Otizmli kardeşe sahip olan bireylerin kardeşiyle ilişkilerinde yaşanan sorunların ve geleceğe yönelik beklentilerinin incelenmesi
Examining the problems of the individuals who have autism spectrum disorder with their siblings and their expactations for the future
- Tez No: 645253
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ALEV GİRLİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, kardeş ilişkileri, kardeş davranışı, kardeş problemleri, Autism Spectrum Disorder, sibling relations, sibling behaviors, sibling problems
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Özel Eğitim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 96
Özet
Bu çalışmada otizm spektrum bozukluğu tanılı kardeşe sahip olan bireylerin kardeşiyle ilişkilerinde yaşanan sorunların ve geleceğe yönelik beklentilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın evrenini İzmir'de yaşayan özel eğitim merkezlerinde özel eğitim almaya devam eden otizm tanısı almış çocukların normal gelişim gösteren kardeşleri oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise özel eğitim almaya devam eden otizm tanısı almış çocukların 107 kardeşi oluşturmaktadır. Bu çalışmada hem nicel hem de nitel araştırma tekniklerinin yer aldığı karma yöntem tercih edilmiştir. Çalışmada veri toplamak amacıyla kardeşlerin özel gereksinimli kardeşiyle ilişkilerini, sorun alanlarını, kardeşine yönelik duygularını ve geleceğe yönelik beklentilerini belirlemek için, nitel araştırma yöntemlerinden yarı yapılandırılmış görüşme soruları kullanılmıştır. Özel gereksinimli çocuk ve kardeşine ilişkin demografik özellikleri ile ilgili bilgi toplamak amacıyla“Aile Bilgi Formu”kullanılmıştır. Schaeffer Kardeş Davranışı Değerlendirme Ölçeği (Schaeffer Sibling Behaviour Rating Scale) ve Kardeş problemleri anketi (Sibling Problems Questionnaire) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin analiz edilmesi için SPSS programı kullanılmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, otizmli çocukların kardeşlerinin birliktelik, empati duyguları, uzak durma ve fiziksel saldırganlık davranışlarının kardeş problemleri ile ilişkili olduğu belirlenmiştir. Otizmli kardeşlere yönelik birliktelik ve empati gibi olumlu davranışların kardeş problemlerini azalttığı, fiziksel saldırganlık ve uzak durma davranışlarının ise kardeş problemlerini arttırdığı görülmüştür. Demografik bulgulara göre, cinsiyet ve yaş değişkenleri açısından önemli davranış farklılıkları gözlemlenmiştir. Otizmli kardeşe sahip olan kızların erkeklere göre nazik olma, birliktelik ve empati düzeylerinin daha yüksek olduğu, erkeklerin ise uzak durma ve fiziksel saldırganlık davranışlarının daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Otizmli kardeşlerin cinsiyeti açısından erkeklerin kızlara göre daha fazla problemli davranış gösterdikleri belirlenmiştir. Kardeşlerin yaşına göre, 8-10 yaş aralığındaki çocuklar ile 17-18 yaş aralığındaki katılımcıların kardeş problemleri arasında önemli farklılık bulunmuştur.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to examine the problems of the individuals who have a brother with an autism spectrum disorder and their expectations for the future. The population of the study has been consisting of normal development siblings of children with autism who have been receiving special education in private educational institution living in İzmir. The sample of the study have consisting of 107 siblings of children who had been diagnosed with autism. In this study, mixed method that has been including both quantitative and qualitative research techniques has been preferred. In order to collect data, semi-structured interview questions from qualitative research methods had been used to determine the relationships of the siblings with their siblings with special needs, their problem areas, their feelings towards their siblings and their expectations for the future. In order to pick information of child, who has autism, and demographic features of their siblings,“Family Information Form”had been used. Schaeffer Sibling Behaviour Rating Scale and Sibling Problems Questionnaire had been used. SPSS program had been used to analyze the obtained data. According to the findings of the study, involvement, empathy, avoidance and physical aggression behaviors of siblings of children with autism were found to have relationship with sibling problems. It was determined that positive behaviors such as involvement and empathy towards brothers with autism reduce sibling problems while negative behaviors such as physical aggression and avoidance behaviors increased sibling problems. According to demographics, significant behavioral differences were observed in terms of gender and age variables. It was found that girls with siblings had higher levels of kindness, involvement and empathy than boys, and boys had higher behaviors of avoidance and physical aggression. It was also determined that males had more problematic behaviors than females in terms of gender of autistic siblings. Significant differences were found between the siblings of the children between the ages of 8-10 and 17-18.
Benzer Tezler
- Otizmli kardeşi olan ve olmayan ergen gruplarının duygu düzenleme ve aleksitimik özellikleri
Emotion regulation and alexithymic characteristics of adolescent groups with and without siblings with autism
ELİFNUR BEKÇİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İBRAHİM BALCIOĞLU
- Otizm Spektrum Bozukluğu olan çocuğa sahip aileler için geliştirilen aile eğitim programının çocukların eğitiminde aile katılımının etkisi
The effects of parent education program on parent's participation in the education of children with autism
MEHROSSÂDAT VOSOUGH MATIN
Doktora
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- Otizm spektrum bozukluğu tanılı bireylerin erişkin dönemdeki prognozu prognoza etki eden faktörler ve günlük yaşam becerilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of prognosis prognostic factors and daily living skills of adult individuals diagnosed with autism spectrum disorder
MÜJDAT ERARKADAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2023
PsikiyatriKocaeli ÜniversitesiÇocuk Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHİKA GÜLEN ŞİŞMANLAR
- Etkileşimli kardeş eğitim programının tipik gelişim gösteren çocuklarla otizmli çocukların kardeş ilişkilerine etkisinin incelenmesi
Investigation of the effect of interactive sibling education program on sibling relations of typical developing children and children with autism
FİKRİYE SEZER
Doktora
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÇocuk Gelişimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİGEN GÜRSOY
- Kardeşi otizmli olan ve olmayan ergenlerin kardeş ilişkileri ve sosyal kaygı düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of sibling relationships and social anxiety levels of adolescents with autistic brotherhood and autistic brotherhood
NAZAN SINANMIŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul Aydın ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞAHİDE GÜLİZ KOLBURAN