Geri Dön

Karaağaç-Ermişler Köyü civarı (KD Van) evaporitli çökellerin sedimantolojisi, mineralojisi ve petrografisi

Sedimentology, mineralogy and petrography of the evaporite sediments around of the Karaagac-Ermisler Village (NE Van)

  1. Tez No: 463704
  2. Yazar: DENİZ GÖKMEN
  3. Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. PELİN GÜNGÖR YEŞİLOVA
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Diyajenez, Jips, Koluz üyesi, Kurtdeliği formasyonu, Sedimantoloji, Diagenesis, Gypsum, Koluz member, Kurtdeliği formation, Sedimantology
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yüzüncü Yıl Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 134

Özet

Orta-Geç Miyosen'de Neotetisin kapanmasına bağlı olarak gelişen regresyonların etkisiyle eski deniz sahasının yerini alan birçok gölsel alanlarda sedimantasyon başlayarak evaporitler (sülfatlar ve tuzlu birimler), ile birlikte akarsu malzemeleri birikmiştir. Bu dönemdeki sıkışma rejimi altında oluşan ve büyük ölçüde deformasyona uğrayan karasal havzalardan biride Doğu Anadolu'daki Van'ın kuzeydoğu kesimlerinde bulunan ve çalışma alanının tabanını oluşturan, flüvyal ve gölsel (Koluz Üyesi) malzemelerden oluşan Kurtdeliği Formasyonudur. Bu akarsuların oluşturduğu alüvyonal yelpazeler zaman zaman göl sularının etkisi altında kalarak yelpaze deltası şekline bürünmüşlerdir. Şimdiye kadar yapılan çalışmalarda Kurtdeliği Formasyonu'nun jipsli birimleri Koluz üyesi olarak ayrılmış ancak bu üyenin jipsli birimlerinin fasiyes ayrımı, oluşum koşulları (sıcaklık, basınç, tuzluluk, su kimyası, Eh, pH, bakteri etkinliği gibi), diyajenetik gelişimi, hangi karasal evaporitik ortam (kıta içi sabka, playa gölü, salina) içerisinde depolandığı, havza derinlik değişimleri ve havzadaki evaporitlerin oluşum aşamaları incelenmemiştir. Tüm bunlara bağlı olarak bu çalışma ile Orta-Üst Miyosen yaşlı Kurtdeliği Formasyonu Koluz üyesi içerisindeki jipsli birimlerin sedimantolojik-mineralojik-petrografik özellikleri incelenerek, bu birimlerin diyajenetik aşamaları ve süreçleri, depolanma şartları ile modeli ve çalışma alanını oluşturan birimlerin Orta-Geç Miyosen'den günümüze kadar geçirdiği paleocoğrafik evrim üzerine odaklanılmıştır. Sonuç olarak; genellikle jips ağırlıklı, karbonatlar ve kırıntılılarla birlikte arakatkılı ve yer yer ardalanmalar şeklinde izlenen Koluz üyesinde, iklimsel değişimler ile birlikte tektonizmanında etkin olduğu süreçte, evaporitik bir playa gölünü karekterize eden bazı litofasiyesler ayırtlanmıştır. Bu litofasiyesler tabandan tavana doğru; 1) arenitik birincil jips 2) yer yer kümesteli dokulu ve traverten blokları içeren killi-kumlu karbonatlı masiv jips ile çamurtaşlı selenitik jips ardalanması, 3) karbonatlı yumrulu-breşik jips ile satin spar jips damarları içeren çamurtaşı 4) killi-kumlu ışınsal jips, 5) karbonatlı laminalı-bantlı jips ile satin spar jips damarları içeren çamurtaşı 6) marnlı masiv ikincil jips ve killi-kumlu selenitik jips 7) satin spar jips damarları içeren çamurtaşı şeklinde sıralanmıştır. Bu litofasiyeslerin istif içerisinde birkaç kez tekrarlanması, tektonizmaya, mevsimsel şartlara, sellenmelere, tuzluluğa, havzanın su seviyesinin alçalıp-yükselmesine bağlı olarak gelişmiştir. Bunlarla beraber litofasiyeslerin petrografik ve mineralojik incelemelerinde; alabastrin-porfiroblastik doku, porfiroblastik jipsler içerisindeki anhidrit kalıntıları, mozaik doku, mikro çatlaklara ve boşluklara yerleşmiş satin spar jipsler, tabuler-merceksi birincil jipsler, zonlu yapılar, killeşmeler (illit, saponit gibi) ve geç diyajenetik evrede oluşan karbonatlaşmalar (dolomit, kalsit) ile sölestin minerali gözlenmiştir. Tüm bu sedimantolojik, petrografik ve mineralojik incelemelere göre, Koluz Üyesi birincil jips ve anhidirtlerinin geçici bir playa gölünde çökeldiği, erken diyajenetik evrede dehidrasyona ve geç diyajenetik evrede hidrasyon-rehidrasyona uğrayarak ikincil jipslere dönüştüğü, bu ikincil jipslerinde sölestin, karbonat ve kil mineralleri tarafından ornatıldığı anlaşılmıştır.

