Kesişimsel yaklaşımla engellilik ve toplumsal cinsiyet (Amerika Birleşik Devletleri ve Türkiye karşılaştırması)
Disability and gender with an intersectional approach (Comparative analysis of the United States of America and Turkey)
- Tez No: 475662
- Danışmanlar: PROF. DR. ALİ RIZA ABAY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyal Hizmetler, Sosyoloji, Social Services, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 300
Özet
Bu çalışmanın amacı engelliliği şekillendiren sosyo-kültürel değerler ışığında engelli kadınların yaşadıkları kesişimsel ayrımcılık durumlarını görünür kılarak, onların toplumsal hayata aktif bir şekilde katılabilmeleri için yapıcı ve uygulanabilir öneriler sunmaktır. Çalışma Engellilik ve toplumsal cinsiyet gibi iki farklı ayrımcılık temelinin kesişiminde yer alan engelli kadınların maruz kaldığı kesişimsel ayrımcılığın onların eğitime ve istihdama katılmalarını nasıl etkilediği problemi üzerine temellendirilmiştir. Yöntem olarak tarihsel karşılaştırmalı örnek olay inceleme araştırması kullanılan bu çalışmada öncelikle engelli kadınların kesişimsel ayrımcılık durumları teorik çerçevede detaylı bir şekilde ele alınmıştır. Daha sonra, ABD ve Türkiye örneklerinde tarihsel süreçte engellilik olgusunu şekillendiren sosyo-kültürel değerler, engellilik politikalarının gelişimi, kesişimsellik çalışmaları, engelli olan ve olmayan nüfusun genel ve toplumsal cinsiyete göre dağılımları, genelde engelli bireylerin özelde engelli kadınların eğitime ve istihdama katılma oranları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. ABD'de engelliliği ve politikasını“bireysellik, bağımsız yaşam, ayrımcılığa karşı olma ve yurttaş hakları”sosyo kültürel değerleri şekillendirmektedir. Türkiye'de ise engelliliği ve politikasını“muhtaç olan yardım ve güçlü aile bağları”alt sosyo-kültürel değerleri ile AB'ye uyum ve BM EHİS'in uygulanma sürecinde“insan hakları ve ayrımcılığı önleme”üst sosyo-kültürel değerleri birlikte şekillendirmektedir. ABD engelli bireyleri korumaya yönelik ayrımcılık esası üzerine temellendirilmiş yasal mevzuata sahiptir. Ancak bu mevzuatta özel olarak engelli kadınların durumları elle alınmamaktadır. Bununla birlikte kesişimsel ayrımcılığa odaklanan resmi bir kurumu (EEOC) bulunmaktadır. Türkiye'nin engelliliğe dair ayrımcılık esasını içeren yasal mevzuatı olmasına rağmen, ayrımcılığı önleme durumu uygulamada ABD'den farklı işlemektedir. Yasal mevzuatında engelli kadınların durumları ele alınmaktadır. Ancak kesişimsel ayrımcılığa odaklanan resmi bir kurumu yoktur. Diğer yandan her iki ülkede de engelli kadınlar engelli erkeklere ve engelli olmayan kadınlara oranla görünmezlerdir.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to present constructive and feasible recommendations for women with disabilities to participate actively in social life by making visible their intersectional discrimination situations in the light of the socio-cultural values that shape the disability. The study was based on the question that how to affect the participation of women with disabilities in education and employment who are exposed to the intersectional discrimination at the intersection of two different discrimination bases, such as disability and gender. In this study, which uses historical comparative case study research as a method, intersectional discrimination cases of women with disabilities were discussed in detail in the theoretical framework. Later, in historical process in the case of USA and Turkey, the socio-cultural values that shaped the disability phenomenon, the development of disability policies, the intersectionality studies, the distribution of population with and without disability by general and gender, and the education and employment participation rates of people with disabilities, especially women with disabilities were analyzed comparatively. In the United States, socio-cultural values of individuality, independent life, prohibition of discrimination, and civil rights shape the disability and disability policy. In Turkey, sub-socio-cultural values of assistance for needy people and strong family ties shape the disability and disability policy together with in the EU harmonization process and the implementation of the UN CRPD upper socio-cultural value of human rights and prevention of discrimination. The US has legal statute, which based on discrimination principle, to protect people with disabilities. Yet, in these statutory regulations, the situation of women with disabilities is not mentioned. However, there is an official institution (EEOC) that focuses on intersectional discrimination. Even though Turkey has legal statute on the basis of discrimination against disability, discrimination prevention differs from the US in practice. Its legal statute takes the situation of women with disabilities on board. However, there is no official institution that focuses on intersectional discrimination. On the other hand, women with disabilities in both countries are invisible compared to men with disabilities and women without disabilities.
Benzer Tezler
- Disability as a form of empowerment in postcolonial narratives: the bone people and the absolutely true diary of a part-time Indian
Sömürge sonrası anlatılarda bir güçlendirme biçimi olarak engellilik: The bone people ve the absolutely true diary of a part-time Indian
BILAL ZAYOUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
İngiliz Dili ve Edebiyatıİstanbul Aydın Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TÜLAY DAĞOĞLU
- Music beyond sound: Critical perspectives in contemporary art music through gender
Sesin ötesinde müzik: Çağdaş müzikte cinsiyet odaklı eleştirel perspektifler
ASLI KOBANER
Doktora
İngilizce
2024
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ŞİRİN ÖZGÜN TANIR
- Rural women's cooperatives from intersectionality perspective: The case of Izmir
Kesişimsellik bakış açısıyla kırsal kadın kooperatifleri: İzmir örneği
PELİN KESKİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
SosyolojiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYŞE HOŞGÖR
- Postgenderism in anglophone speculative fiction
Anglofon spekülatif kurguda postgenderism
SELİN YILMAZ
Doktora
İngilizce
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıEge Üniversitesiİngiliz Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİLEK DİRENÇ
- Toplumsal eşitsizlikler kesişimindeki Afgan kadınların uluslararası zorunlu göç deneyimleri
International forced migration experiences of Afghan women in the intersection of social inequalities
MUHAMMED SİNAN KARABIYIK
Doktora
Türkçe
2022
SosyolojiAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMRAH AKBAŞ