Ortaokul Türkçe ders kitaplarında Türk halk kültürü unsurları üzerine bir değerlendirme
An evaluation on the elements of Turkish folk culture in secondary school Turkish textbooks
- Tez No: 493987
- Danışmanlar: DOÇ. DR. ADEM İŞCAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Halk Bilimi (Folklor), Education and Training, Folklore
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gaziosmanpaşa Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 152
Özet
Kültürün, dil ve insan ile ilişkisi pek çok kişi tarafından ele alınmıştır. Bu bağlantıdan yola çıkarak kültür tanımlanmaya, insan ile olan ilişkisi ortaya konulmaya çalışılmıştır. Kiminin“ırmak”a,“mahsul”e,“tarla”ya kiminin“kap”a,“vasıta”ya“ev”e benzettiği kültür, insanların akıl ve gönül süzgecinden geçerek yine insanoğluna miras olarak kalacaktır. Bu mirası inceleyen ve bir sonuç çıkartan halk bilimi de, insanın var oluş serüveninden itibaren kendi içinden doğarak gelişen ve gittikçe büyüyen, maddi ve manevi yönlerden kendine has özellikleri barındıran birçok kültür unsurunu konu edinir. İnsan doğup büyüdüğü yerin kültürüne göre şekillenmeye başlar. Bu kültürlenme süreci okul hayatı ile devam eder. Eğitimin amaçlarından biri de kültür aktarımını sağlamaktır. Öğrenci ailede edindiği kültür kodlarını sınıfta ders kitapları aracılığı ile tanımaya, fark etmeye başlar. En önemli eğitim materyali olan ders kitaplarının rolü, bu noktada çok büyük öneme sahiptir. Kültür konuları, Türk halk kültürünü korumak ve aktarmak adına ders kitapları aracılığıyla sarmal olarak müfredat içerisine alınmalıdır. Bu çalışmada ise Türkçe ders kitaplarında halk kültürünün yeri belirlenmiş ve önemi vurgulanmaya çalışılmıştır. Bu araştırmanın amacı, 2016-2017 eğitim-öğretim yılında okutulan 5., 6., 7. ve 8. Sınıf ortaokul Türkçe ders kitaplarındaki halk kültürü unsurlarını tespit etmek ve değerlendirmektir. Bu araştırmada tarama yöntemi ile 4 adet Türkçe öğrenci ders kitabı gözden geçirilmiştir. 5.sınıfta 36, 6.sınıfta 30, 7.sınıfta 30 ve 8.sınıfta 30 olmak üzere 126 metin incelenmiş, sayısal verilerden yola çıkılarak sınıf seviyeleri arası değerlendirmeler yapılmıştır. Bu değerlendirmede Sedat Veyis Örnek'in halk bilimi unsurlarını başlıklar halinde incelediği çalışması göz önünde bulundurulmuştur. Kültür unsurları, 16 ana başlık altında, 30 alt başlık halinde sınıflandırılmış ve bunun Türkçe öğretim programıyla olan ilişkisi çerçevesinde yorumlanmış ve çeşitli önerilerde bulunulmuştur. Çalışma sonucunda halk bilimi unsurlarından deyimlerin ders kitaplarında çok fazla yer bulduğu görülmüştür. 3949 kültür unsurundan 915'i deyimler kategorisine aittir. Bundan yola çıkarak deyimlerin, kültürü tanıtma ve aktarmada büyük önem taşıdığı sonucuna ulaşılmıştır. Buna karşılık 42 adet atasözü tespit edilmiş ve atasözleri ortaokul Türkçe ders kitaplarında kendine yeterince yer bulamamıştır. Bunun yanı sıra çocukların dil gelişimde ilk sırada bulunması gereken tekerleme unsurları sadece 5.sınıfta görülmüş ve en az paya sahip olduğu tespit edilmiştir. Sanat unsurunun da tekerleme ile aynı sayıda ve yetersiz olduğu belirlenmiştir.“Halk Edebiyatı ve Dili”başlığından sonra“Adlar”başlığı toplamda ikinci sırada yer almıştır. Başlıklar ayrı ayrı incelendiğinde kişi adlarının deyimlerden sonra en fazla paya sahip unsur olduğu tespit edilmiştir.“Adlar”başlığı altında toplamda 1051 adet ad vardır ve alt kategorisi olan“kişi adları”568 ile ikinci sırada yer almaktadır. Ayrıca çalışmada halk kültürü unsurlarından metin türleri de incelenmiştir. Halk edebiyatı alanına giren metin türlerinden 5.sınıfta 5, 6.sınıfta 2, 7.sınıfta 3 ve 8.sınıfta 3 adet olmak üzere toplam da 13 metin türü olduğu tespit edilmiştir. Bunlar masal, Yunus Emre'den şiir, fabl(3), Nasreddin Hoca tiyatrosu, Karagöz tiyatrosu(2), Âşık Veysel şiiri, destan(2), efsane(2) şeklindedir. Çalışmanın sonuçlarına göre halk edebiyatını tanıtma ve sevdirme amacıyla Türkçe ders kitaplarında, bu alana giren metin türlerine daha fazla yer verilmeli, halk kültürü unsurlarından atasözlerimiz, halk sanatı, sporu ve halk oyunu kendine daha çok yer bulmalıdır. Kültür aktarımında temel kaynak olan Türkçe ders kitapları ve bu kitaplarda yer alan metinler kültür unsurlarına dikkat edilerek seçilmelidir.
