Geri Dön

Klasik dönem Osmanlı cami mimarisinin akustik yönden incelenmesine bir örnek

An example of the acoustic assessment of the Ottoman mosque architecture of the classical period

  1. Tez No: 467726
  2. Yazar: İBRAHİM HAKKI YİĞİT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. FATMA ZERHAN YÜKSEL CAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Klasik osmanlı mimarisi, cami akustiği, akustik, cami sınıflandırılması, optimum yansışım süresi, hacim akustiği, Sultan Ahmet Camii, Classical ottoman architecture, mosque acoustics, acoustics, mosque classification, optimum reflection period, volume acoustics, Sultan Ahmet Mosque (Blue Mosque)
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Yapı Bilgisi Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 199

Özet

İslam dini mimarisinin en önemli yapı türü camiler olup, tarihi camilerin kullanımları devam ederken, yeni camilerin tasarımları ve yapımları da sürmektedir. Tüm yapılarda olduğu gibi, tarihi ve güncel camilerde de görsel, işitsel, ısısal vb. konfor koşullarının sağlanması önemlidir. Konfor koşullarının sağlanmasında, optimum değerlerin belirlenmiş olması, hem mevcut durum değerlendirmeleri hem de tasarım ölçütleri açısından büyük önem taşır. Dini mekânlardaki akustik ile ilgili olarak yapılan çalışmalar incelendiğinde, bunların oldukça büyük bir kısmının hristiyanlık'ın ibadet mekânı olan kiliseler üzerine olduğu görülür. Bu çalışmalar, kiliselerdeki farklı eylemleri (müzik, ayin, ibadet vb.) ve farklı mezhepleri kapsayan oldukça geniş bir yelpazeyi içermektedir. Buna karşın Müslümanların ibadet mekânları olan camilerdeki mimari akustik çalışmaları daha yeni tarihli ve sınırlı sayıdadır. Bunun doğal sonucu olarak da camilerin akustik tasarımında gözönüne alınması gereken özgün kriterler belirlenmemiştir. Camilerle ilgili çalışmalarda ağırlıklı olarak kiliseler için yapılmış bulunan çalışmalar ve kullanılan parametreler referans alınmaktadır. Oysa bilindiği gibi kiliselerdeki ses kaynakları ve türleri ile camilerdekiler arasında, hacmin akustik değerlendirmesini doğrudan etkileyecek önemli ayrımlar vardır. Camilerdeki akustik konfor kriterleri ile ilgili en önemli çalışma bir Avrupa Birliği Araştırma Projesi olan ve YTÜ Yapı Fiziği Bilim Dalı'nın önderliğinde yürütülen CAHRISMA Projesidir. Bu projede Sinan Camileri incelenmiş ve camiler için optimum xvi yansışım süresi değerleri önerilmiş olması bu alanda çok önemli bir gelişme olsa da, çalışma yalnızca üç camiye dayalı olarak gerçekleştirildiğinden, öneri değerlerin tutarlılığının farklı örnekler üzerinde irdelenmesi önemlidir. Öte yandan ülkemizdeki mimari miras niteliği taşıyan camiler yanında yeni tasarlanan ve inşa edilen çok sayıda camiyi ve bu camilerdeki yanlış ve bilimsel olmayan seslendirme uygulamalarının çokluğu, butür çalışmaları daha önemli ve acil kılmaktadır. Tüm bu değerlendirmelerden hareketle bu tezin amacı, Klasik Dönem Osmanlı cami mimarisinin akustik yönden incelenmesi ve seçilecek tipik bir caminin öznel ve nesnel akustik değerlendirilmesinin yapılması ile bu alandaki çalışmalara katkıda bulunmak olarak belirlenmiştir. Bu tez kapsamında, öncelikle Osmanlı mimarisinde klasik dönem kavramı irdelenmiş ve ardından mimarlığın farklı disiplinlerine sahip bilim insanlarınca yapılmış olan, Osmanlı camisi sınıflandırma çalışmalarından altı tanesi aktarılmıştır. Bu çalışmalardan hareketle, klasik dönem Osmanlı kubbeli camilerinin akustik parametreler açısından sınıflandırılması çalışması yapılmıştır. Yine ölçümler sırasında gerekli olacak çeşitli anahtar niteliğindeki kavramlar açıklanarak, tarihi camilerle ilgili yapılmış bulunan hacim akustiği çalışmalarından örnekler verilmiştir. Bu veriler işığında üzerinde çalışılacak olan klasik dönem Osmanlı Camisi olarak Sultan Ahmet Camii seçilmiştir. Bu camide hacim akustiği ölçümleri gerçekleştirilmiş olup, ayrıca caminin tam dolu olması kabülünden hareketle yansışım süresi hesapları yapılmış ve değerler karşılaştırılmıştır. Ayrıca cami iç hacminde farklı zamanlarda gözlemler yapılarak görevlilerle görüşülmüştür. Sonuç olarak, bu çalışmada elde edilen veriler ışığında bir yandan mimarlara ve restorasyon uzmanlarına cami tasarımları ya da restorasyonlarda yol gösterecek, öte yandan da seslendirme tasarımlarında veri oluşturacak bilimsel sonuçlar sunulmuştur.

