Otizmli ve normal gelişim gösteren çocukların kardeşlerinin duygusal, sosyal ve davranışsal özelliklerinin incelenmesi
Examination of emotional, social, and behavioral characteristics of siblings of children with autism and typically developed children
- Tez No: 477219
- Danışmanlar: PROF. DR. YEŞİM FAZLIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Engelli Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 160
Özet
Bu çalışmada otizmli çocukların normal gelişim gösteren kardeşlerinin davranışsal, sosyal ve duygusal özelliklerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla otizmli çocukların kardeşleri ile normal gelişim gösteren çocukların kardeşlerinin davranışsal, duygusal ve sosyal özellikleri karşılaştırılmıştır. Otizmli çocuktaki otizmin şiddeti, otizmli çocukların annelerinin depresyon düzeyleri, cinsiyet, doğum sırası ve aile büyüklüğü gibi demografik değişkenlerinin kardeşlerin özelliklerini nasıl etkilediği incelenmiştir. Çalışma karma desende planlanmış ve çalışma grubu araştırma ve karşılaştırma grubu olarak ikiye ayrılmıştır. Araştırma grubunda otizmli kardeşe sahip 90 çocuk ile anneleri, karşılaştırma grubunda ise hem kendisi hem de kardeşleri normal gelişim gösteren 90 çocuk ile anneleri yer almıştır ve hem kardeşlerden hem de annelerden bilgi alınmıştır. Annelerden ölçekler yoluyla elde edilen veriler istatistiksel analiz, normal gelişim gösteren kardeşlerden projektif testler yolu ile elde edilen veriler ise oluşturulan temalara göre içerik analizi yapılarak amaçlar ve hipotezler doğrultusunda değerlendirilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre otizmli çocukların kardeşleri ailesinde otizmli çocuk olmayan kardeşlere göre daha çok dışa ve içe yönelimli davranış sorunları yaşamaktadır. Yine aynı grup sosyal anlamda ve dikkat alanında daha yoğun sorunlar yaşamakla birlikte toplam yeterlilikleri beklenenin aksine daha yüksek çıkmıştır. Otizmli kardeşlerin otizm şiddeti arttıkça kardeşlerdeki içe yönelimli ve dışa yönelimli davranış sorunları, toplam problem düzeyleri ile toplam yeterlik düzeyleri artmaktadır. Normal gelişim gösteren çocukların duygusal, sosyal ve davranışsal özellikleri ile kendi cinsiyetleri, otizmli kardeşten büyük/küçük/ikiz olma, ailedeki toplam kişi sayısı değişkenleri arasında anlamlı bir ilişki çıkmamıştır. Otizmli çocukların annelerinin depresyon düzeylerinin otizm şiddeti ile anlamlı bir ilişkisi çıkmazken normal gelişim gösteren kardeşlerin tüm özellikleri üzerinde pozitif yönlü bir ilişki ortaya çıkmıştır. Projektif testler aracılığı ile kardeşlerin kendilerinden elde edilen veriler de bu sonuçları desteklemektedir. Tüm bu sonuçlar otizmli çocukların normal gelişim gösteren kardeşlerinin gelişim açısından risk altında olduğunu ve desteklenmesi gerektiğini vurgulamaktadır.
Özet (Çeviri)
It is aimed to analyse behavioral, social and emotional characteristics of typically developed siblings of children with autism in this research. Behavioral, emotional, and social characteristics of siblings of children with autism and siblings of typically developed children are compared. In addition, the effects of autism severity, maternal depression and demograpfic factors such as birth order, family size, and gender of siblings on siblings characteristics are also investigated. This is a mixed designed research and participants are divided into two groups as research group and comparision group. Research group included 90 siblings of children with autism, between the ages of 6-16, along with mother of each child. Comparision group is comprised of 90 typically developed siblings of typically developed children at same age interval as well as their mothers. Both siblings and mothers are used as informants. The data which was collected from mothers by using stardardized measurement scales and from siblings by using projective scales is evaluated in accordance with the purposes and hypothesises of the study. Results indicated that siblings of children with autism have more internalizing and externalizing behaviour problems than comparision group. Despite siblings of children with autism demostrated more social and attentions problems, their level of total competency is higher than comparision group contrary to expectations. Results revealed positive relation between autism severity and internalizing, externalizing behaviour problems, total problem, total competency of siblings. Results also indicated that demographic factors do not appear to effect behavioal, emotional, and social characteristics of siblings. Meaningful relationship between autism severity and maternal depression level are not revealed but maternal depression is a powerfull predictor of all characterictics of siblings. All findings are verified by projective measures. Results from this study provide strong evidence about developmental risk and for the need of support for siblings.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ve normal gelişim gösteren çocukların kardeşlerinde aleksitimi, ruminasyon düzeyi ve algılanan ebeveyn tutumunun karşılaştırılması
A comparison of alexithymia, rumination level, perceived parental attitude on siblings of children diagnosed with autism spectrum disorder and of children developing normally
AYLA DOĞAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EZEL AVCI
- Otizmli kardeşe sahip olan bireylerin kardeşiyle ilişkilerinde yaşanan sorunların ve geleceğe yönelik beklentilerinin incelenmesi
Examining the problems of the individuals who have autism spectrum disorder with their siblings and their expactations for the future
DUYGU KIVRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALEV GİRLİ
- Otizmli çocukların normal gelişim gösteren kardeşlerinin yaşadıkları sorunlar
The problems of autistic children's siblings with normal development
PINAR KALECİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. AYDAN AYDIN
- Otizmli çocukların kardeş ilişkisinde annenin rolü
The role of mother in sibling relationship of children with autism
GÜLŞAH TOPALOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Eğitim ve ÖğretimMarmara ÜniversitesiÖzel Eğitim Bölümü
YRD. DOÇ. DR. NUR AKÇİN
- Kardeşler aracılığıyla sunulan sosyal öyküler: Bir koçluk uygulaması örneği
Social stories delivered by siblings: An intervention example of coaching
YASEMİN GİZEM YAPICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF TEKİN-İFTAR