Geri Dön

İnsan haklarında evrensellik söylemi

The discourse of the universality of human rights

  1. Tez No: 481100
  2. Yazar: SAİD DOĞRUL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ABDURRAHMAN EREN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Kamu Yönetimi, Sosyoloji, Law, Public Administration, Sociology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 143

Özet

Bu çalışmada «evrensel insan hakları» söyleminin arkaplanına odaklanılmaktadır. Söylemin tüm uzanım ve görünümlerine değinilmeksizin; tarihsel seyrinin takibi, oluşum sürecinin analizi ve ideolojik araçsallığının kritiği amaçlanmıştır. Öncelikli bir sınırlamaya bu meyanda gidilerek, insan hakları kavram ve terim ayrımında ele alınmaktadır. Kavram hâliyle bir soyutluğu imleyen insan hakları, bilindiği gibi Batılı modern süreçlerde somutlaşmıştır; somutlaşmış, yani özgül bir bağlam içre terim hâline ulaşmıştır. Çalışma da somut ve özgül bu bağlam ile sınırlanmış, evrensellik söyleminin konusu olarak modern“insan hakları”terimi sorgulanmıştır. Örneğin insan ile hak bileşenlerinin açıklayıcılığına bu koşutlukta başvurulmuş, terimin arkaplanında kurulu“insan”ve“hak”tasavvuruna mercek tutulmuştur. Ardınca doktrinel arkaplan konu edilerek, köken ve referanslarıyla «evrensel insan hakları» söyleminin oluşum ve dönüşümü işlenmiştir. Nihayet buradan hareketle de, söylemin hak bildirgelerinde cisimleşmesi, hukuk ve siyasetin kesişiminde belirmesi irdelenir. Evrensellik söyleminin örtük veya açık biçimde yer aldığı bu bildirgeler, kronolojik olarak incelenmektedir. Böylelikle bir söylem olarak evrenselliğin hem hukuken, hem siyaseten araçsallaştığı uğraklar ardısıra analiz edilmiştir. Söyleme en kuşkucu ve eleştirel tavrı sergileyen Asya, İslâm ve Afrika kültürlerinde insan hakları kavrayışları bu itibarla özetlenmiş; çalışmada, ezcümle, topyekûn bir reddiyet yahut teslimiyete savrulmadan, mevcudu ve mümkünü anlama gayreti gösterilmiştir. Bir yüksek lisans tezi olarak özgülendiği mütevazı amaç, tartışmalara nihayet verecek dört başı mamur bir cevap değil, «evrensel insan hakları» söylemine bir açılım getirmektir — soruları besleyen eleştirel bir perspektife, böylelikle katkı sağlamak hedeflenmiştir.

Özet (Çeviri)

This research examines the background of the discourse of «universal human rights» without referring to all possible aspects. For the purpose of comprehending the historical process, analyzing the formation period and scrutinizing the ideological instrumentalization of the universality discourse, the distinction between concept and term within the scope of human rights is primarily emphasized. As is known, human rights, implying an abstract concept, has been concreted in the Western modernization process — concreted, in other words, as a term in specific context. This concrete and specific context, on which the research focuses, thereby requires an analysis in the light of human and right: on what basis and with which references was the modern“human rights”term founded? After conducting an in-depth analysis of these basis and references as doctrinal background, the research continues with investigating the modern“human rights”term embodied on the declarations of human rights, that is, on the intersection of law and politics. This juncture at which the discourse of «universal human rights» arises implicitly or explicitly is chronologically discussed in furtherance of detecting both legal and political functionality. To that end, the accordance between the concept and foregoing term is withal attempted to be observed in view of Asian, Islamic and African perspectives on human rights. As a result, this research endeavors for a more thorough understanding of past, present and possibility, by putting aside polemical or apologetic approaches. Hereby, it is aimed to bring new openings to the discourse of «universal human rights» and to make a small contribution to a critical review raising questions instead of accustomed answers.

Benzer Tezler

  1. İnsan hakları: Eleştirel yaklaşımlar

    Human rights: Critical approaches

    EBUBEKİR AYKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    Siyasal BilimlerHacettepe Üniversitesi

    Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİ MURAT ÖZDEMİR

  2. İnsan haklarının evrenselliği ve bölgesel çıkarlar paradoksu: Bosna Hersek krizi

    The paradox of the universality of human rights and reginal interests: The Bosnia Herzegovina crisis

    NURAY KARABULUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    Kamu YönetimiDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İBRAHİM GÜRAY YONTAR

  3. İnsan haklarının evrenselliği düşüncesinin mekansal değişimi

    The Spatial relativity of the universal human rights

    DENİZ YILDIRIM

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Kamu YönetimiDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZERRİN TOPRAK KARAMAN

  4. İnsan haklarının evrenselliği ve kültürel görecelik ikileminde çocuk hakları

    Rights of the child in the dilemma of universalism of human rights and cultural relativism

    DİYAR ÖZGÜRDAL KÖPRÜLÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HukukDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ SERKAN EKİZ

  5. Çağdaş politika felsefesinde insan hakları tartışmaları: Ronald Dworkin, Jürgen Habermas, Michel Foucault

    The debates on human rights in contemporary political philosophy: Ronald Dworkin, Jürgen Habermas, Michel Foucault

    FERDA YILDIRIM

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    FelsefeMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. KURTUL GÜLENÇ