Özet (Çeviri)

In Islam mosque is the most important structure type of religious architecture, while the use of the historical mosque is still common the design and construction of the new mosques continues as well. As in all buildings, historical and contemporary mosquesit is inportant to ensure conditions of visuality, auditory, thermal etc. Ensuring comfort conditions to determin the optimum value, caries great importance in terms of both design criteria and evaluation of the current situation. Analyzing studies about the acoustics in religious places, it is seen that they are quite a large part of Christian church venue. Different types of actions are tested in these spaces such as music, rituals, worship etc. As well as many more of that kind. However, Muslims worship spaces include less or limited works related to the acoustic in field of architecture. For mosque spaces are used parameters calculated for churces since they are only reference in this field but we must consider that calculations made for churces do not match with those of mosques since values for churches are much more different with those of mosque. The most important project CAHRISMA on acoustic comfort criteria in mosque is made by European Union research project along with YTU Building Physics Science Department who carried out the leadership of the project. xviii This project examined Sinan Mosque, and recommended optimum reverberation t values for the mosque, although a very important development in this area, work is carried out only based on three mosques. It is important to examine the various examples of the consistency of the value proposition. On the other hand the multitude of newly designed and built mosques along with the architectural heritage mosques in our country, have false and unscientific sounding practices on these mosques, make such studies more important and urgent. Based on all these evaluations, the purpose of this thesis was determined to be the acoustical examination of the Ottoman mosque architecture of the Classical Period and the subjective and objective acoustic evaluation of a typical mosque to be selected and to contribute to the work in this area. Within the scope of this thesis, firstly the concept of classical period in Ottoman architecture was examined and then six of Ottoman mosque classification works, which were made by scientists with different disciplines of architecture. From these six works of Ottoman classical period domed mosques have been studied in terms of acoustic parameters. Various key concepts that are needed during the measurements are explained and examples are given from the volume acoustics studies done on the historic mosques. Sultan Ahmet Mosque was chosen as the classical period Ottoman mosque to be worked on in this work. Measurements of volume acoustics were carried out on this mosque. Also, when the mosque was full, the reflection period was calculated by moving from the acceptance andin the end the values were compared. In addition, observations were made at different times in the interior volume of the mosque and discussed with the officials. As a result, the data obtained in this study will provide architects and restoration specialists with scientific results that will lead to mosque designs or restorations while producing data on voice design.

Benzer Tezler

  1. Yeni Cami'nin akustik açıdan performans değerlendirmesi

    Evaluation of the acoustical performance of the New Mosque

    EVREN YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVTAP YILMAZ DEMİRKALE

  2. Sinan dönemi camilerinin kubbe ve alt destek sistemlerinin dijital stereotomi yaklaşımıyla yeniden ele alınması

    Revisiting the dome and lower support systems of the Sinan period mosques with digital stereotomy approach

    NECMETTİN SANCAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bilişim Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMA ALAÇAM

  3. Klasik dönem Osmanlı camilerinde ergonomi (Rüstem Paşa Camii örneği)

    Ergonomic in Ottoman mosques in classic term (sample of Rüstem Pasha Mosque)

    HATİCE ÇETİNKAYA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    MimarlıkMarmara Üniversitesi

    İlahiyat Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AZİZ DOĞANAY

  4. Acoustical properties of classical Ottoman mosques simulation and measurements

    Klasik Osmanlı camilerinin akustik özelliklerinin benzetim ve ölçümlerle belirlenmesi

    LEVENT TOPAKTAŞ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2003

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Yapı Bilgisi Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MEHMET ÇALIŞKAN

    PROF.DR. ÖMÜR BAKIRER

  5. Türkiye'de son dönem cami tasarımında merkezi kubbeli mekân kurgusunun incelenmesi

    Analysis of the central domed space design scheme in the recent Turkish mosque architecture

    ABDULLAH GEDİL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Mimarlıkİstanbul Teknik Üniversitesi

    Bina Bilgisi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. YASEMİN ALKIŞER BREGGER