Arnavutça ve Türkçedeki yapım ekleri: Karşılaştırmalı bir inceleme
Constructive affixes in Albanian and Turkish languages: A comparative analysis
- Tez No: 477222
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÜNŞEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 276
Özet
Bu çalışmanın amacı, Arnavutçanın kelime türetme yollarının önemli bir dalı olan eklerle türetme alanının, Türkçe yapım ekleriyle ortaklıklarını ve farklılıklarını tespit etmektir. Yapısal olarak Türkçe eklemeli, Arnavutça ise bükümlü bir dildir. Fakat Arnavutçada Türkçede bulunmayan ön ek ve ön-son ek kavramları da bulunmaktadır. Bunların yanı sıra Arnavutçanın yapım ekleri ve tüm eklerin diyalektlerdeki sesteş yapıları da ele alındığında sayı ortalama 250 ekin üzerindedir. Dolayısıyla Arnavutça bükümlü bir dil olmasına rağmen neredeyse eklemeli bir dil kadar eklerle türetme özelliğine sahiptir. Çalışmamızın amacını uygun bir doğrultuda sürdürebilmek için giriş bölümünde Arnavutçanın dil tarihini, geçirdiği evreleri ve dünya dilleri arasındaki yeri ile diyalektsel farklılıklarını alanda araştırmalar yapmış önemli Albanalogların tespitleriyle aktarmaya çalıştık. Birinci bölümde ise Arnavutçanın sözcük türetme yollarını kendi kuralları çerçevesinde ele alarak açıkladık. İkinci bölümde ise dilde tespit edilen bütün yapım ekleri tek tek incelenmiştir. İncelemelerimizin neredeyse tümünde konunun daha iyi anlaşılabilmesi açısından örnek cümleler kullanılmıştır. Eklerin dilde işlekliği bizi kimi yerde eş zamanlı kimi yerde ise art zamanlı araştırmalara yönlendirmiş ve örnekler bu çerçevede tercih edilmiştir. İncelemenin sonucunda ise Türkiye Türkçesiyle ortaklığı tespit edilen bir yapım ekine rastlandığında gerekli açıklama yapılmıştır. Sonuç bölümünde Arnavutça ve Türkçenin yapım ekleri arasında tespit edilen bütün ortak yanlar, farklıklar ve tartışmalı noktalar değerlendirilmiştir. Son olarak, çalışmamızda yararlandığımız bütün kaynaklar ve Arnavutça sözcükler, kaynakça ve dizin başlığı altında gösterilmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to determine the similarities and differences of the field of lexicalizing with affixes which is an important field of lexicalizing in Albanian. Constructively, Turkish is an agglutinative, Albanian is an inflected language. However, the concepts of prefix and prefix-suffix which don't exist in Turkish exist in Albanian. In addition, considering all the constructive affixes and the allophones of the affixes in dialects in Albanian, the number of the affixes is over 250 in average. Consequently, Albanian has the feature of lexicalizing with affixes almost as much as an agglutinative language although it is an inflected language. In order to maintain the aim of the study in an appropriate direction, in the introduction part we tried to convey the language history of Albanian, the phases it got through and the place of it among world languages and its dialectical differences along with the findings of important Albanalogists studied in the field. In the first part, we explained the ways of lexicalizing in Albanian within the scope of its own rules. In the second part, all derivational affixes determined in the language have been examined. Sample sentences have been used in almost all of our examinations in the sense of understanding the subject better. The activity of the affixes in language has directed us to sometimes simultaneous and sometimes diachronic studies and the examples have been preferred in this framework. In the end of the examination, necessary explanations have been made when a derivational affix which is determined to be similar with the Turkey Turkish is found. In the conclusion part, all similar features, differences and controversial points determined among the derivational affixes of Turkish and Albanian have been considered. Finally, all resources and Albanian words that we have made use of have been presented under the heading of references and index.
Benzer Tezler
- Üsküp merkez ve çevresi Türk ağızları (İnceleme-metinler-sözlük)
Skopje central and surrounding Turkish dialects (Resarch, texts, dictionary)
ELİFNUR YILDIZ YALÇINDAĞ
Doktora
Türkçe
2022
DilbilimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN DURGUT
PROF. DR. ŞABAN DOĞAN
- İnsan vücuduyla ilgili Arnavutça Türkçe deyimlerinin karşılaştırılması
A comparison analysis between Turkey and Albania idioms of human body parts
ANDIJA KUTROLLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞAHRU PİLTEN UFUK
- Kosova Türkçesi ve fiil yapıları
Kosovo Turkish and verb structures
İSA SULÇEVSİ
Doktora
Türkçe
2019
Dilbilimİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Arnavutçadaki Türk Dili asıllı kelimelerin alıntılanma esasları
Citation principles of Turkish Language words in Albanian
JETMİRA ALLA
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DilbilimSakarya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZİKRİ TURAN
- Makedonya ve Arnavutluk Debre ağızları örnekleminde Arnavutçadaki Türkçe kod kopyalamaları
Turkish turkish code copying in Albanian in the sample of Debre dialects of Macedonia and Albania
RIJETË SIMITÇIU TURHANOĞLU
Doktora
Türkçe
2024
Batı Dilleri ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiBalkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET GÜNŞEN