Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara iletişim kurarken ileri düzey teknolojileri kullanma becerisi kazandırma
Teaching to use advanced technologies when communicating to children with autism spectrum disorder
- Tez No: 481884
- Danışmanlar: PROF. DR. BİNYAMİN BİRKAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Otizm Spektrum Bozukluğu, iletişim, ileri düzey teknoloji, istek bildirme, Autism Spectrum Disorders, communication, advanced technology, mand
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Aydın Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bu araştırmada, Uygulamalı Davranış Analizi (UDA) temelli bir öğretim programı aracılığıyla Otizm Spektrum Bozukluğu (OSB) olan çocuklara iletişim kurarken (İstek bildirme) ileri düzey teknolojileri kullanma becerisi kazandırma amaçlanmıştır. Araştırmada, tek denekli araştırma yöntemlerinden davranışlar arası çoklu yoklama modeli kullanılmıştır. Tohum Otizm Vakfı Özel Eğitim Okulu'nda eğitim almakta olan OSB tanılı 13 yaşındaki bir öğrenci araştırmaya denek olarak katılmıştır. Eğitim aracı olarak seçilen tablet teknolojisinde OSB'li çocuklara yönelik ilk Türkçe tablet uygulaması olma özelliği taşıyan Tohum-I yazılımı kullanılmıştır. Uygulamanın en önemli özelliklerinden biri çocuğun gereksinimlerine göre bireyselleştirilebilir olmasıdır. Uygulama, çocuğun ihtiyaçlarına göre ilgili bölümlere resim/fotoğraf eklenebilir, ses ve video görüntüsü yüklenebilir şekilde tasarlanmıştır. Araştırmaya konu olan iletişim becerisi OSB'li çocuklara öğretilecek en temel becerilerden biri olan istek bildirmedir. İstek bildirme olarak“içecek”,“yiyecek”ve“tuvalet ihtiyacı”iletişim kurabilecekleri hedefler olarak seçilmişlerdir. Öğretim programı UDA'nın temel ilkeleri dikkate alınarak planlanmıştır. Araştırmada başlama düzeyi, yoklama, uygulama, genelleme ve izleme oturumlarında sistematik olarak etkililik verileri toplanmıştır. Elde edilen bulguların grafiksel analizi yapılmıştır. Grafik analizinde veriler, davranışlar arası çoklu yoklama modeline göre analiz edilip yorumlanmıştır. Sosyal geçerlilik verileri, alanda çalışan ve uygulamada görev alan özel eğitim öğretmenlerinin görüşlerinden elde edilen bilgilerle değerlendirilmiştir. Sosyal geçerlilik soru formundan elde edilen veriler için frekans hesaplaması yapılmış ve niteliksel olarak analiz edilmiştir. Gözlemciler arası güvenirlik verileri başlama düzeyi, yoklama, uygulama, genelleme ve izleme oturumlarında toplanırken; uygulama güvenirliğine ilişkin veriler sadece başlama düzeyi ve uygulama evrelerinde toplanarak analiz edilmiştir. Araştırmanın etkililik bulguları UDA temelli öğretim programının, iletişim kurarken ileri düzey teknolojileri kullanma becerisinin kazandırılmasında etkili olduğunu göstermektedir. Uygulama evrelerinin sonlandırılmasının ardından ortalama 2. ve 5. haftalarda düzenlenen izleme oturumlarında deneğin öğrendiği becerilerin kalıcılığını koruduğu ve farklı kişilere genelleyebildiği gözlemlenmiştir. Araştırmanın sosyal geçerlik bulguları, alanda çalışan özel eğitim öğretmenlerinin araştırma kapsamında sunulan öğretim sürecine ilişkin olumlu görüşler ifade ettiklerini göstermiştir. Bulgular ışığında konu tartışılmış ve önerilerde bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
In this research, Applied Behavior Analysis (UDA) based educational programme through communication children with Autism Spectrum Disorder (ASD) is targeted to equip students with advanced technology skills. The research examined the effectiveness of UDA-based curriculum, children with ASD to communicate through the process of giving the ability to use advanced Technologies. A single-subject multiple probe design across behaviours is used and a 13 year old student with ASD who is trained in Tohum Autism Foundation's special education schoool was selected as a participant. As a training tool for children with ASD an iPad and an iPad app featuring the first Turkish technology, Tohum-I software was used. One of the most important features of the application is that it can be customised according to the needs of the child. The relevant sections of the Application according to the needs of the child's image/photograph can be added as audio and videos. The subject of research in providing the ability to communicate with children with ASD to request the ability to report the most basic skill that can be taught. For this reason,“to mand drink”,“to mand for food”and“to mand for toilet”is selected as the target communication behaviors, and teaching students the basic principles of this Effiancy data werebehavior is planned in consideration of the basic principles of the teaching of students. Efficancy data were collected at baseline, probe, intervention and generalization. The obtained results are analyzed with the graphical method of analysis. Working in the field of social validity data obtained from the opinions of teachers who worked in special education and practice was evaluated. Social validity for the data obtained from the questionnaire were analyzed qualitatively and the frequency calculations were made. The starting level of the reliability data between the observers, generalization and monitoring the sessions of in the reliability of the data collected in the implementation phase analysis of the starting level and in the implementation phase were collected and analyzed. The effectiveness of the findings of the UDA research-based curriculum was effective in teaching the skills of using advanced technology to mand. In practice sessions organized between 2nd and the 5th week after the termination of the implementation phase, the participant learned skills that can generalize to different people, and preserve the permanence of observed learned skills. Social validity of research findings presented in the context of special education teachers who work in the field of the research has shown that positive opinions regarding the teaching process. The subject in the light of the findings were discussed and made suggestions.
Benzer Tezler
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara iletişim becerilerinin öğretiminde özel eğitim öğretmenlerine sunulan meslektaş koçluğu paketinin etkililiği
Effectiveness of the peer coaching intervention package presented to special education teachers in teaching communication skills to children with ASD
AHMET ALPEREN YAVUZ
Doktora
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. VEYSEL AKSOY
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara iletişim becerilerinin kazandırılmasına ilişkin özel eğitim öğretmenlerinin görüş ve önerilerinin belirlenmesi
Determining the opinions and suggestion of special training teachers in respect of providing communication skill to those children who have autism spectrum disorder
ONUR SERT
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiOtizmde Uygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. YASEMİN ERGENEKON
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara iletişim başlatmanın kazandırılmasında fırsat öğretiminin etkililiği: Azerbaycan örneği
The effectiveness of incidental teaching in initiating communication to children with autism spectrum disorder: The Azerbaijan sample
GILA SAFAROVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ŞERİFE YÜCESOY ÖZKAN
- Etkinlik çizelgeleri ve replikli öğretim yoluyla otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara sözel iletişim başlatma becerisi kazandırma
Gaining the ability to start verbal communication for children with autism spectrum disorders through activity schedules and scripts and script-fading
İSMAİL GÜLŞEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİNE ERATAY
- Otizm spektrum bozukluğu olan çocuklara soru sorarak iletişim başlatmanın kazandırılmasında temel tepki öğretiminin etkileri
The effects of pivotal response treatment in teaching question-asking initiations to children with autism spectrum disorder
GÜLDEN BOZKUŞ GENÇ
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ŞERİFE YÜCESOY ÖZKAN