Türkiye'de demiryolu sektörünün rekabete açılması ve regülasyon
Marketisation of railway sector and regulation in Turkey
- Tez No: 485639
- Danışmanlar: DOÇ. DR. HAŞİM AKÇA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Maliye, Ulaşım, İşletme, Finance, Transportation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Çukurova Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maliye Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Devletlerin iktisadi ve sosyal amaçları vardır ve amaçların gerçekleştirilebilmesi için farklı yöntemler kullanılabilir. Bu yöntemlerden birisi de regülasyondur. Regülasyonla devlet doğal tekel niteliğindeki havayolu, demiryolu ulaşımında, finansal piyasalarda, enerji ve telekomünikasyon alanlarında ekonomik düzenlemeler yapmıştır. Düzenlemeler ile ekonomilerin daha açık hale gelmesi, maliyetlerin azalması, artan verimlik, rekabetin ve büyümenin teşvik edilmesi, ülkeleri daha rekabetçi bir yapıya sahip olmasıdır. Çünkü rekabet, iktisadi etkinliğin gerçekleşmesini sağlayarak; toplumsal refaha katkıda bulunmaktadır. Ulaştırma hizmetleri ekonomik, sosyal ve kültürel faaliyetlerin kilit unsurudur. Sanayileşme sürecinde üretimin kitleselleşmesi sonucu yeni bir ulaştırma biçimi olarak ortaya çıkan demiryolları özellikle kömür, demir ve çelik gibi ağır ve hacimli malların daha ucuz, daha hızlı bir şekilde taşınmasında önemli bir rol almıştır. Ancak otomotiv sanayisi ve karayolunun gelişmesi ile demiryolu taşımacılığının aldığı pay gittikçe azalmıştır. Ülkemizde TCDD'nin işletme faaliyetlerine bakıldığı zaman gerek yolcu gerekse yük taşımacılığında aldığı payın yıllar itibari ile sürekli düşüş gösterdiği görülmektedir. TCDD'ye mali açıdan bakıldığında ise son yıllarda sürekli ve büyük miktarlarda zarar eden kamu işletmesi olduğu görülmektedir. Ülkemizde demiryolu sektörünün rekabete açılması konusu yıllardır tartışılan bir konu olmuştur. Türk demiryolları 20 Haziran 2016 yılında rekabete açılmıştır. Rekabete açılma sürecini Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü yürütmektedir. Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü; sektörün serbestleşme sürecinin altyapısının oluşturulması ve demiryolu taşımacılığı alanında komisyonculuk ve organizatörlük yapanlara karşı geniş bir yetki kullanılması, hizmet esasları ve mali yeterlilikleri belirleme görevleri yürütecektir. Bu yüksek lisans tezinde kapsamında demiryolu sektöründe önemli beş ülke bakılmıştır. Bu bilgiler ışığında, Türkiye'de demiryolu ulaşımı kapsamlı bir şekilde incelenmiş; demiryolu sektörünün ekonomik yapısı, rekabete açılmasında hangi yöntemler izleneceği gibi konularda tartışılmıştır. Demiryolu sektörünün ekonomik yapısı, Avrupa ölçeğinde yeniden yapılanma süreci geçiren ülkelerin tercih ettikleri modeller incelenecek, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile TCDD'nin demiryollarının rekabete açılması konusunda yaptığı çalışmalar ve demiryollarının rekabete açılmasının avantajları/dezavantajları, meydana gelebilecek sorunlar ve bu sorunlara çözüm önerileri sunulacaktır.
Özet (Çeviri)
Governments have fiscal and social purposes. In order to realise these purposes, the governments may use different methods. Regulation is one of these methods. Nowadays, it is hard to provide perfect competition due to existence of free market economy. Governments have made economical regulations in some areas especially in airway, railway and highway transportation; financial markets, energy and telecomunication. Regulations in these areas have 'natural sole trade' qualification and obliged to be so due to their strategical importance. Open economies, decreasing costs, increasing productivities, promoted economical growths force countries to play the role of more competitive structure. It is simply because competition makes contribution to social welfare by realisation of economic efficiency. Transport services are key elements of economical, social and cultural activities. Railways, which shown up as a new way of transportation as a result of massification of productivity during industrialisation period, has played an important role in quicker and cheaper transportation of weighty and bulky products such as coal, iron, steel. However, with development of automotive industry and highways; participation of railway transportation has decreased day by day. Organized structure of railway transportation show differences from country to country. 5 important countries in railway transportation are investigated in this study. In light of these informations, railway transportation in Turkey is handled in a detailed way. In our country, considering TCDD's operating activities; it has been observed that participation in either passenger or burden transportation has been constantly decreased. When analysed financially, it is seen that TCDD is a constant loss maker public enterprise in large amounts. Marketization of railway sector in our country has been a matter of discussion by years. These discussions are generally originated about economical structures of railway sector, methods to be followed during marketization and so on. The institution which will manage marketization period is Highway Regulation Head Office (Demiryolu Düzenleme Genel Müdürlüğü) Usage of wide range of authorities during liberalization (deregulation) period of the sector against agent middlemans and organizators taking part in infrastructure & train industry, highway transportation; tasks of determination of service essentials and financial sufficiency are under Highway Regulation Head Office's roles and responsibilities. Marketisation of Turkish highway started on 20/06/2016. In this dissertation, economical structure of highway sector, models preferred by reengineered countries under Europan scale studies done by TCDD and Ministry of Transport, Maritime Affairs and Communication in marketization of railways, the position of Turkish railway sector in marketization shall be investigated. Moreover, answers and solutions will be proposed for questions such as what are advantages and disadvantages of marketization of Turkish railway, what kind of problems are accompanied due to marketization.
Benzer Tezler
- Demiryolu sektörü rekabet modellerinin incelenmesi ve yük taşımacılığı yönünden türkiye' ye uyarlanması
Researching of competition models of railway sector and implementation to turkey in aspect of rail freight
AHMET ERTUĞRUL DOLUDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İnşaat MühendisliğiGazi Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MUSTAFA KÜRŞAT ÇUBUK
- Avrupa Topluluğu'nda ulaştırma sektöründe yaşanan sıkıntılar ve üçüncü dünya ülkelerinin uyum sorunları, Türkiye örneği
Başlık çevirisi yok
ÖMER CAN KURTULDU
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Ulaşımİstanbul ÜniversitesiAvrupa Topluluğunun Ekonomik Yapısı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLTEN KAZGAN
- Avrupa Birliği'nin ortak ulaştırma politikaları kapsamında Türkiye'de denizyolu taşımacılığı
Maritime transport in Türkiye in the scope of the European Union's common transport policy
NİSA PARILDAR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
UlaşımBursa Teknik ÜniversitesiUluslararası Ticaret ve Lojistik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİLAL YILDIRIR KESER
- Bilgi yönetiminin lojistik değere etkisi: Uluslararası karayolu taşımacılığı işletmelerine yönelik bir araştırma
The effect of knowledge management on logistics value: A research on international road transportation businesses
BURHAN KAYIRAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
DenizcilikDokuz Eylül ÜniversitesiDenizcilik İşletmeleri Yönetimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DİDEM ÖZER ÇAYLAN
- Demiryolu ulaştırma sektöründe serbestleşmenin demiryolu ulaştırmasının gelişimine etkisi
Effect of liberalisation in railway transportation sector on development of railway transport
BİLGİN RECEP BEKEM
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
İşletmeTürk Hava Kurumu Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN YAZICIOĞLU