Cumhuriyet Dönemi (1920-1950) Türk şiirinde ayna
Mirror in the Republican Era Turkish poetry (1920-1950)
- Tez No: 476982
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. ÖZLEM NEMUTLU, PROF. DR. MEHMET NARLI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Celal Bayar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 179
Özet
Bu tezin temel problemi edebi metinlerde kullanılan“ayna”yı pratik, simgesel ve imgesel düzlemlerde çözümleyerek bir anlam alanı oluşturmaktır. Böyle bir anlam alanı oluşturmaktaki amaç ayna örneğinde nesnelerin dil içindeki işlevsel ve mecaz anlamlarının, insanın günlük hayatına ve kültürel algısına katkısını göstermeye çalışmaktır. Bu tür çalışmalar edebi metinler modern toplumun ve bireyin kendisini, insanlığı ve diğer varlıkları anlama ve anlamlandırma çabası için önemlidir. Çalışmamızın problemini ortaya koymak, amacına ulaşmak ve önemi gösterebilmek için 1920-1950 arasında yayımlanan şiir kitaplarını seçtik. Bu süreç içerisinde şiirleri yayımlanan 263 şair ve yaklaşık 200 şiir kitabı taranmış 28 şairin 90 şiiri üzerinde çalışma gerçekleştirilmiştir. Seçilen şiir metinlerini amaçlarımız doğrultusunda çözümlemek için kuramsal ve eleştirel bağlamda bir kısmı kaynakçada gösterilen literatür taranmış ve çalışmamızın giriş bölümünde kavramsal bir çerçeve kurulmuştur. Seçilen şiirler aynanın işlevsel ve anlamsal boyutları bakımından tarandığında iki genel kategori oluşmuştur: Birincisi aynanın nesne olarak kullanılması ikincisi ayna yerine kullanılan metaforlar. Bu iki gruplandırma tezi,“ayna, yalnızlık, benlik”;“ayna, zaman, hayat, ölüm, Tanrı”;“ayna, mazi, hafıza”, ayna, kadın, cinsellik" şeklinle bölümlememizi gerektirdi. Bu bölümler içine yerleştirdiğimiz şiirleri gösterge bilimsel ve psikanalitik eleştiri yöntemlerinin bazı tekniklerini kullanarak yaptığımız çözümlemelerde ulaştığımız genel sonucu şöyle ifade edebiliriz: Somut bir nesne olarak yer alan aynanın ve su, yüz, gönül, kadeh, zaman, gökyüzü gibi ayna yerine veya aynayı işaret etmek için kullanılan varlıkların, imalar, göndermeler ve dilin farklı mecaz düzeylerinde genişlediği, özellikle sosyal ve psikolojik sonuçlara ulaştırabilecek nitelikler kazandığı tespit edilmiştir. Bu sınırlı çalışma, edebiyat ve ayna ilişkisinin, türler ve dönemler bağlamında daha geniş olarak çözümlenmesinin gereğini de işaret eder niteliktedir.
Özet (Çeviri)
The main problem of this thesis is to create a domain of meaning by analyzing the“mirror”used in literary texts in practical, symbolic and imaginary planes. The purpose of creating such a domain of meaning is to try to show the contribution of functional and metaphorical meanings of objects in language with the case of mirror to daily life and cultural perception of man. Such studies are important for the efforts of literary texts to understand and interpret the modern society and the individual himself, humanity and other entities. We have selected the poetry books published between 1920 and 1950 in order to reveal the problem of our study, to achieve its goal and to show its importance. 263 poets whose poems were published in this period and 200 poetry books were reviewed and 90 poems from 28 different poets were selected to be analyzed in the current study. In order to analyze the selected poetry texts according to our aims, the literature some of which is given in the reference section was reviewed in the theoretical and critical context and the conceptual framework was established in the introduction part of our study. When the selected poems were analyzed in terms of functional and semantic dimensions of the mirror, two general categories were formed: The first is the use of the mirror as an objective entity; the second is the metaphors used instead of the mirror. These two groupings required us to divide our thesis into sections such as“mirror, loneliness, self”;“mirror, time, life, death, God”;“mirror, past, memory”;“mirror, woman, sexuality”. The general conclusion we have reached as a result of the analyzes we have made on the poems using some techniques of semiotic and psychoanalytic criticism methods is as follows: It has been found that the mirror occurring as a concrete object and entities such as water, face, heart, glass, time, sky used instead of the mirror or to represent the mirror expand towards different metaphorical levels and gain characteristics that can be led to social and psychological results. This limited study also points to the need for a more comprehensive analysis of the literature and mirror relation within the context of genres and periods.
Benzer Tezler
- 1908-1980 yılları arası Türk şiirinde Turancılık fikri
Between 1908-1980 the idea of Turanism in Turkish poetry
HASAN HÜSEYİN GÖK
Doktora
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıUşak ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ PULAT
- Cumhuriyet dönemi (1920-1950) Türk eğitim sisteminin felsefi temelleri
The philosophical basic of Turkish education system in the republic period (1920-1950)
GAMZE GÜLBAHAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. LOKMAN ÇİLİNGİR
- Erken Cumhuriyet Dönemi roman figürlerinde seküler-kutsal ikilemi
The sacular-sacred dilemma in novel characters in early Republican Era
NURSELİ GAMZE KORKMAZ
Doktora
Türkçe
2018
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MÜNİRE KEVSER BAŞ
- 1923-1950 arasında dini muhalefet açısından Türkiye'de Nurculuk ve Rifaîlik hareketleri (Karşılaştırmalı bir analiz)
The religious opposition in early republic in Turkey: The comparative research of Nurculuk and Rifâîlik (1923-1950)
MEHMET UĞRAŞ
- Bitlis'in iktisadi ve kültürel durumu (1920-1950)
Economic and cultural status of Bitlis (1920-1950)
FAYSAL YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TarihBitlis Eren ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET SALİH MERCAN