Geri Dön

Arap ayaklanmalarının ekonomi politiği ve demokrasiye geçiş denemesi: Mısır örneği

Political economy of Arab uprisings and an attempt to democratization: Case of Egypt

  1. Tez No: 465663
  2. Yazar: TAHA EĞRİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ZEKAİ ÖZDEMİR
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Ekonomi, Uluslararası İlişkiler, Economics, International Relations
  6. Anahtar Kelimeler: Kurumsal İktisat, Arap Ayaklanmaları, Mısır Ekonomisi, Demokratikleşme, Asker Ekonomi İlişkisi, Politik İktisa, Institutional Economics, Arab Uprisings, Egyptian Economics, Democratization, Military-Economy Relations, Political Economy
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 245

Özet

“Arap Baharı, Arap İsyanları ya da Arap Devrimleri”olarak adlandırılan halk ayaklanmalarından birçok Arap ülkesi etkilenmiş, kısmi reformlarla sistemin devamının sağlanmasından rejim değişikliğine, askeri dış müdahaleden iç savaşa kadar farklı tecrübeler ortaya çıkmıştır.“Arap Ayaklanmaları”şeklinde genel bir ifade ile Arap coğrafyasında yaşananlar ifade edilse de her ülkenin ayaklanmalara yol açan kendine özgü sebepleri bulunmaktadır. Tezin araştırma konusu olan Mısır'da ayaklanmalar, otuz yıldır iktidarda bulunan Hüsnü Mübarek'in istifasına yol açmış, ancak yeni bir rejime geçiş süreci askeri darbe ile engellenmiştir.“Ekmek, Özgürlük, Sosyal Adalet”sloganı etrafında vücut bulan ayaklanmalar, iktisadi ve sosyal meselelerin kitleleri harekete geçirmedeki rolünün somut bir örneğidir. Bu sloganda ağırlıklı temanın iktisadi meselelerle ilgili olması, Mısır örneğinde olduğu gibi halkın iktisadi sorunlar karşısındaki duyarlılığının ve talebinin ne kadar önemli olduğunu açık biçimde ortaya koymaktadır. Bu bağlamda çalışmada, meselenin çok yönlü olduğu göz önünde bulundurulmakla birlikte, Mısır tecrübesi, ekonomi-politik bir perspektifle sınırlandırılarak ele alınacaktır. Çalışmanın bulguları, çok yönlü olarak incelenmesi gereken toplumsal meseleleri iktisadi bir bakış açısı ile ele alması ve diğer alanlarda yapılan çalışmalara ışık tutması açısından önemlidir. Ayrıca çalışma, ayaklanmaya varan olayların gelişiminde iktisadi faktörlerin etkisini ve boyutlarını Mısır pratiği üzerinden ele almak suretiyle toplumsal olaylara yol açan iktisadi faktörleri ortaya koyması açısından anlamlıdır. Çalışmada, Mısır'ın siyasal sisteminde dalgalanmalara yol açan ayaklanmaların arkasında yatan iktisadi nedenler ve ordunun iktisadi sistem içerisindeki rolü bağlamında Hüsnü Mübarek'in istifasından, Abdel Fettah Al-Sisi'nin darbesine kadar geçen süredeki demokrasiye geçiş denemesi incelenecektir. Mübarek'in devrilmesine yol açan olaylar, neden ve sonuç ilişkisi bağlamında değerlendirilerek; monarşi sistemini sonlandıran 1952 darbesi sonrasında Mısır ordusunun ekonomi ve siyaset içerisindeki rolü tartışılmak suretiyle siyasal sistemin dönüş(eme)mesindeki etkinliği ele alınacaktır. Çalışma, çeyrek asırdan uzun bir süre iktidarını sürdüren askeri-otoriter bir rejimin yıkılmasına rağmen, kısa bir sürede, iktisadi ayrıcalıklarını korumak için ordunun yönetimi yeniden ele geçirmesinin analizi açısından önem arz etmektedir. Çalışmada, Mısır'ın en büyük anonim şirketi haline gelen ordunun, özelleştirmeler nedeniyle iktisadi kayıplara uğramasından dolayı Mübarek'e karşı tavır aldığı ve ekonomik gücün dolayısıyla da siyasal kontrolün devamı için darbe yoluna başvurduğu sonucuna ulaşılmıştır. Müberek'in istifası ve darbe ile arasında yer alan geçişin ise darbenin iktisadi maliyetinin azaltılması ve başarı ihtimalinin artırılması amacıyla kontrollü olarak, ordu tarafından yönlendirildiği iddia edilmektedir.

