Azerbaycan Türkçesi ve Fasih Arapçanın karşılaştırmalı çatı kategorisi: Edilgenlik
Comparative voice category of Azerbaijani Turkish and Arabic: Passivity
- Tez No: 490771
- Danışmanlar: PROF. DR. MELEK ERDEM
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 206
Özet
(Ghanem, Nagat Mohamed Abdelaziz Shoeib,“Azerbaycan Türkçesi ve Arapçanın Karşılaştırmalı Çatı Kategorisi: Edilgenlik”, Yüksek Lisans Tezi, Danışman: Prof. Dr. Melek Erdem, viii+193 s.) Bu çalışmanın giriş bölümünde dil bilim ve dil bilgisi, art zamanlı ve eş zamanlı dil bilim ayrımı yapılmıştır. Karşılaştırmalı dil bilimin ve karşıtsal dil bilimin ne olduğu, iki türün arasındaki farklılıklar açıklanmıştır. Ona göre bu çalışmada uygulanacak karşılaştırma, karşıtsal eş zamanlı dil bilim esas alınarak yapılmıştır. Türkçe ve Arapçanın dünya dilleri arasındaki yeri, iki dilin genel özellikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca Türkçe-Arapça karşıtsal ses bilim, biçim bilim ve söz dizimi tahlili yapılarak iki dilin arasındaki benzer ve farklı yönler belirlenmiştir. Çalışmanın birinci bölümünde Azerbaycan Türkçesi ve Arapçanın karşılaştırmalı çatı kategorisine genel bir bakış yapılmıştır. Çatı kavramı, türleri, geçişlilik-geçişsizlik, aktiflik-pasiflik konularının bu kategoriyle olan ilişkisi ve çatı kurma yöntemleri üzerinde durulmuştur. Özellikle çatı kurma yöntemlerinden biçimsel yöntem esas alınmıştır. İki dildeki etkenlik, ettirgenlik, edilgenlik, dönüşlülük ve işteşlik karşılaştırılarak incelenmiştir. Sonraki bölümlerde Azerbaycan Türkçesi ve Arapçada edilgenlik ayrıntılı bir şekilde ele alınmıştır. Tezin ikinci bölümünde Azerbaycan Türkçesinde edilgenleşme süreci, edilgenliğin morfolojik, sentaktik ve morfo-sentkatik boyutları, edilgenliğin türleri belirlenmiştir. Azerbaycan Türkçesinde edilgen ve dönüşlü çatılarının karşılaştırılması yapılmış ve aralarındaki fark ortaya konulmuştur. Son olarak çatı eklerinin üst üste gelmesinde edilgenliğin yeri üzerinde durulmuştur. Tezin üçüncü bölümünde Arapçada edilgenleşme süreci incelenerek biçimsel ve söz dizimi açısından edilgen fiiller ele alınmıştır. Arapçadaki ism-i mefʻûl ve ism-i mensûbʼun edilgen yapılar içindeki rolü gösterilmiştir. Ayrıca semantik açıdan lafzi ve manevi gayeler doğrultusunda yapılan edilgen fiiller örneklerle incelenmiştir. Arapçada sadece edilgen olarak kullanılan fiiller ve basın dilinde kullanılan edilgen yapı üzerinde durulmuştur. Son olarak Arapçada edilgenlik ve dönüşlüklük arasındaki fark karşılaştırma yoluyla anlatılmaya çalışılmıştır. Tezin sonuç kısmınında ise genel bir değerlendirme yapılmıştır.
Özet (Çeviri)
(Ghanem, Nagat Mohamed Abdeaziz Shoeib,“Comparative Voice Category of Azerbaijani Turkish and Arabic: Passivity”, Master's Thesis, Thesis Advisor: Prof. Dr. Melek Erdem, viii+193 p.) In the introduction to this thesis, a distinction is made between linguistics and grammar within the diachronic linguistics and synchronic linguistics. Definitions of comparative linguistics and contrastive linguistics, and the differences between two types are highlighted. Accordingly, the comparison that shall be made in this thesis is based on contrastive synchronic linguistics. İnformation on the status of Turkish and Arabic among world languages and general characteristics of two languages are provided. Also, similarities and differences between both languages are determined by conducting analyses of contrastive phonology, morphology and syntax on Turkish and Arabic. Chapter one is an overview of the comparative voice category of Azerbaijani Turkish and Arabic. It focuses on the relationship between the notion of voice, its types, transivity-intransivity, activity-passivity and this category, as well as voice establishment methods. Morphological (formal) method, which is one of the voice establishment methods, in particular is taken as basis. An examination is conducted by comparing the active voice, the causative voice, passive voice, reflexive voice and the reciprocal / co-operative voice in two language. In the following chapters, passivity in Azerbaijani Turkish and Arabic is analysed in detail. Chapter two highlights the passivisation process in Azerbaijani Turkish, morphological, syntactic and morpho-syntactic aspects of passivity, and types of passivity. Passive and reflexive voices in Azerbaijani Turkish were compared and differences between the two voice were revealed. Finally, the status of passivity on looping of voice suffixes is underscored. The third chapter of thesis examines the passivisation process in Arabic. Passive verbs were assessed in terms of morphology and syntax. The role of“ism-I mef'ûl”and“ism-I mensûb”in Arabic among passive voices is tackled. Also, passive verbs that are derived in the direction of literal and immaterial objectives are examined by examples from the perspective of semantics. The chapter focuses on the verbs that are only used in passive form in Arabic and passive structure that is used in the press language. Finally, the thesis seeks to emphasize the difference between passivity and reflexivity in Arabic by comparison. In the conclusion chapter, a general assessment is provided.
Benzer Tezler
- Seyid Ebulkasım Nebati ile Seyid Azim Şirvani'nin gazellerinde geçen Farsça kökenli sözcüklerin türlerine göre linguistik tahlili
Linguistic analyse of Farsi origined words seen in Sayyid Ebulkasim Nebati's and Sayyid Azim Sirvani's ghazals by type
EMRE GÜLÜM
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
DilbilimFatih ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. MEHMET ALİ EROĞLU
- Memluk-Kıpçak sahası ile Türkmen ve Azerbaycan Türkçelerinin tarihî karşılaştırmalı gramer ve sözlük denemesi
Historical comparative grammar and dictionary essay of Mamluk-Kipchak area and Turkmen and Azerbaijan Turkish
SÜMEYRA HARMANDA
Doktora
Türkçe
2023
DilbilimAnkara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET FATİH KİRİŞÇİOĞLU
- Tarihsel arka planı ile Türkiye Türkçesinde çatı
Başlık çevirisi yok
MEHMET FATİH KIRMALI
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıSivas Cumhuriyet ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HACI İBRAHİM DELİCE
- Kitāb-ı Mihr i Māh (Metin - İnceleme - Sözlük)
Kitāb-ı Mihr i Māh (Text - Investigation - Index)
FATİH KARAKÜKCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. C. ERALP ALIŞIK
- Irak Türkmenleri ( 1918-1926 )
Türkmens Of Iraq ( 1918-1926 )
SELAMİ SAYGIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
TarihEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarih Bölümü
YRD. DOÇ. DR. MEHMET KAYIRAN