Geri Dön

Yüksek doz metotreksat tedavisi alan hastalarda toksisiteyi etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi

Evaluation of factors affecting toxicity i̇n patients treated with high dose methotrexate

  1. Tez No: 487009
  2. Yazar: ZEYNEP TANYELİ
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. GANİYE BEGÜL KÜPELİ
  4. Tez Türü: Tıpta Uzmanlık
  5. Konular: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Child Health and Diseases
  6. Anahtar Kelimeler: Yüksek doz metotreksat, Çocukluk çağı kanserleri, Metotreksat toksisitesi, Childhood cancers, High-dose methotrexate, Methotrexate toxicity
  7. Yıl: 2017
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Sağlık Bilimleri Üniversitesi
  10. Enstitü: Adana Şehir Hastanesi
  11. Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Amaç: Kanser tedavisinde kür sağlamak için yoğun kemoterapi rejimlerinin kullanılması, erken ve geç dönemde tedavi ilişkili ciddi yan etkilerin de görülmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada hastanemizde kanser nedeniyle yüksek doz metotreksat tedavisi almış olan çocuklarda tedavi öncesindeki laboratuvar bulgularıyla ilaç metabolizmasını etkileyebilen genetik bulguların metotreksat toksisitesi gelişimi üzerinde etkili olup olmadığı, tedavi sonrasında toksisite gelişen ve gelişmeyen hastaların laboratuvar ve klinik bulgularının karşılaştırılması amaçlanmıştır. Hastalar ve Yöntemler: Sağlık Bilimleri Üniversitesi Adana Numune Eğitim Araştırma Hastanesi Çocuk Hematoloji/Onkoloji servisinde Ocak 2014-Mayıs 2017 yılları arasında çocukluk çağı kanser tanısı ile yüksek doz metotreksat tedavisi alan hastaların dosyaları demografik özellikleri, hastalara verilen metotreksat dozu ve uygulama süresi, tedavi öncesinde ve sonrasındaki laboratuvar bulguları, metilen tetrahidrofolat redüktaz (MTHFR) enzimi gen polimorfizmi analiz sonuçları, toksisiteyle ilişkili klinik bulgular yönünden retrospektif olarak değerlendirildi. Bulgular: Çalışmaya yüksek doz metotreksat tedavisi verilen 50 hasta dahil edildi. Hastaların %66'sı (n=33) erkek, %34'ü kız (n=17) idi. Tanı anındaki ortalama yaş 8,57±4,19 yıl (2yıl 10 ay-17 yıl) idi. Hastalardan 33'ü (%66) Non-Hodgkin Lenfoma, 10'u osteosarkom (%20), 7'si (%14) Akut Lenfoblastik Lösemi tanısıyla izlenmekteydi. Hastaların 25'ine (%50) 5 gr/m2 dozunda 24 saatlik infüzyonla, 8'ine (%16) 1 gr/m2 'dozunda 4 saatlik infüzyonla, 7'sine 1 gr/m2 'dozunda 36 saatlik infüzyonla, 10'una (%20) 12 gr/m2 dozunda 4 saatlik infüzyonla metotreksat verilmiş olduğu saptandı. Klinik bulgulara göre 37 hastada (%74) toksisite geliştiği, 13 hastada (%26) gelişmediği görüldü. Uzun süreli infüzyonla (24 ya da 36 saat) tedavi verilen grupta istatistiksel olarak anlamlı şekilde daha yüksek oranda metotreksat toksisitesi görüldü (p=0,01). MTHFR gen polimorfizmi analizine göre herhangi mutasyonu olan ve olmayanl hastalarda toksisite görülme sıklığı benzer bulundu (p=0,70). Toksisite görülme oranları açısından karşılaştırıldıklarında herhangi bir mutasyonu olmayan hastaların %86,7'sinde toksisite bulguları saptanırken, herhangi bir mutasyonu olan olguların %85,7'sinde toksisite bulguları olduğu görüldü. Toksisite görülen ve görülmeyen hastalar arasında tedavi öncesi ortalama Aspartat Aminotansferaz (AST) düzeyleri açısından anlamlı fark saptandı (p=0,05) ve AST>29 olanların %93,8'inde, AST≤29 olanların %64,7'sinde toksisite geliştiği ve 2 grup arasında metotreksat toksisitesi gelişme oranları açısından istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu bulunmuştur. (p=0,02). Sonuç: Sonuç olarak çalışmamızın bulguları metotreksat dozu ve uygulama süresinin toksisiteyi belirleyen en önemli faktörlerden biri olduğunu vurgulamıştır. Uzun süreli infüzyonla tedavi verilen hastalarda klinik bulguların yakın takip edilmesiyle ve tedavi öncesinde karaciğer fonksiyon bozukluğu olan hastalarda doz modifikasyonu yapılmasıyla ciddi ve geri dönüşümsüz komplikasyonların önlenebileceği düşünülmüştür.

