Sanayinin neden olduğu çevre kirliliğinin tarıma verdiği zararların değerinin biçilmesi : Samsun gübre ce Karadeniz bakır sanayileri örneği
Economic assesment of environmental pollution damages caused by industry on agriculture: The case of Samsun fertilizer and Karadeniz copper industries
- Tez No: 47864
- Danışmanlar: PROF.DR. ZİYA GÖKALP MÜLAYİM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 268
Özet
ÖZET DOKTORA TEZİ SANAYİNİN NEDEN OLDU?U ÇEVRE KİRLİLİ?İNİN TARIMA VERDİ?İ ZARARLARIN DE?ERİNİN BİÇİLMESİ: SAMSUN GÜBRE VE KARADENİZ BAKIR SANAYİLERİ ÖRNE?İ Harun TANRIVERMİŞ Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı Danışman: Prof.Dr. Ziya Gökalp MÜLAYİM 1996, Sayfa: 222 Jüri : Prof.Dr. Ziya Gökalp MÜLAYİM : Prof.Dr. Selahattin ERAKTAN : Prof.Dr. Erkan REHBER Bu çalışmada, çevre kirliliğinin tarıma verdiği zararların değerinin biçilmesinde kullanılabilecek yöntemler incelenmiş ve bunlardan uygun olanlar örnek olarak seçilen Samsun Gübre ve Karadeniz Bakır Fabrikalarına uygulanmıştır. Çevre kirliliğinin yarattığı zararın değerinin belirlenmesinde, pazar değeri yaklaşımları, gelir yöntemi, sosyal fayda/maliyet analizi, fonksiyonel analiz yaklaşımı ve çevresel etki matrisi yöntemleri yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu yöntemlerden verimlilik değişimi, üretim maliyeti, koruma masrafları, hedonik fiyat fonksiyonu, koşullu değer biçme ve çevresel etki matrisi yaklaşımları seçilen örneğe uygulanmıştır. Kirliliğin tarıma verdiği zararların değerinin biçilebilmesi için araştırma bölgesinde kirlilikten zarar gören 56 işletme ve kirlilikten zarar görmeyen 35 işletme, basit tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilmiş ve bunlara anket uygulanmıştır. Ayrıca bölgede çalışan 10 bilirkişi ve 10 değişik konu uzmanına da kirlilik zararının değerlendirilmesi amacı ile anket uygulanmıştır. Tekkeköy'de kirliliğin başlıca bitkisel ürünlerde yarattığı zarar 70,8 milyar TL olarak tahmin edilmiştir. Bitkisel ürün zararları ile fabrikalardan uzaklık arasında ters bir ilişki belirlenmiştir. TÜGSAŞ ve KBİ'nin çevreye verebilecekleri zararın yıllık minimum değeri koruma maliyeti yaklaşımı ile 62,4 milyar TL olarak tahmin edilmiştir. Bölgede kirlilik, kuru tarım arazilerinin ortalama pazar değerinde % 1,796 ve sulu tarım arazilerinin ortalama pazar değerinde ise % 1,925 oranında azalmaya neden olmaktadır. Koşullu değer biçme yöntemine göre, kirliliğin tarımda yarattığı zararın değeri ise 107,6 milyar TL/yıPdır. TÜGSAŞ tesislerinin çevre etki katsayısı -6,94 olup, bu önemli derecede olumsuz çevresel etkiyi ve KBİ'nin ise -7,01 olup, bu da önemli derecede olumsuz çevresel etkiyi göstermektedir. Türkiye'de bilirkişiler, kirliliğin tarıma verdiği zararların değerini belirlemede; genellikle verimlilik değişimi yaklaşımı gibi pazar değeri yöntemini, üretim maliyeti yaklaşımını, gelirlerin kapitalizasyonu yöntemini ve üretim (etki-tepki) fonksiyonu yaklaşımını kullanabilir. Bu çalışmada incelenen diğer yöntemler ise, ekonomik faaliyetlerin çevresel etki değerlendirme raporlarının hazırlanmasında kullanılabilir. Bu yöntemler ile bulunan sonuçlar, çeşitli sübjektiflikleri içerir. Elde edilen sonuçlar, kullanım amaçlarına bağlı olarak tatmin edicidir. Bilimsel araştırmalarla daha güvenilir sonuçların elde edilmesine yönelik teorik ve metodolojik esaslar oluşturulmalıdır. ANAHTAR KELİMELER: Çevresel zararlar, tarımsal üretim, gübre ve bakır endüstrileri, değer biçme yöntemleri, pazar değeri yöntemleri, sosyal fayda/maliyet analizi, çevresel etki matrisi
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Ph.D. Thesis ECONOMIC ASSESSMENT OF ENVIRONMENTAL POLLUTION DAMAGES CAUSED BY INDUSTRY ON AGRICULTURE: THE CASE OF SAMSUN FERTILIZER AND KARADENİZ COPPER INDUSTRIES Harun TANRIVERMİŞ Ankara University Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Agricultural Economics Supervisor: Prof.Dr. Ziya Gökalp MÜLAYİM 1996, Page: 222 Jury : Prof.Dr. Ziya Gökalp MÜLAYİM : Prof.Dr. Selahattin ERAKTAN : Prof.Dr. Erkan REHBER In this study, the valuation techniques which are used to assess the environmental pollution damages to agriculture were investigated and the appropriate methods that can be applied on the case of Samsun Fertilizer and