Geri Dön

Uludağ milli parkı doğal eşiklerinin belirlenmesi ve ekolojik açıdan değerlendirilmesi

Uludağ national park definition and evaluation of natural thresholds in terms of ecology

  1. Tez No: 464755
  2. Yazar: CENGİZ ELTAN
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET DORUK ÖZÜGÜL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2014
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 252

Özet

Doğal kaynakların tükenmesinin kendi varlığının da sonu olduğunu anlayan insanoğlunun bu kaynakların devamlılığını sağlama çabaları ancak 20 y.y. dan itibaren başlatılabilir. Sürdürülebilirlik kavramı ile tüm politikaları yeniden belirlenirken doğa koruma çabaları;“doğa koruma alanları”üzerine ilgiyi artırmıştır. Bütün dünyada olduğu gibi yirminci yüzyılın son çeyreğinde farklı isimlerle, farklı amaçlarla ve farklı kurumların kontrolünde doğa koruma alanlarını oluşturulmuştur. Çalışma örneğimiz Türkiye'nin en eski milli parklarından biri olan Uludağ Milli Parkıdır(UMP). Bu alanda çevre ve ekoloji konusunda (ayrı ayrı doğal ve kültürel yapıların kendi disiplinlerince yapılan araştırmalarını da dikkate alırsak) önemli sayıdaki ampirik araştırmalara ulaşabiliriz. Bu araştırmalar son on yıldaçevre, flora, fauna, jeoloji, hidroloji, peyzaj ve ekolojiyle ilgili araştırmalardır. Bu araştırmalar doğal rezervlerin korunmasına yönelik söylemler içermektedir. Günümüzde korunan bu alanların; çevresiyle soyutlanmasının yeni bir tehlike oluştuğunu fark eden bilim çevreleri“ekolojik ağlar”,“ekolojik koridorlar”gibi yeni yaklaşımlar önermektedir. Türkiye de uluslararası anlaşmalarda yeni yaklaşımlara taraf olan ülkelerden biridir. Kurulduğu günden bu güne bazı kullanım gelenekleri ve planlama anlayışları oluşan milli parklarda; planlama ilkelerinin de tartışılması gereklidir. Alan kullanım kararları; alan içindeki analitik verilerden beslenirken, potansiyel ağ içindeki işleviyle bütünleşmelidir. Milli Parklar için yapılan planlarda analitik incelemelerde elde edilen eşik değerlerine bağlı alan belirlemeleri yapılmaktadır. Alan kullanımına ilişkin yapılan çoklu karar analizlerinde“karar noktalarının önem sırasının belirlenmesi”yan yana konulmuş nümerik verilerin sonuçlarına göre yapılmaktadır. Oysa ekolojik öğe, unsur ve objelerin kendi varlıkları yanında sürdürdükleri ilişkileri de önemlidir. Alan kullanma kararlarında; alan içindeki tehdit ve riskler kadar, karar verilen alan dışındaki etmenlerin de alan üzerine etki edeceği göz ardı edilmemelidir. Bu tez“karar noktalarının önem sırasını”bu verilerden elde edilmiş haritaların yorumlanması ve ilişkilerin betimlenmesi ile elde edilebilirliğini savunur. Doğal kaynakların ekolojik sürdürülebilirliği istikrarlı ekosisteme sahip olmasına bağlıdır. Ekosistem istikrarlılığı ise ekolojik faktörlerin ilişkiler sürecine bağlıdır. Burada kastettiğimiz bu süreçlerin önemi doğal, kültürel ve sosyal yapılar arasındaki ilişkilerdir. Uludağ Milli Parkı Ekolojik planlama ilkelerine bağlı geliştirilecek planlamalarda alan kullanım kararları için temel kriter doğal eşikler olmalıdır. Doğal eşikler; hem sürdürülebilir alan kullanımını belirler; hem de doğa koruma alanlarının koruma amacına uygun ekolojik sınırı belirler. Doğal eşiklerin alan kullanımında belirleyici olması, doğa koruma alanı sınırlarının doğal eşiklere bağlı olarak belirlenmesi gerektiği, doğa koruma alanlarının“ekolojik ağlar ve ekolojik koridorlar”gibi büyük ölçekli planlamaların parçası olması gerektiği sonucuna götürmüştür. Türkiye Avrupa Peyzaj Sözleşmesi ve Biyolojik Çeşitlilik Sözleşmesine taraf olmuş bir ülkedir. Bunu fırsat olarak değerlendirebilir. Doğa koruma alanlarındaki planlamanın; bir ulusal plan bütünü içinde,“Doğa koruma alanlarını Ekolojik Ağların çekirdekleri olarak”planlanabileceği Uludağ Milli Parkı örneğinde tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