Özet (Çeviri)

Evaluation Of Factors Affecting Toxicity İn Patients Treated With High Dose Methotrexate Aim: Substantial amount of acute and late side effects related to treatment are encountered as a result of intensive chemotherapy protocols used in order to achieve high cure rates. Herein, we aimed to evalaute the effects of pre-treatment laboratory and pharmacogenetical findings on development of methotrexate toxicity and compare posttreatment clinical and laboratory findings in the patients with or without toxicity. Patients and Methods: The files of the children with cancer treated with high dose methotrexate between January 2014-May 2017 at Pediatric Hematology Oncology Unit of Sağlık Bilimleri University, Adana Education and Research Hospital were retrospectively evaluated for demographic features, methotrexate dose and administration schedules, pre-treatment and post-treatment laboratory findings, results of methylentetrahidrofolate reductase gene polymorphism analysis, and clinical findings related to toxicity. Results: 50 patients were included in the study. There were 33 (66%) males and 17 (34%) females. The mean age at diagnosis was 8.57 ±4.19 years (2 years 10 months- 17 years). The diagnoses were Non-Hodgkin Lymphoma in 33 (66%), osteosarcoma in 10 (20%), Acute Lymphoblastic Leukemia in 7 (14%) patients. 25 patients (50%) were treated with 24-hour infusion 5 g/m², 8 (16%) were treated with 4-hour infusion 1 g/m2 , 7 (14%) were treated with 36-hour infusion 1 g/m2 , and 10 (20%) were treated with 4- hour infusion 12 g/m2 methotrexate. Methotrexate toxicity was detected in 37 patients (74%) and not detected in 13 patients (26%) according to clinical findings. Frequency of methotrate toxicity was significantly higher in patients treated with long infusion (24 or 36 hours) duration (p=0.01). Toxicity rates were similar in groups with MTHFR mutation and without mutation (p=0.70). Pre-treatment aspartate transferase (AST) levels were higher in patients with methotrexate toxicity (p=0.05) and toxicity were observed in 93.8% of patients with pre-treatment AST>29, whereas 64.7% of patients with pre-treatment AST≤29 (p=0.02). Conclusion: The results of our study highlights that the administration duration of the methotreaxte is one of the most important factors affecting toxicity. A meticulous clinical follow-up in patients treated with long duration and dose modification strategies in patients with pre-treatment liver dysfunction may prevent severe and irreversible complications.

Benzer Tezler

  1. Onkoloji hastalarında yüksek doz metotreksat tedavisine bağlı gelişen hepatotoksisitenin metilentetrahidrofolat redüktaz gen mutasyonu ile ilişkisi

    The relationship between HİGH-DOSE methotrexate terapy i̇nduced hepatotoxicity and methylenetetrahydrofolate reductase gene mutation in onkology patients

    FERHAT KAYA

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Çocuk Sağlığı ve HastalıklarıÇukurova Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. İBRAHİM BAYRAM

  2. Allojeneik kök hücre nakli yapılan hastalarda immünsupresif tedavinin relaps, sağkalım ve toksisite ile ilişkisi

    The impact of immunosuppressive regimens on toxicity, relapse and survival in allogeneic hematopoietic stem cell transplant recipients

    NİSA AKIN YETKİN

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    HematolojiGazi Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ZEYNEP ARZU YEGİN

  3. Akut lenfoblastik lösemili çocuklarda idame tedavisinde plazma metotreksat düzeylerinin ölçümü ile tedavi monitorizasyonu

    Therapeutic monitorisation of plasma methotrexate level in children with acute lymphoblastic leukemia maintenance therapy

    MUSTAFA ASIM YÖRÜK

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıklarıİstanbul Üniversitesi

    PROF. DR. İNCİ YILDIZ

  4. Ektopik gebelik tanısı alan hastalarda metotreksat tedavisi öncesi ölçülen serum folik asit düzeyinin tedavi başarısındaki etkisinin değerlendirilmesi

    Evaluation of the effect of serum folic acid level measured before methotrexate treatment on treatment success in patients diagnosed with ectopic pregnancy

    ECE ÇAVUŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Kadın Hastalıkları ve DoğumSağlık Bakanlığı

    Kadın Hastalıkları ve Doğum Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. İSMAİL BURAK GÜLTEKİN

    UZMAN TUĞBA AĞBAL

  5. Cisplatin ve yüksek doz ifosfamid tedavisi alan hastaların böbrek fonksiyonlarının üre, kreatinin,kreatinin klerens ve idrar beta-2-mikroglobulin ile değerlendirilmesi

    Evaluation of renal functions of the patients administered with cisplatin and higher doze of of ifosfamid by urea, creatinine, creatinine clearence and urea B-2-microglobuline

    YAVUZ KÖKSAL

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2000

    NefrolojiAnkara Üniversitesi

    Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. GÜLSAN YAVUZ