Geri Dön

Poetik der kultur. die rolle der übersetzung in der neuorientierung von einzelkulturen in der gegenwärtigen deutschen und Türkischen literatur

Kültürün yazınsallaştırılması. Günümüz Alman ve Türk edebiyatında tekil kültürlerin yeniden yön belirlemesinde çevirinin önemi

PDF İndir

  1. Tez No: 469266
  2. Yazar: ÖZLEM DEMİRCİ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİFE CENGİZ DOĞAN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Alman Dili ve Edebiyatı, Mütercim-Tercümanlık, German Linguistics and Literature, Translation and Interpretation
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Almanca
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Alman Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Alman Edebiyatı Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 159

Özet

Bu çalışmada, seçtiğimiz günümüz Türk ve Alman eserleri ile çevirilerinin karşılaştırmalı metin analizi yapılarak kültürel öğelerin aktarımında ortaya çıkan sorunsalı ve çeviri sürecinde kültürlerarası farkılıkların hangi çeviri stratejilerle bertaraf edildiği gösterilmeye çalışılmıştır. Bu araştırma için Latife Tekin'in „Berci Kristin Çöp Masalları“ adlı eseri ile çevirisi „Der Honigberg”(çevirmen: Harald Schüler), Orhan Pamuk'un „Kafamda Bir Tuhaflık“ adlı eseri ve çevirisi „Diese Fremdheit in mir”(çevirmen: Gerhard Meier) ile Ilija Trojanow'un „Macht und Widerstand“ adlı kitabı ve çevirisi „İktidar ve Direniş”(çevirmen: Melike Öztürk) incelenmiştir. Bu analizin sonucunda tespit edilen kültürel öğelerin, hangi çeviri stratejileri kullanılarak kaynak kültürden erek kültüre aktarıldığı belirlenmiştir. Amaç, hedef kültürde tam karşılığı bulunmayan veya var olmayan kültürel öğeleri belirlemek, incelemek ve Javier Franco Aixelá'nın belirlediği çeviri stratejilerini kullanarak sınıflandırmak. Çalışmamızın ilk bölümünde Edebiyat Bilimde yer alan ve teorik ilke olarak kabul gören Hermeneutik başlığı altında Friedrich Schleiermacher ile Hans Georg Gadamer'in teorileri incelenmiş olup, ardından Alımlama Estetiği'ne yer verilerek metin – alımlayıcı ilişkisini derinlemesine iredeleyen ve teorileri ile yeni bir bakış açısı kazandıran Hans Robert Jauß ve Wolfgang Iser'e yer verilmektedir. Bir sonraki bölümde Çeviri Bilimin öncülerinden James Holmes'un teorisi incelenmiş, kültür ve çeviri bağlamı kapsamında Gideon Toury'nin tanımlarıyla desteklenmiştir. Son olarak, Javier Franco Aixelá'nın kültürel öğelerin çevirisinde önerdiği çeviri stratejilerinden bahsedilmiştir. Çalışmanın bu bölümünde Kültür Bilimin kurucularından sayılan Giovanni Battista Vico'nun teorisinden bahsedilmektedir. Devamında Georg Wilhelm Friedrich Hegel ve Ernst Cassirer'in kuramları ile çalışmamızın bağlantıları yer almaktadır. Çalışmamızın temelini ise söz konusu eserlerin incelemeleri, analizleri ve sınıflandırılmaları oluşturmaktadır. Öncelikle, karşılaştırmalı olarak incelenen eserlerdeki kültürel öğeler ile hedef kültürdeki çevirileri belirlenmiştir. Ardından söz konusu kültürel öğeler, Javier Franco Aixelá'nın yazın çevirisinde önerdiği çeviri stratejilerine göre incelenmiş olup, son olarak alanlara sınıflandırılmıştır. Bu çalışmanın sonunda Edebiyat Bilim, Kültür Bilim ve Çeviri Bilim ile kuramsal anlamda bağlantı kurarak erek kültürün yapılan çeviriler ve kullanılan stratejilerin hedef kültüre, dolayısıyla Türk/Alman alımlayıcıların nasıl algılandığı ortaya konmak istenmiştir. Bu bağlamda, „Türk/Alman erek kültürüne ait olan ve hedef dilde kısmi olarak / var olmayan kültürel öğeler, hangi şekilde aktarılmıştır?" sorusuna yanıt bulmaya çalışılmıştır. Çalışmamızın sonuç bölümünde metin analizi ve çevirmenin kullandığı stratejileri değerlendirilmiştir. Çıkan sonuçları, çalışmamızın teorik kısmında ele alınan Edebiyat Bilim, Kültür Bilim ve Çeviri Bilim gibi üç farklı bilim dalları ile ilişkileri tespit edilmiştir. Anahtar Sözcükler Yorum Bilim, Alımlama Estetiği, Kültürel Öğe, Kültür, Tekil Kültür, Kimlik, Çeviri, Çeviri Stratejisi

Özet (Çeviri)