Özet (Çeviri)

Many majority Arabic-speaking countries were affected by the Arab Spring, Arab Revolt, or Arab Revolution, or however else it may be called. A variety of different outcomes were witnessed throughout the Arabic-speaking world, including maintenance of the status quo through partial reforms, regime changes, external military intervention, and even civil war. Although these events may widely be referred to as the“Arab Uprising”as a whole throughout the Arabic-speaking world, the reasons triggering such uprisings in each country involved were different. The particular area of research interest in this study is the uprising occurring in Egypt that led to the resignation of Hosni Mubarak after having been in power for 30 years, but whose transition to a new regime was thwarted by a subsequent military coup. Uniting and gaining momentum around the slogan“Bread, Freedom, and Social Justice,”the Egyptian uprising was triggered by economic and social issues affecting not only one, but many segments of society. The fact that this slogan's main theme revolves around economic issues presents a concrete example of just how important a people's awareness of economic problems and their respective demands are. For this reason, although the issue at hand is of a multi-faceted nature, this study has limited its discussion on the Egyptian experience to a political economy perspective. The findings of this study are important in that they not only require the adoption of a multi-faceted examination approach while discussing social issues from an economic perspective, but because they will also shed light on studies being conducted in other fields. Additionally, by discussing the effects and dimensions of the economic factors in Egypt during the process of events leading up to the uprising, this study will present a number of economic factors effective in causing similar social uprisings. This study will examine the period spanning from Hosni Mubarak's resignation until the coup staged by Abdel Fettah Al-Sisi during which Egypt attempted to transition into a democracy within the context of economic reasons and the army's role in the economic system, as they were behind the uprising that led to the internal dissonance that was to occur in Egypt's political system. By examining the cause and effect relationship of the events leading up to Mubarak's resignation, this study will discuss the role of Egypt's army's in the economy and politics following the 1952 coup that brought an end to Egypt's monarchy and its subsequent activities in changing, or not changing, Egypt's political system. This study will analyze the actions taken by the army in such a short period of time in order to preserve its economic preferential treatment despite the fact that a military-authoritarian regime that had been in power for more than a quarter of a century had just collapsed. Since the army, after having become Egypt's largest incorporated company, experienced economic losses as a result of privatization instituted by Mubarak, it took up a stance against him, and in order to gain economic power–and therefore political control–staged a coup. It is asserted here that the transition period spanning from Mubarak's resignation to the subsequent coup was directed in a controlled fashion by the army in order not only to ensure a successful coup, but also to reduce its economic costs.

Benzer Tezler

  1. Mısır'daki ayaklanmaların ekonomi politiği

    The political economy of Egypt uprising

    BETÜL YAVUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    EkonomiGediz Üniversitesi

    Uluslararası Ekonomi Politikası Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ÇİĞDEM ÜSTÜN

  2. Arap Baharı sonrası körfez ülkelerinin ekonomi politiği: Suudi Arabistan ve Katar örneği

    Political economy of gulf states after Arab Spring: The case of Saudi̇ Arabi̇a and Qatar

    BİRKAN ANIL YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    EkonomiPolis Akademisi

    Uluslararası Güvenlik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ŞAHİN

  3. Arab Uprisings: Development prospects in the MENA region: Vulnerability to poverty, poverty transition, ordinal inequality of income distribution, and inequality of opportunity

    Arap Ayaklanmaları MENA bölgesinde kalkınma beklentileri: Yoksulluk, yoksulluk geçişi, gelir dağılımında olası eşitsizlik ve fırsat eşitsizliliği

    SHLAIR ABDULKHALEQ AL-ZANGANEE

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2022

    Ekonomiİstanbul Üniversitesi

    İktisat (İngilizce) Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN VERGİL

  4. Arap Baharı ve şiddet içermeyen eylemler: Tunus ve Mısır karşılaştırmalı analizi

    Arab Spring and nonviolent actions: Comparative analysis of Tunisia and Egypt

    AHMET SAFA YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Siyasal BilimlerYalova Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MURAT ALAKEL

  5. IRAQI-Turkish relations 1990-2014

    Irak-Türkiye ilişkileri 1990-2014

    ABDULRAZZAQ RABEEA AHMED

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2017

    Uluslararası İlişkilerYıldırım Beyazıt Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA SITKI BİLGİN