Ergen-ebeveyn ilişkileri: Bir model testi
Adolescent-parent relationships: A model test
- Tez No: 483381
- Danışmanlar: PROF. DR. İBRAHİM YILDIRIM
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Adolescent-parent relationship, ecological system approach, structural equation model
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 133
Özet
Bu çalışmanın amacı, ergenlerin ebeveynleriyle kurdukları ilişkinin niteliğini etkileyen etmenleri belirlemektir. Bu kapsamda eş desteği, akran ilişkisi, kardeş ilişkisi ve ebeveyn öz-yetkinliği değişkenlerinin ergen-ebeveyn ilişkisine etkisi incelenmiştir. Ayrıca ele alınan değişkenlerden ergen-ebeveyn ilişkisini ölçmek için Ergen-Ebeveyn İlişkileri Ölçeği (EEİÖ) ve kardeş ilişkisi değişkenini ölçmek için Kardeş İlişkileri Ölçeği (KİÖ) geliştirilmiştir. Bu amaçla araştırmada iki farklı çalışma grubuyla çalışılmıştır. İlk çalışma grubunda yer alan 782 lise öğrencisi ve ebeveynden elde edilen verilerle ergen-ebeveyn ilişkisini etkileyen etmenler belirlenmiştir. Ölçeklerin geliştirilmesi kapsamında ulaşılan ikinci çalışma grubunda 458, 249 ve 217 lise öğrencisinden oluşan üç farklı grup yer almaktadır. Çalışma kapsamında veri toplama araçları olarak, Ergen-Ebeveyn İlişkileri Ölçeği, Eş Destek Ölçeği, Akran İlişkileri Ölçeği, Kardeş İlişkileri Ölçeği, Anababalık Yetkinliği Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. Verilerin işlenmesi ve çözümlenmesinde, SPSS 21, LISREL 8.8 ve AMOS 21 paket programlarından yararlanılmıştır. Verilerin analizinde ise açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, yapısal eşitlik modeli ve betimleyici istatistikler kullanılmıştır. Analiz sonuçları, ergenlerin ebeveynleriyle kurdukları ilişkinin niteliğini ölçmek için geliştirilen Ergen-Ebeveyn İlişkileri Ölçeği'nin ve ergenlerin kardeşleriyle kurdukları ilişkinin niteliğini ölçmek amacıyla geliştirilen Kardeş İlişkileri Ölçeği'nin geçerli ve güvenilir ölçme araçları olduğunu göstermiştir. EEİÖ ve KİÖ'nün geçerliği açıklayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi, güvenirliği ise Cronbach Alpha ve testi yarılama yöntemleri kullanılarak test edilmiştir. Araştırmada ergen-ebeveyn ilişkilerini etkileyen etmenlerin belirlenmesi için ise yapısal eşitlik modeli kullanılmıştır. Ayrıca kardeş ilişkisi değişkeninin kısmi aracılık etkisinin incelenmesi amacıyla bootstrapping işleminden yararlanılmıştır. Ergen-ebeveyn ilişkisi model testi sonuçları, eş desteği, akran ilişkisi ve kardeş ilişkisi değişkenlerinin doğrudan manidar olarak olumlu yönde ergen-ebeveyn ilişkisini etkilediğini göstermektedir. Öte yandan ebeveyn öz-yetkinliği değişkeni ergen-ebeveyn ilişkisini olumsuz yönde manidar olarak etkilemektedir. Ayrıca çalışma kapsamında ebeveyn öz-yetkinliğinin kardeş ilişkisi aracılığıyla ergen-ebeveyn ilişkisini etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen bulgular ilgili alanyazın doğrultusunda tartışılmış ve araştırmacılara, alan çalışanlarına, politika yapıcılara ve ebeveynlere yönelik önerilerde bulunulmuştur. Ergen-ebeveyn ilişkisi, ekolojik sistem yaklaşımı, yapısal eşitlik modeli.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the factors that affect the quality of the relationship between adolescent and their parents. In this context, the effects of spousal support, peer relationship, sibling relationship and parental self-efficacy on adolescent-parent relationship were examined. In addition, to measure the quality of adolescent-parent relationship the Adolescent-Parent Relationships Scale (APRS) and to measure the quality of sibling relationship quality the Sibling Relationship Scale (SRS) were developed. Factors affecting adolescent-parent relationship were determined with data from 782 high school students and their parents. The second study group consisted three different groups included 458, 249 and 217 high school students, reached within the scope of the development of the scales. In this study to purpose of collecting data, APRS, Spouse Support Scale, Peer Relationship Scale, SRS and Parental Efficacy Scale have been used. In this study, SPSS 21, LISREL 8.8 and AMOS 21 package programs have been used for processing and analyzing the data. In order to analysis of the data, explanatory and confirmatory factor analyses, structural equation model and descriptive statistics were used. The results of the analysis show that the APRS developed to measure the quality of relationship between adolescents and their parents and the SRS developed to measure the quality of relationship between adolescents and their siblings were valid and reliable scales. The validity of APRS and SRS were tested via explanatory and confirmatory factor analyses and the reliability were tested via Cronbach Alpha and split half method. Also in this study, structural equation model was used to determine the factors affecting adolescent-parent relationship. In addition, in order to determine the significance of the partial mediation effect of sibling relationships was bootstrapping procedure. The result of the adolescent-parent model test show that, spousal support, peer relationship and sibling relationship has positive effect on adolescent-parent relationship significantly and directly. On the other hand, parental self-efficacy have negative effect on adolescent-parent relationship significantly. In addition, parental self-efficacy effect adolescent-parent relationship with the mediating role of sibling relationship. The results were discussed in accordance with relevant literature and made suggestions to researchers, counselors, policy-makers and parents.
Benzer Tezler
- Ergenlerde okul iklimi, ergen-ebeveyn ilişkileri ve sosyal ve duygusal öğrenmenin okula bağlılık ile ilişkisi: Bir model testi
The relationship between school climate, adolescent-parent relationships, and social and emotional learning and school engagement in adolescents: A model test
EMRE TAHA MEVSİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YENER ÖZEN
- Ergenlerin aile aidiyeti ve ebeveyn ilişkileri ile ahlaki olgunluk düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi
Analysis on relationship between adolescents' family belonging and relations with their parents, and the level of their moral maturity
GİZEM GÜLER BAŞAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ARZU ÖZYÜREK
- Ergenden Ebeveyne Şiddet Ölçeği'nin ve ergen-ebeveyn çatışmalarında Sosyal Bilgi İşleme Anketi'nin Türk kültürüne uyarlanması
Adapting Turkish culture of the social information processing in Child-Parent Conflicts Questionnaire and Child-to-Parent Violence Questionnaire (CPV-Q)
NURDAN DOĞU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimKarabük ÜniversitesiÇocuk Gelişimi ve Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FATMA BETÜL KURNAZ
- Lise öğrencilerinde anne-baba-ergen ilişkilerinin benlik saygısı ve davranış problemlerine etkisinin okul sosyal hizmeti bağlamında incelenmesi
Investigation of the effects of mother-father-adolescent relationships on self-esteem and behavior problems in high school students in the context of school social work
CENGİZHAN AYNACI
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Sosyal HizmetlerSakarya ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İSMAİL AKYÜZ
- Ergenlerin stresle başa çıkma stratejilerinin aile ilişkileri açısından incelenmesi
Analyzing strategies of coping with stress in terms of family relations in adolescents
HATİCE YILDIZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
PsikolojiMaltepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELİS SERAY ÖZDEN YILDIRIM