Özet (Çeviri)
The relationship between culture, language and people has been handled by many people. From this connection, culture has been tried to be defined and the relationship between culture and people to be revealed. This culture, which is considered as“river”,“crop”or“field”by some; as“bowl”,“means”or“home”by others, will be inherited through heart and mind to human beings again. Folklore, which in fact preserves this relationship, studies many cultural issues that expand and develop since the existence of humanity and harbour financial and emotional characteristics. People take the shape of where they were born and grown. This accultration process continues with school life. One of the aims of education is to transfer culture. A student starts to recognize and notice cultural codes, which he acquired in the family, by means of course books. The role of textbooks which are the most substantial educational materials are of great importance at this point. Cultural issues should appear in a spiral curriculum through textbooks to preserve and transfer Turkish Folk Culture. In this study, the place of the folk culture in the Turkish textbooks has been determined and its importance has been emphasized. The aim of this study is to determine and evaluate the folk culture elements in 5th, 6th, 7th and 8th grade Turkish textbooks that were studied in 2016-2017 academic year. In this study, 4 Turkish textbooks were examined with scanning method. 36 in 5th grade, 30 in 6th grade, 30 in 7th grade, 30 in 8th grade, in total 126 texts are examined and evaluations were made between class levels based on numeric data. In this evaluation, Sedat Veyis Örnek's study, which analyses the elements of folklore, was taken into consideration. Cultural elements were classified into 30 subtitles under 16 main headings, which were interpreted in the context of the relationship with the Turkish teaching program and various suggestions were made. As a result of the study, it was seen that the idioms, an element of folklore, found much room in the textbooks. 915 of 3949 cultural elements belong to idioms category. From this point of view, it has been reached that the idioms are of great importance in promoting and conveying culture. On the other hand, 42 proverbs were found and they couldn't find enough place in secondary school Turkish textbooks. In addition to this, tongue twister elements, which should be ranked first in language development of children, were seen only in 5th grade and found to have the least share. It has been determined that the art element is the same number and insufficient as the tongue twister. After the title of“Folk Literature and Language”, the title of“Names”took second place in total. When the titles are examined seperately, it has been determined that the person names have the largest share after the idioms. There are 1051 names under the title of“Names”and it's subcategory“Person Names”has the second place with the number of 568. In addiditon, text types from folk culture elements have been examined in the study. Among the text types that fall in the field of folk culture, it has been determined that there are 13 text types in total, including 5 in 5th grade, 2 in 6th grade, 3 in 7th grade and 3 in 8th grade. These are fairy tales, poems from Yunus Emre, fables(3), Nasreddin Hodja theatre, Karagöz theatre(2), Aşık Veysel şiiri, epic(2) and legend(2). Based on the results of the study, it is suggested that in order to introduce and popularize folk literature, the types of texts that belong to this field should be stated more and our proverbs, folk arts, sports and folklore should find more place in Turkish textbooks. As the main source in culture transfer, Turkish textbooks and the texts in these books should be chosen with due attention to cultural elements
Benzer Tezler
- Türkçe ders kitaplarında yer alan millî kültür temasına ilişkin metinler üzerine bir içerik analizi
A content analysis on the texts on theme of national culture in Turkish textbooks
AHMET BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Uğur Işılak'ın hayatı ve şiirlerinin tematik incelenmesi
Thematic analysis of Uğur Işılak's life and poems
RECEP ASLANOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
MüzikErzincan Binali Yıldırım ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NECDET TOZLU
- İlkokul ve ortaokul müzik dersi öğretim programında yer alan Türk halk müziği kazanımlarının incelenmesi
Examination of Turkish folk music outcomes in primary and secondary school music lesson teaching program
DEMET TERZİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAtatürk ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MUHSİN SARIKAYA
- Ortaokul 5, 6, 7, 8. sınıf müzik ders kitaplarındaki türkülerin değerler eğitimi açısından incelenmesi ve öneriler
Examination of turkus in secondary school 5, 6, 7, 8th grade music lesson books in terms of values education and suggestions
AYŞE NUR ATALAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
MüzikGazi ÜniversitesiGüzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MURAT KARABULUT
- Ortaokul ders kitaplarında türkülerle kültür aktarımı ve değer kazanımı
Culture with turkus in secondary school textbooks transfer and value attraction
BİNNUR KAYALI ATMACA
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Eğitim ve ÖğretimBolu Abant İzzet Baysal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENVER KAPAĞAN