Karadeniz Copper Industries were chosen. Market-based methods, income capitalization technique, social benefit/cost analysis, functional analysing approach, environmental matrices are generally used to evaluate the environmental pollution damages. Some of them are applied to the selected case, such as, change-in-productivity, production cost, preventive/defensive expenditures, hedonic price function, contingent valuation and environmental matrice approaches. To assess the pollution damages on agriculture in the research area, 56 farms which are damaged and 35 farms which are not damaged, are selected by random sampling and then surveys are applied. Also, 10 surveys are applied both of experts and various specialists who are working in the area. The result indicates that the value of environmental pollution damages to major agricultural crops are estimated as 70,8 billion TL in Tekkeköy region. It has been determined that there is an inverse relationship between the crap losses ratio and the distance from the pollution sources. The minimum value of damages to environment caused by Samsun Fertilizer and Karadeniz Copper Industries is estimated as 62,4 billion TL/year by defensive expenditures approach. The negative externalities in the region cause 1,796 percent decrease on the average dry farm land market value and cause 1,925 percent decrease on the average irrigated farm land market value. The economic value of environmental damages in agriculture is determined as 107,6 billion TL/year by contingent valuation method. The environmental effect coefficient of Samsun Fertilizer plant is -6,94 that represents the important negative environmental pressure and Karadeniz Copper Plant is -7,01 that represents the important negative environmental impact. Experts may use especially market-based methods such as change-in-productivity approach, production cost approach, income capitalization technique and dose-response function approach in Turkey for the economic assessment of environmental pollution damages caused by industry on agriculture. Other methods which are examined in this study are useful for preparing environmental impact statement of economic activities. The results which are determined by these techniques, can include various subjective valuation. They are satisfactorily consistent according to the aims of usage. For providing reliable results, theoretical and methodological basis must be achieved by further scientific researches. KEYWORDS: Environmental damages, agricultural production, fertilizer and copper industries, valuation techniques, market-based methods, social benefit/cost analysis, environmental matrice.
Benzer Tezler
- Contribution a la recherche d'un cadre juridique pour un droit international de laconcurrence plus efficace
Daha etkin bir uluslararası rekabet için hukuki çerçeve arayışı
ALİ CENK KESKİN
Doktora
Fransızca
2009
HukukGalatasaray ÜniversitesiKamu Hukuku Ana Bilim Dalı
PROF. DR. JEAN MARC SOREL
PROF. DR. HALİL ERCÜMENT ERDEM
- Assessment of urbanization history of Addis Ababa city, Ethiopia
Addıs Ababa cıty, Ethıopıa'nın kentleşme tarihinin değerlendirilmesi
ABDURAHMAN HUSSEN YIMER
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMersin ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ CENAP YOLOĞLU
- Bölgesel ölçekte klorofil-a konsantrasyonunun belirlenmesinde sentınel-3 olcı verilerinin kullanım olanaklarının araştırılması
Investigation of opportunity to use sentinel-3 olci data in the determination of chlorophyll-a concentration at regional scale
BAŞAK DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİletişim Sistemleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞİNASİ KAYA
- Sitrik asit ile çapraz bağlı Karboksimetil selüloz ve kappa-Karagenan filmlerinin hazırlanması ve fiziksel özelliklerinin incelenmesi
Preparation and investigation of physical characteristics of citric acid cross-linked Carboxymethyl cellulose and kappa-Caragenan films
ELİF DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Kimyaİstanbul Teknik ÜniversitesiKimya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA BEDİA BERKER
- Filyos limanı ve filyos deltası sorunsalı
Problematic of the filyos port and the filyos delta
LAMINE KONE