Modern period urban heritage sites as fragmented contexts: Conservation principles and strategies for the existing traces and components of Hermann Jansen's Adana plan
Parçalanmış bağlam olarak modern dönem kentsel miras alanları: Hermann Jansen'in Adana planının mevcut izleri ve bileşenleri için koruma prensipleri ve stratejileri
- Tez No: 489414
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. AYŞE GÜLİZ BİLGİN ALTINÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Kültürel Mirası Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 266
Özet
Modern dönem mirasının korunması, odak noktasının dokunun bir bütün olarak korunmasından çok binalarda bulunduğu, nispeten yeni bir konudur. Modern döneme ait kentsel dokular çeşitli müdahaleler sonucu ya büyük oranda parçalanmış ya da tamamen kaybolmuştur. Bu nedenle, modern dönem kentsel dokularının parçalanmışlık problemiyle ilgilenmek, var olan ve kaybolmuş bileşenlerinin izini sürmek ve mevcut olanları koruma prensipleri ve stratejiler tanımlayarak korumak önem taşıyan bir konudur. 1923 yılında Cumhuriyet 'in ilanını takiben planlı 'modern' bir ülke yaratmak amacıyla, birkaç ana şehir için planlar hazırlanmış, bu planların bazıları uygulanmıştır. Alman mimar ve şehir plancısı Hermann Jansen (1869-1945) Türkiye' de dönemin önemli plancılarındandır. Ülkenin başlıca büyük kentleri için planlar hazırlar: Başkent Ankara (1932), İzmir (1932), İzmit (1938), Mersin (1938), Gaziantep (1938) ve Adana (1940). Jansen'in Türkiye'nin güneyinde yer alan Adana için 1935-1940 tarihleri arasında hazırladığı plan, sonrasındaki kentsel planlama yaklaşımları ve modern dönem tutumları açısından Jansen'in plan çalışmaları arasında önemli bir örnektir. Bu plan ayrıca nadir uygulanmış örneklerden oluşu nedeniyle de önemlidir. Tarıma dayalı üretim için verimli toprakları ve buna bağlı endüstriyle önemli bir kent olan Adana için Jansen, fabrika alanları, bu fabrikalarda çalışacaklar için konaklama alanları, idari ve kamusal yapılar, konuta dayalı alanlar ve rekreasyon alanları ile bir plan tasarlamıştır. Adana bu çalışmada, planın uygulanmasından ve modern mimari mirasın şu anda tehdit altında oluşundan ötürü örnek vaka olarak ele alınmıştır. Planın uygulama alanının kent merkezinde bulunması nedeniyle, modern dönem miras alanı ilgi odağına dönüşmüş ve yüksek katlı blok inşasına izin veren yasa ile sürekli olarak yıkım ve yerini yeni binalara bırakma tehdidi altına girmiştir. Bunun sonucu olarak, kent formunda ve bileşenlerinde hızlı ve geniş çapta değişimler meydana gelmiş ve bu durum kısmi kayıplar, görünüş değişiklikleri ve Jansen Planı'yla uygulanan modern dönem kentsel dokunun parçalanmasına sebep olmuştur. Günümüzde, modern dönem kentsel dokunun bileşenleri oldukça parçalanmıştır ve buna bağlı olarak modern kentte zar zor takip edilebilmektedir. Bu vaka çalışmasına odaklanarak, görsel ve yazılı arşivlerden, günümüz belgelerinden, yazılı kaynaklardan, hava fotoğraflarından ve alan çalışmalarından gelen bilgilere dayanarak karşılaştırmalı bir mekansal-zamansal analiz çalışması yapılmıştır. Bu tezin amacı, Hermann Jansen'in planının mevcut kentsel dokudaki izini sürmek, planın günümüze gelmiş bileşenlerini ortaya çıkarmak ve böyle bölünmüş bir dokuda var olan farklı tip bileşenler için koruma prensipleri ve stratejiler belirlemektir.
Özet (Çeviri)
Conservation of the heritage of modern movement is a relatively recent issue, where the focus is mainly on the particular buildings more than the urban tissue as a whole. As a consequence, urban tissues of modern movement are destructed by various interventions, which make them highly fragmented or even lost totally. Thereupon, it becomes important to deal with the problem of fragmentation of the urban tissues of modern movement, re-trace their existing and lost components and conserve the existing ones by defining conservation principles and strategies. Following the establishment of the Turkish Republic in 1923, in order to have a planned 'modern' country, plans were prepared for a number of major cities of the country, while only a few of them were implemented. In that period, a German architect and urban planner Hermann Jansen (1869-1945), appears to be a significant planner in Turkey. He prepared the plans for the major cities of the country: Ankara, the Capital City (1932), İzmir (1932), İzmit (1938), Mersin (1938), Gaziantep (1938) and Adana (1940). The plan prepared between 1935-1940 by Jansen for Adana, an important city in the southern Turkey, is an important example of his plans, following the urban planning approaches and attitudes of the period, i.e. modern movement period. It is also important for being one of few implemented plans. For Adana, an important city with fertile agricultural lands and large industrial zones, Jansen designed a city plan comprising factory sites with accommodation for workers, governmental and public buildings as well as residential and recreational areas. Adana is taken as a case study in this research because of the implementation of the plan in the city and for the situation that it is under threat of destruction currently. Because the project implementation site is located in the city centre, the area comprising modern architectural heritage became a focus of interest and after the act that allowed construction of high-rise blocks was put into force, it became threatened by demolishment and replacement with new buildings constantly. Hence, a process of rapid and extensive change in the city form and components occurred which resulted in the partial loss, deformation and fragmentation of the urban tissue of modern period that was developed according to Jansen Plan. Today, the urban tissue and components of the modern period are highly fragmented and thus, can be hardly observed within the contemporary city. Focusing on this case study, a comprehensive spatio-temporal analysis based on data coming from visual and written archival and current documents, literary sources, aerial photos and site surveys was carried out. The aim of this thesis is to re-trace Hermann Jansen's plan in the existing urban tissue; reveal the existing components of the plan; and define conservation principles and strategies for different types of existing components in such a fragmented context.
Benzer Tezler
- Reconstructing the memory of the city through in-situ material traces: Ancient Agora, Kemeralti bazaar and Konak square in Izmir
Kent hafızasını yerinde materyal izler üzerinden yeniden inşa etmek: İzmir'de Tarihi Agora, Kemeraltı çarşısı ve Konak meydanı
GÜLSÜM KATMER KOÇKAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
MimarlıkOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA CÂNÂ BİLSEL
- Mevcut konut stokunda yenileştirme yaklaşımları: 1930-1970 dönemi modern konut yerleşmelerine yönelik bir model önerisi
Housing regeneration approaches in existing housing stock: A model for 1930-1970 period modern housing settlements in Turkey
HATİCE SADIKOĞLU
Doktora
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA AHSEN ÖZSOY
- Bergama 20. yüzyıl konut mirasının belgelenmesi
Documentation of the 20th century housing heritage of Bergama
ELİF SAYGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ADİLE BİNNUR KIRAÇ
- 20. yüzyıl modern mimarlık mirasının değerlendirilmesi: IMÇ örneği
Assesment of 20th century modern architecture heritage: The case of IMÇ
SAADET KÖK
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İPEK AKPINAR
- Endüstri mirası alanları ve tarihi kentsel peyzaj (HUL) ilişkisi, Bursa merinos tekstil fabrikası ve İzmit SEKA kağıt fabrikası örneği
Industrial heritage sites and historic urban landscape (HUL) relations, Bursa merinos textile factory and Izmit SEKA paper factory cases
NERGİS YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