelerdeki dokuma tekniği, tezgah ve kullanılan araç- gereçler incelenerek yöreler arasındaki farklılıklar tespit edilmiştir. İkinci bölümde, dokumanın hammadde analizi, yörelerden alınan dokuma örneklerinin mikroskobik lif görüntüleri, örgü yapısı ve çözgü atkı sıklığı incelenerek tablo haline getirilen analizlerin değerlendirilmeleri yapılmıştır. Dokumalarda kulanılan keçi kılı ve tiftik ipliğinin diğer doğal ipliklerden ayırıcı özellikleri anlatılmıştır. Üçüncü bölümde tezin temel konusu olan ekose kumaşın tarihçesi ve Anadolu'da ekose kumaş örnekleri üzerinden keçi kılı ve tiftik ile yapılan geleneksel dokumalara yeni bir önerme getirmek amacıyla aynı elyaflar kullanılarak ekose desen uygulamaları önerilmiştir. Çalışma kapsamında, dört dokumacı ile sözlü görüşme yapılmış, beş yöreden alınan kumaşların, analiz tablosu ile keçi kılı ve tiftik iplikten dokunan geleneksel kumaşların örnekleri incelenmiştir. Elde edilen tüm kazanımlar ve öneriler sonuç kısmında ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Goat hair fiber is the raw material of the place textile that is used as the traditional tent and ground cloth. In this research, goat fiber that is used in many regions of Anatolia, and angora thread that is organically mutual in fiber association, and traditional weavings that are produced from lower and upper fibers of goat are all together handled. These weavings are used for different purposes. It is seen that the raw material of these examined thread samples are spinned from the lower and upper goat fibers, and that some of them are wool-mixed samples. Fibers are provided as virgin wool and skin wool. In accordance with their structural condition, manual spinning with spindle or sheave is done. Collected samples from research areas of Aydın/Olukbaşı Village, Kastamonu/Tosya, Siirt/Eruh, Bayburt and Bursa/Keles and the three different provinces and counties in which goat hair and angora are spinned at the present time are analyzed; and doing the analyses of these weavings, data about their thread number, twist diversity, weaving and loom traits and the areas of their usages in their neighborhoods are attained. The topic is discussed in four sections. In the first section, the raw material traits of weaving samples from angora and thread weaving areas, their differences in spinning, and their intended purposes are examined. In the second section, the raw material analysis of weavings, the microscopic filmings of fibers from weaving samples collected from several areas, the weaving styles, and warping weft frequency are examined. The distinctive features of these particular weavings are described in tabularized analysis. In the third section, the weaving techniques of the area, the loom and several other used tools are examined and the differences between the areas are identified. In the fourth section, the history of tartan fabric –that is the main topic of this thesis– and tartan fabric samples in Anatolia are introduced. In order to bring a new approach to traditional weavings that are made with goat hair and angora, tartan pattern applications are suggested by using the same fibers. Within the boundaries of this study, four weavers were interviewed, and fabrics from five different areas were examined in analysis tables along with the samples of traditional fabrics made of goat hair and angora. Tables are studied in detail in the assessment section, and all the obtained achievements and suggestions are put forward in the conclusion section.
Benzer Tezler
- Anadolu kilimlerinde sembol olarak hayvan imgesinin incelenmesi
Examination of animal images as symbols in Anatolian kilims
DİLARA ALTINKEPÇE ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. SERVET SENEM UĞURLU
- Asur ticaret kolonileri çağında M.Ö. (2000-1750) Anadolu'da sosyal ve ekonomik durum
Social and economic (financial) condition in the era of B.C. (2000-1750) Assyrian merchant colonies
YASEMİN ÖZSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eski Çağ Dilleri ve KültürleriAnkara ÜniversitesiEskiçağ Dilleri ve Kültürleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN SEVER
- Doğu Karadeniz bölgesi dokumaları
Eastern Black Sea region weaves
KEZİBAN SELÇUK
Doktora
Türkçe
2020
El SanatlarıAtatürk ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Ankara, kıl ve kilis ırkı keçilerde leptin geni 2. ekzon ve 2. intronda bulunan polimorfizmlerin belirlenmesi
Identification of polymorphisms in ankara, kil and kilis breed goats leptin gene exon 2 and intron 2
ÖZGE BAKIRCIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Biyokimyaİstanbul ÜniversitesiBiyokimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KEMAL ÖZDEM ÖZTABAK