In der vorliegenden Arbeit wurde anhand der komparativen Textanalyse von ausgewählten gegenwärtigen deutschen/türkischen Werken und ihren Übersetzungen der Versuch unternommen, die Problematik der Übertragung von Kulturemen aufzuzeigen. Für die Untersuchung sind die Werke „Berci Kristin Çöp Masalları“ von Latife Tekin und ihre Übersetzung „Der Honigberg”(Übersetzer: Harald Schüler), „Macht und Widerstand“ von Ilija Trojanow und ihre Übersetzung „İktidar ve Direniş”(Übersetzerin: Melike Öztürk) und „Kafamda Bir Tuhaflık“ von Orhan Pamuk und ihre Übersetzung „Diese Fremdheit in mir”(Übersetzer: Gerhard Meier) herangezogen worden. Dabei haben wir versucht, Begriffe und Stellen mit kulturellen Besonderheiten, die in der Ausgangssprache vorzufinden sind, jedoch in der Zielsprache/-kultur nicht existieren bzw. nicht vertraut sind, zu untersuchen und nach der Übersetzungsstrategie von Javier Franco Aixelá zu klassifizieren. In diesem Zusammenhang sind vorerst in den theoretischen Grundlagen literaturwissenschaftliche Grundsätze zur Hermeneutik herangezogen worden. Demnach ist die Theorie der Hermeneutik nach Friedrich Schleiermacher und die hermeneutische Position nach Hans Georg Gadamer herausgearbeitet worden. Ein weiterer literaturwissenschaftlicher Grundsatz in diesem Teil ist die Rezeptionsästhetik, in dem wir uns mit der provokativen Literaturgeschichte nach Hans Robert Jauß und dem Text-Leser Verhältnis von Wolfgang Iser befasst haben. In einem weiteren Teil sind übersetzungswissenschaftliche Grundsätze erarbeitet worden. So war es unvermeidlich in erster Linie die Übersetzungsforschung als empirische Wissenschaft nach James Holmes zu thematisieren. Im Anschluss haben wir uns im Rahmen Kultur - Übersetzung mit Ansätzen von Gideon Toury und der Klassifikation der Übersetzungsstrategien nach Javier Franco Aixelá, die in der Textanalyse und Strategien-Bestimmung herangezogen worden sind, befasst. Weiterhin sind unter den kulturwissenschaftlichen Grundsätzen die Grundlagen einer neuen Disziplin nach Giovanni Battista Vico, kulturphilosophische Ansätze nach Georg Wilhelm Friedrich Hegel, die Kulturwissenschaft als symbolische Form nach Ernst Cassirer ausgelegt worden. Den Hauptteil der Arbeit bilden die komparative Textanalyse der ausgewählten Werke und ihre Übersetzungen. Durch die Klassifikation und Auswertung der Strategien-Bestimmung des Übersetzers und die Verbindung zu den theoretischen Grundlagen der Literaturwissenschaft, Übersetzungswissenschaft und Kulturwissenschaft ist der Versuch unternommen worden, die Wahrnehmung der Ausgangskultur durch die türkischen/deutschen Rezipienten der Zielkultur, darzulegen. In diesem Zusammenhang ist der Versuch unternommen worden, die grundlegende Frage: „Inwieweit ist die türkische/deutsche Ausgangskultur mittels der Übersetzung der Kultureme, die in der Zielkultur nur teilweise existieren oder nicht existent sind, überliefert worden?", zu beantworten. Im Schlussteil der vorliegenden Arbeit haben wir die Textanalyse und Strategien-Bestimmung, die den Schwerpunkt unserer Forschung bilden, ausgewertet. Schlüsselwörter Hermeneutik, Rezeptionsästhetik, Kulturem, Kultur, Einzelkultur, Identität, Übersetzung, Übersetzungsstrategie

Benzer Tezler

  1. Tez No

    81813

    Die Waldorf padagogik und die gegenwartige situation des fremdsprachenunterrichts der Waldorfschule

    Waldorf pedagojisi ve Waldorf okullarında yabancı dil öğretimi

    ORHAN DEMİRTAŞ

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    1999

    Alman Dili ve EdebiyatıHacettepe Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HÜSEYİN SALİHOĞLU

  2. Tez No

    125423

    Die Geistige wirkkraft der sprache im bildungsroman 'Das Glasperlenspiel' von Hermann Hesse

    Hermann Hesse'nin 'Boncuk Oyunu' adlı eğitim romanında dilin düşünsel gücü

    NİHAN DEMİRYAY

    Yüksek Lisans

    Almanca

    Almanca

    2002

    Alman Dili ve EdebiyatıÇanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi

    Yabancı Diller Eğitimi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. HASAN SEBÜKTEKİN

  3. Tez No

    745802

    Die Suche nach einer terminologischen Äquivalenz zum Begriff Der Metapher im Türkischen durch Vergleich von Rhetorik und belâgat

    Metafor Kavramına Retorik- Belâgat Mukayesesi İçinde ve Belâgat Terminolojisinde Kavramsal Karşılık Arayışları

    MEHMET AKİF DUMAN

    Doktora

    Almanca

    Almanca

    2018

    DilbilimJohannes Gutenberg-Universität Mainz

    Türkoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HENDRİK BOESCHOTEN

  4. Tez No

    26835

    An Evaluation of the recent debates on restructuring of the Turkish government: federalism and unitary state arguments

    Başlık çevirisi yok

    MENDERES ÇINAR

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1993

    Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi

  5. Tez No

    160035

    La recepción de la poesia de Antonio Machado desde el punto de vista del 'yo poético' y la 'temporalidad' en el siglo XX

    Antonio Machado'nun şiirlerinde 'şiirsel ben' ve 'zamansallık' kavramlarının XX: Yüzyıl boyunca alımlanması

    OLCAY ÖZTUNALI

    Doktora

    İspanyolca

    İspanyolca

    2005

    Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara Üniversitesi

    Batı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MUKADDER YAYCIOĞLU

Geri Dön