Geri Dön

Sosyal anksiyete bozukluğu belirti düzeyi yüksek ve düşük olan bireylerin çeşitli psikolojik değişkenler ve bilişsel yanlılıklar açısından karşılaştırılması: Bir bilgece farkındalık temelli psikoeğitim programı önerisi

The comparison of individuals with high social anxiety disorder symptoms with individuals with low social anxiety disorder symptoms in terms of psychological variables and cognitive biases: proposal for a mindfulness based psychoeducation program

  1. Tez No: 463147
  2. Yazar: DİLAY ELDOĞAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MÜJGAN İNÖZÜ
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Sosyal anksiyete bozukluğu, duygu düzenleme, bilgece farkındalık, bilişsel yanlılıklar, Social anxiety disorder, emotion regulation, mindfulness, cognitive biases
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 184

Özet

Bu araştırma kapsamında, sosyal anksiyete bozukluğu (SAB) belirtileri deneyimleyen bireylerin psikolojik belirtileri, duygu düzenleme güçlükleri, bilgece farkındalık düzeyleri ile çalışma belleği ve dikkat süreçlerine ilişkin yanlılıkları incelenmiştir. Ayrıca, bireylerin bilişsel işlevselliği ve esnekliği ile ilişkili olduğu bilinen bilgece farkındalık kavramının entegre edildiği bir psikoeğitim programı hazırlanmış ve yapılan pilot çalışma ile Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı'nın SAB belirtileri ve dikkat yanlılığı üzerindeki etkililiği değerlendirilmiştir. İlk aşamada, 941 üniversitesi öğrencisinin SAB belirti düzeyleri değerlendirilmiş, SAB belirti düzeyi yüksek ve düşük gruplar oluşturulmuş, bu gruplar çeşitli psikolojik belirtiler açısından karşılaştırılmıştır. İkinci aşamada, SAB belirti düzeyi yüksek ve düşük olan gruplar duygu düzenleme güçlüğü, bilgece farkındalık, çalışma belleği ve dikkat yanlılığı açısından karşılaştırılmıştır. Üçüncü aşamada ise araştırma kapsamında hazırlanmış olan Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı, bir pilot çalışma ile SAB belirti düzeyi yüksek 7 katılımcıya uygulanmış ve katılımcıların SAB belirtileri ile dikkat yanlılıklarındaki değişim incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre, ilk olarak SAB belirti düzeyi yüksek grubun düşük gruba kıyasla somatizasyon, depresyon, obsesif-kompulsif, kişilerarası duyarlılık, öfke/saldırganlık, paranoya ve psikotizm belirti düzeyi ile duygu düzenleme güçlüğü düzeyinin yüksek, bilgece farkındalık düzeyinin ise düşük olduğu görülmüştür. İkinci olarak, tüm katılımcıların nötr, kızgınlık, korku ve üzüntü ifadelerine şaşkınlık ifadesine kıyasla daha uzun sürede tepki verdikleri, SAB belirti düzeyi yüksek kadınların ise düşük kadınlara kıyasla nötr ifadeye daha uzun sürede tepki verdikleri görülmüştür. Ayrıca, SAB belirti düzeyi yüksek kadınlar düşük kadınlara kıyasla tüm kelime türlerine daha uzun sürede tepki vermişlerdir. Son olarak, Bilgece Farkındalık Temelli Psikoeğitim Programı'nın SAB belirtilerini azaltmada etkili olduğu, dikkat yanlılığını azaltmada ise eğilim düzeyinde bir farklılık yaratabildiği bulgusuna ulaşılmıştır. Araştırmada elde edilen bulgular ve araştırmanın katkıları ilgili alan yazın ışığında tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

In the current study, people who experience different degree of social anxiety disorder symptoms were examined in terms of psychological symptoms, emotion regulation difficulties, level of mindfulness, and biases in working memory and attention process. Moreover, a psychoeducation program based on mindfulness which is known as a concept related to cognitive functioning and flexibility, was prepared and its effectiveness on SAD symptoms and attention bias was investigated in a pilot study. The present study was composed of three different phases. In the first phase, SAD symptom level of 941 university students were examined and low and high level groups were formed. Then, these groups were compared in terms of other psychological symptoms. In the second phase of the study, high and low groups were compared in terms of their emotion regulation difficulties, level of mindfulness and biases in working memory and attention processes. In the last phase of the study, Mindfulness Based Psychoeducation Program (MBPP), which was prepared in the current study, was administered to 7 participants with high level of SAD symptoms and the effectiveness of the psychoeducation program on the symptoms and attention bias were examined. According to the result of the study, firstly high level of SAD symptoms group had higher levels of somatization, depression, obsession-compulsion, interpersonal sensitivity, hostility, paranoia, psychotism and emotion regulation difficulties but lower levels of mindfulness as compared with low level of SAD symptoms group. Secondly, reaction time of all participants is higher for neutral, aggressive, sad, fearful faces than surprised faces. Furthermore, women with high level of SAD symptoms had higher reaction time for neutral faces and all types of words than women with low level of SAD symptoms. Lastly, according to result of the pilot study, MBPP was effective in the reduction of SAD symptoms. However, the program's effectiveness for reducing attention bias was only marginally significant. The result of the study and their contribution to the theory and practice of clinical psychology is discussed in light of the current literature.

Benzer Tezler

  1. Obezite hastalarında yaşam kalitesi ve anksiyete ilişkisi

    Quality of life in obesity patients and relationship with anxiety

    SEYİTALİ SİNAN DAĞBAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    PsikolojiÜsküdar Üniversitesi

    Bağımlılık Danışmanlığı ve Rehabilitasyon Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜL ERYILMAZ BEYTAŞ

  2. Obsesif kompulsif bozukluk'ta işlev kaybı ve risk etmenleri (Kontrollü kesitsel bir çalışma)

    Loss of functioning and associated risk factors in obsessive compulsive disorder (A cross-sectional study)

    ECENUR AYDIN AŞIK

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    PsikiyatriCelal Bayar Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET MURAT DEMET

  3. Obsesif kompulsif bozukluğu olan hastalarda mizaç ve karakter özellikleri

    Temperament and character traits in patients with obsessive-compulsive disorder

    VİLDAN ÇAKIR KARDEŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    PsikiyatriBülent Ecevit Üniversitesi

    Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÖZGE SARAÇLI

  4. Fonksiyonel gastrointestinal hastalığı olan ergenlerde somatizasyon şiddeti, psikiyatrik komorbidite ve yaşam kalitesinin incelenmesi

    Investigation of somatization severity, psychiatric comorbidity and quality of life in adolescents with functional gastrointestinal disorders

    ÖZLEM ARDIÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    PsikiyatriKocaeli Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ÖMER KARDAŞ

  5. Kistik fibrozis tanısı olan çocukların ve annelerinin psikiyatrik özellikleri

    Psychiatric characteristics of children with diagnosis of cystic fibrosis and their mothers

    GÜLSER ŞENSES DİNÇ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2009

    PsikiyatriHacettepe Üniversitesi

    Çocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FATİH ÜNAL