Realizing the danger of total extinction as a result of depleting the natural resources, we can date back the records of humanity's efforts to sustain the continuity of natural resources to 20th century. With the redefinition of the policies on sustainability concept and the attempts to protect the nature itself, the concern of people about“protected natural areas”has developed significantly. As within the whole world, protected areas have been established under the inspection of various institutions - with various names and ambitions - in the last quarter of the 20th century. Our project model, Uludağ National Park (UNP), is also one of the oldest national parks in Turkey. We can obtain a respectable amount of empirical researches about environment and ecology, if we also separately consider the studies, held by natural and cultural patterns in their own disciplines. These are the studies of; environment, flora, fauna, geology, hydrology, landscape and ecology in the recent ten years and they include expressions, intended to protect the natural reserves. The science authorities, that realize a newborn danger on protected areas due to a kind of isolation, are suggesting new approaches like“ecological networks”and“ecological corridors”. Turkey is also one of the countries that favor new approaches in ınternational treaties. As some traditions - related to usage - and mentalities of planning have been built up from the time they were established, planning principlesabout natural parks need to be discussed. In planning, as decisions about the area to be used are nourishing from the analytical data, they must also be integrated with the potential function of it in the network. There are specifications of areas, related to the threshold values that are derived from the analytical researches, being made in plans for natural parks. However, apart from the existence of ecological elements, components and objects (thing) their relations being sustained are more substantial. In different multiple decision analysis',“the identification of the decision points in order of importance”is being made in accordance with the results of adjoining numerical data. The impact of external factors on the process of decision making of how internal threats and risks will be handled shouldn't be overlooked. This thesis defends the obtainability of“the identification of the decision points in order of importance”via the interpretation and description of the maps acquired from these data. The real importance of the process we pointed here is the relation among natural, cultural and social patterns. One can infer that,“The Relations”is either a feature of ecological planning or a prerequisite of it. The main criteria for area usage decisions, developed under the consideration of UNP ecological planning principles, must be natural thresholds. Natural thresholds specify not only the use of sustainable areas, but also the protected areas' expediency of ecological limits. Discussion of natural thresholds through field use and the necessity of defining secured outlines according to the natural thresholds have led us to the conclusion that, protected areas like“ecological networks”and“ecological corridors”must be a part of a high-scale planning procedure. Turkey has taken part in the“European Landscape and Biological Diversity Conventions”and can take advantage of that. In this study, the planning of protected areas; in a national planning unity, the case of possibility to plan the protected areas as the cores of ecological networks, has been discussed in the example of Uludağ National Park.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    344058

    Uludağ Milli Parkı'ndaki rekreasyonel kullanımların ekosistemin bazı bileşenleri üzerine etkileri

    Effects of recreational usage in Uludağ National Park on the some components of ecosystem

    SERİR UZUN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Peyzaj MimarlığıDüzce Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. HALDUN MÜDERRİSOĞLU

  2. Tez No

    6706

    Koruma ve kullanım kriterleri açısından Uludağ Milli Parkı'nın irdelenmesi ve değerlendirilmesi üzerine bir inceleme

    A Study on evaluating and critisizing Uludağ national park with respect to conservation and use criteria

    NİLGÜL KARADENİZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1989

    Peyzaj MimarlığıAnkara Üniversitesi

    Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NUR SÖZEN

  3. Tez No

    320897

    Peyzaj envanter sürecinde coğrafi bilgi sistemleri kullanımı: Uludağ Milli Parkı örneklemi

    Using of geographic information systems at the landscape inventory process: Uludağ National Park case study

    MERVE ERSOY

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Bilim ve TeknolojiAnadolu Üniversitesi

    Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. SAYE NİHAN ÇABUK

  4. Tez No

    672575

    UNESCO dünya mirası olabilecek Türkiye'deki doğal alanların belirlenmesi

    Determination of natural sites in Turkey with UNESCO world heritage potentials

    ŞULE ÜRÜN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    BiyolojiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET FARUK GÜRBÜZ

    PROF. DR. ZEKİ KAYA

  5. Tez No

    679808

    Bursa ormanların görülen büyüme anormalileri ve faydalanma imkanları

    Growth abnormalities seen in Bursa forests and opportunities to benefit

    GİZEM ERDÖNMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Ormancılık ve Orman MühendisliğiBursa Teknik Üniversitesi

    Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SALİH PARLAK

Geri Dön