Türk modernleşmesinde modernlik algısı ve ideolojik yansımaları
Modernity perception and ideological relections in Turkish modernization
- Tez No: 485780
- Danışmanlar: DOÇ. DR. SEVİM ATİLA DEMİR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Sakarya Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 116
Özet
17. Yüzyıldan itibaren Batı'da siyasal, sosyal, kültürel ve ekonomik anlamda büyük değişimler yaşanmış, yeni bir yaşam ve örgütlenme biçimi oluşmuştur. Modernite olarak adlandırılan bu durum; bilimsel gelişme, sanayileşme, kentleşme, demografik değişim, ulus devlet, kapitalist dünya sistemi gibi sayabileceğimiz özelliklerle var olmuştur. Batı dışı toplumların Batının bu yeni durumunu örnek alması modernleşme kavramı ile açıklanmıştır. Türk Modernleşmesi; toplumun ihtiyacı üzerine, kendi dinamikleri ile ortaya çıkmadığından, kadim kültür ve medeniyet ile uyuşmamış, modernleştirme projesi olarak kalmış, günümüze kadar sosyal ve fikri bir mesele olarak süregelmiştir. Bu araştırmanın amacı; İlk modernleşme hareketlerinden Cumhuriyet'e kadar Türk modernleşmesinde modernlik algısını ve bu algının ideolojik yansımalarını ortaya koymak; günümüze kadar gelen“alternatif modernlik”tartışmalarına katkıda bulunmaktır. Ayrıca ilk modernleşme hareketlerinin nasıl bir zihni atmosferde gerçekleştirildiği, aydın elit-bürokratlar ile halk arasında oluşan algı mesafesi ve farklılığı açıklanacaktır. Cumhuriyet döneminde modernleşmenin karakteri ve sistemleştirilmesi sosyolojik olarak değerlendirilecektir. Kendimize özgü bir modernlik oluşturup oluşturamayacağımız tartışılacak, bu minvaldeki tartışmalara katkı sağlanacaktır. Çalışmada kaynak araştırma yöntemi kullanılmış, literatür taraması yapılmış, birincil ve ikincil kaynaklardan faydalanarak dönemlerin düşünce yapıları analiz edilmiştir. Konu ile ilgili kitap, makale ve internet kaynaklarından yararlanarak bu kaynaklar çalışmanın amacı doğrultusunda kullanılmıştır. Sonuç olarak; ilk modernleşme hareketleri Batıya duyulan hayranlık ve geri kalmışlık psikolojisinin oluşturduğu algı ile aydın-bürokratlar öncülüğünde, yüzeysel, tepeden inmeci bir şekilde yapılmıştır. Yine Batı'nın üstün ve güçlü olduğu algısı ve bu güce ulaşma saiki modernleşme hareketlerinin arkasındaki itici güç olmuştur. Modernlik askeri, teknik ve eğitim alanında ıslahatların yapılması ve Batılı yaşam tarzının alınması ile giderilebilecek bir eksiklik olarak algılanırken, Batıdaki modernliğin arka planı anlaşılmamıştır. Cumhuriyet döneminde modernliğin doğasında bulunan ötekileştirme ideolojisinin işlediği, modernleşmenin“muasır medeniyetler seviyesine ulaşmak”algısı üzerinden sistemleştirilerek yürütüldüğü görülmüştür. Modernlik algısını oluşturan aydın-bürokratlar için modernleşme ilericilik iken halk modernleşmeyi“yabancılaşma”olarak adlandırmıştır. Osmanlı ve Cumhuriyet Aydınının modernlik algısının birbirinden farklı olduğu görülmüştür. Son kertede ise ait olduğumuz medeniyetten ve değerlerden hareketle kendi modernleşmemizi oluşturup oluşturamayacağımız tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
From the 17th century; in the West, great changes has been experienced politically, socially, culturally and economical ; a new life and a association has been created. This situation, called modernity, has appeared with the characteristics such as scientific development, industrialization, urbanization, demographic change, nation state, capitalist world sysytem that we can take into account. That Non-Western societies take the new situation of West as an example has been explained with the concept of modernization. As it didn't appeared on its own dynamics on the need of the society, Turkish modernization hasn't gotten along with the eternal culture end civilization, has remained as a modernization project, has continued as a social and entellectual matter. The aim of this research is to reveal the perception of modernization in Turkish modernization from the first modernization movements to republic and ideological reflections of this perception ; to contribute to the debate on“alternative modernity”having come up to today. It will be explained how a mind atmosphere the first modernization movements were realized in and the difference and the distance of perception occured between the intellectual, elitist – bureaucrats and the people. The characterization and systematizaiton of modernization in the Republican period will be examined sociologically. It will be argued whether we will be able to create our own modernity or not, it will contributed to similar arguments. In this study; source research method was used, literature review was implemented, the thoughts of periods were analysed by getting benefit from primary and secondary sources. By getting benefits from the sources of books, articles and internet; the concerned sources were used in the same direction with the aim of the study. As a result; the first modernization movements has been realized superficially and in an oppressive way with the admiration to Western and perceptions created of backwardness psychology in the lead of intellectual-bureaucrats. The perception that the Western is superior and powerful and the motivation to reach to this power have become the driving force behind the modernization movements. While modernization is seemed to be as a shortcoming that can be removed with military, technical and educational reforms and with obtaining Western lifestyle; the background of modernity in the West isn't figured out. While the modernization is progressiveness for intellectual bureaucrats forming the perception of modernity; the people regarded it as“alienation”. In the republican period; it was seen that the ideology of othering and exclusion in the nature of modernity work and modernization is carried out by systematizing through the perception of“ reaching the level of contemporary civilizations”. The intellectuals of the modern perception of the Ottoman and Republıc were found to be different from each other. As a last word; it has been argued whether we can create our own modernization or not by moving out our civilization and values.
Benzer Tezler
- Türk modernleşmesinde burjuvazi ve rekabet sorunu
The problem of the bourgeoisie and the competetion in Turkish modernization
ALİ KARAHAN
Doktora
Türkçe
2017
EkonomiHacettepe ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET DERVİŞ KILINÇKAYA
- İsmet Özel'in şiirlerinde modernlik eleştirisi
Criticism of modernity in the poems of İsmet Özel
SEVDA SOSLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıErzurum Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT KACIROĞLU
- Bir eleştiri nesnesi olarak tesettür (2010-2015 yılları arasında sosyal medyada tesettür tartışmaları)
Veiling as a critique object (veling arguments on social media between the years 2010-2015)
HÜLYA DOĞAN
- Türk modernleşmesindeki batılılaşma olgusuna farklı bir yaklaşım: İdris Küçükömer
A Different approach to the westernization phenomenon in Turkish modernization : İdris Küçükömer
MUHİTTİN BİLGE
Doktora
Türkçe
2004
Kamu YönetimiAnkara ÜniversitesiKamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. KADİR CANGIZBAY
- Identity versus morality: Conceptions of Islam, modernity and politics in the writings of Necip Fazil Kisakürek and Nurettin Topçu
Kimlik versus ahlak: Necip Fazıl Kısakürek ve Nurettin Topçu yazılarında İslam, modernite ve siyaset tahayyülleri
TALHA KÖSEOĞLU
Doktora
İngilizce
2021
Siyasal Bilimlerİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALEV ÇINAR