Makedonya ve Arnavutluk Debre ağızları örnekleminde Arnavutçadaki Türkçe kod kopyalamaları
Turkish turkish code copying in Albanian in the sample of Debre dialects of Macedonia and Albania
- Tez No: 879250
- Danışmanlar: PROF. DR. AHMET GÜNŞEN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Batı Dilleri ve Edebiyatı, Dilbilim, Western Linguistics and Literature, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2024
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Trakya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Balkan Çalışmaları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 513
Özet
Debre'nin çok eski bir tarihî yapıya sahip olması, onun özel bir yer olduğunu göstermektedir. Debre tarih boyunca kültürel yapısı, eğitim geleneği, ekonomisi, ticaret hacmi, prestijli görünümünün yanında savaşları, isyanları ile bambaşka bir yere sahiptir. Debreliler her zaman diğer insanların gözünde çok önemli bir konuma sahip olmuşlardır. Onları bu kadar gözde yapan en önemli özellikleri ise çalışkanlıkları ve azimli olmalarıdır. Bütün bu özellikler Debrelilerin kendi dillerini korumalarına etken olmuştur. Büyük Debre şehri kültüre, eğitime ve ticarete açık bir yer olarak bilinirken, Küçük Debre ise daha dağlık bir yer ve halkı ise daha izole kalmıştır. Balkan Savaşlarına kadar Osmanlı Devleti sınırları içerisinde tek bir Debre şehri söz konusu iken, 1913 Berlin Antlaşması'ndan sonra Debre toprakları, Arnavutluk ve Eski Yugoslavya (bugün ise Kuzey Makedonya Cumhuriyeti) arasında paylaşılmıştır. Debre Bölgesi, Osmanlı Dönemi'nde 14. yüzyılın ikinci yarısında fethedilip bölgeye Türklerin iskân edilmesiyle Arnavutlar ve dolayısıyla Arnavutça ile Türkler ve Türkçenin uzun asırlar birlikteliği başlamıştır. Uzun Osmanlı asırları boyunca Türkçe ve Arnavutça arasında gerçekleşen dil ilişkileri sonucu, her iki dil arasında dil ilişkilerine bağlı olarak kod kopyalamaları yaşanmıştır. Biz bu çalışmamızda uzun asırlar sosyal ve kültürel anlamda baskın dil olarak varlığını sürdürmüş olan Türkçeden Debre özelinde Arnavutçaya geçen alıntıları veya kod kopyalaması örneklerini ele aldık. Bu çalışmada, Debre ağızlarına Türkçeden yapılan kod kopyalama verileri, sadece yazılı yerel metinlerle sınırlandırılmayıp aynı zamanda sahaya inilerek kaynak kişilerden derlenen metinlerle de desteklenmiştir. Sahada kaynak kişilerden derlenen kayıtlar metne dökülmüş ve IPA'ya göre transkript edilmiştir. Daha sonra bu veriler her iki Debre'deki ağızlarla karşılaştırılıp incelenmiş, Büyük Debre ve Küçük Debre arasındaki farklılıklar ve benzerlikler tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
The fact that Dibra has a very old historical origin shows that it is a unique place. Dibra, besides its cultural background, educational tradition, economics, high trade volumes and prestigious appearance almost always encountered various wars and rebellions throughout history. Dibrans have always held a very important position in the eyes of other folks. The most important features that make them so popular among others were their hard work and perseverance. All these features have been quite a factor for the Dibrans to preserve their own language. The Great Dibra City is known as a place open to culture, education and trade, while the Little Dibra was known as a more mountainous place with relatively isolated people. Until the Balkan Wars, while the region was under the Ottoman rule, there was only Dibra City, but later on after the 1913 Berlin Treaty, Dibra has been divided between Albania and former Yugoslavia (The region known as the North Macedonia Republic today). When the Dibra Region was conquered by Ottomans in the second half the 14th century, Turks were settled in the Dibra Region which led to the beginning of a centuries long relationship between the Albanians, hence Albanian language and Turks and the Turkish language. Language interactions between Turkish and Albanian during the long Ottoman rule have certainly led to code copying. In our study, we scrutinized the code copying samples or quatations which passed from Turkish, a language survied as the socially and culturaly dominant language for long centuries to Albanian. In this study, code copying data from Turkish to Dibra Dialects were conducted not only from local texts, but also from the texts of the sources gained via the interviews in the field at the same time. The garnered records from these interviews are turned into texts and also transcribed according to the IPA (International Phonetic Alphabet) rules. Then, these data were examined thoroughly compared with both sides of Dibra, thus diversities and similarities between the Great Dibra and Little Dibra.
Benzer Tezler
- Kuzey Makedonya'da bir Türk yerleşmesinin coğrafi etüdü: Merkez Jupa
Geographical survey of a Turkish settlement in North Macedonia: Central Jupa
ALİ ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
CoğrafyaMarmara ÜniversitesiTürk Dünyası Coğrafyası Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HALİL KURT
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Makedonya-Arnavutluk ilişkilerinde Makedonya Arnavutlarının etkisi
Macedo-Albainan influence in the Macedonian-Albanian relations
AKTAN HAMZA
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Uluslararası İlişkilerAnkara ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. İLHAN UZGEL
- Türkiye'nin Makedonya politikasının Balkan politikası içerisindeki yeri
Turkey's Macedonia policy in her Balkan policy
ALPASLAN KIR
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Uluslararası İlişkilerHarp Akademileri KomutanlığıUluslararası İlişkiler Bölümü
YRD. DOÇ. DR. FUAT AKSU
- Avrupa Birliği ekonomi politikalarında uyum süreci: Türkiye ve Polonya arasında bir karşılaştırma
Adaptation process for European economic policy: A comparison between Turkey and Poland
ABDULLAH ÖĞE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Ekonomiİstanbul Aydın Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TEVFİK MESUT EREN