Özet (Çeviri)

In the Mid-Upper Miocene, sedimentation began to occur in many lacustrine areas of the former marine area, under the influence of regressions due to the closing of the neotethys, and river clastics together with evaporites (sulfates and saline units) accumulated. The Kurtdeliği Formation is composed of fluvial and lacustrine materials (Koluz Member) located in the northeastern part of Van in Eastern Anatolia and forming the base of the study area, one of the non-marine basins formed under the compression regime of this period and subjected to large scale deformation. Alluvial fans formed by these rivers transformed to fan delta under the effect of lake waters. According to the previous studies gypsiferous units of Kurtdeligi formation was separated as Koluz Member, but the facies distribution, depositional conditions (temperature, pressure, salinity, water geochemistry, Eh, pH, bacterial effects), diagenetic evolution, type of the non-marine evaporitic environment (inland sabhka, playa lake, salina), changes in basin depth and the processes of evaporites formation in the basin have not been studied yet. The sedimentological and mineralogical-petrographic features of the gypsiferous units in the Middle-Late Miocene Koluz Member of Kurdeliği Formation, the Koluz Member, were examined and the diagenetic stages and processes, depositional conditions, depositional model of these units and on the paleogeographic evolution to units forming the model and study area were focused with this study. As a result, some lithofacies that characterize the environment of an evaporitic playa lake were distinguished in the process of being active in tectonism together with climatic changes in Koluz, which is dominantly gypsum, intercalated with carbonates and clastics. These lithofacies are sequenced from bottom towards up; 1) arenitic primary gypsum, 2) clayey-sandy carbonated massive gypsum and mudstone-selenitic gypsum alternation with locally coarse textured and travertine blocks, 3) fibrous gypsy mudstone with carbonated noduler-brecciated gypsum, 4) clayey-salty radial gypsums 5) clayey-laminated-banded gypsum and fibrous gypsy mudstone 6) marbled massive secondary gypsum and clayey-sanded selenitic gypsum 7) fibrous gypsy mudstone. The repetition of these lithofacies within the sequence several times due to the tectonism, seasonal conditions, floods, salinity, descent of the water level of the basin. In addition, in petrographic and mineralogical studies of lithofacies; alabastrin-porphyroblastic textures, anhydrite relicts in porphyroblastic gypsum, secondary carbonates (dolomite, calcite) formed in the late diagenetic phase, satin spar gypsum, tabuler-lenticular primary gypsum, zoned structures, clays (illite, saponite) and mosaic texture, micro cracks and celestite mineral which replaced secondary gypsum was observed. According to all the sedimentological, petrographical and mineralogical analyzes, it was understood that the primary gypsum and anhydrides of the Koluz Member had deposited in a ephemeral playa lake, dehydrated in the early diagenetic phase and hydrated and rehydrated in the late diagenetic phase and turned into secondary gypsums. These secondary gypsums were replaced by celestite, carbonate and clay minerals.

Benzer Tezler

  1. Karaağaç?(Gediz-Kütahya), Baklan (Banaz-Uşak) çevresindeki (Murat dağı masifi) ofiyolit, granit ve volkanizmayla ilişkili bazı cevherleşmelerin mineralojik incelenmesi

    Mineralogical investigation of some mineralization (Karaağaç, Gediz-Kütahya and Baklan, Banaz-Uşak) related to ophiolite, granite and volcanism around Murat dağı massif

    FEVZİ MİNARECİ

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Jeoloji MühendisliğiDokuz Eylül Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÖZKAN PİŞKİN

  2. 19. yüzyıl mimarlığında Karaağaç istasyon kompleksi

    Karaağaç station complex in 19th century architecture

    ASLI MERAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    MimarlıkTrakya Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. TİMUR KAPROL

  3. Karaağaç tren istasyon kompleksi lokomotif bakım atölyesi yeniden işlevlendirme / mimari koruma projesi

    Karaağaç train station complex locomotive maintenance unit adaptive reuse / architectural project

    SEVİL TORUNBALCI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    MimarlıkGebze Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ELİF ÖZLEM AYDIN

  4. Karaağaç yaprak böceği (Xanthogaleruca luteola Muller; Coleoptera: Chrysomelidae)nde yeni bir Microsporidia (protista) cinsinin karakterizasyonu

    Characterization of new Microsporidia (protista) genus from elm leaf beetle (Xanthogaleruca luteola Muller; Coleoptera: Chrysomelidae)

    ÇAĞRI BEKİRCAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    BiyolojiKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. UFUK BÜLBÜL

  5. Karaağaç'ın (Ulmus Glabra Huds.) yapısal bağlantılılığının farklı iklim değişikliği senaryolarına göre modellenmesi

    Karaagac's (Ulmus Glabra Huds.) modeling structural interchange according to different climate change scenarios

    BUSE AR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Peyzaj MimarlığıAydın Adnan Menderes Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. DERYA GÜLÇİN