Ortaokul Türkçe ders kitaplarının halk bilimi unsurları açısından incelenmesi
Analysis of middle school Turkish coursebooks in terms of folklorical elements
- Tez No: 951676
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ RAMAZAN ÇİFTLİKÇİ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Türkçe ders kitapları, halk kültürü, halk bilimi, kültürel unsurlar, Turkish textbooks, folk culture, folklore, cultural elements
- Yıl: 2025
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İnönü Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türkçe Eğitimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 128
Özet
Halk kültürü ögelerinin öğrencilere aktarımı noktasında öğretmenlerin en büyük destekçisi hiç kuşkusuz ders kitaplarıdır. Türkçe ders kitapları sayesinde öğrenciler öz kültürleri ile tanışma fırsatı yakalayıp onları korumaları gerektiği bilincine erişirler. Bu önem doğrultusunda MEB tarafından basılıp okullarda dağıtımı yapılan Türkçe ders kitaplarındaki halk bilimi unsurlarının yeterliliği, niteliği ve çeşitliliği bu araştırma kapsamında incelenmeye çalışılmıştır. Çalışma 5, 6, 7 ve 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki halk bilimi unsurlarını tespit etmek ve ne şekilde işlendiğini ortaya koymak amacıyla yapılmıştır. Çalışmada betimsel tarama modelini kullanılmıştır. Araştırmada 6, 7 ve 8. sınıf düzeyinden ikişer kitap; 5. sınıf düzeyinde bir kitap olmak üzere toplam yedi kitap incelenmiştir. Ders kitapları, Uluslararası Halk Bilimi Kongresinde temel alınan beş ana başlığa (halk edebiyatı, maddi kültür, gelenek- görenek ve inançlar, oyun-eğlence ve müzik, genel konular) göre incelenmiştir. Çalışma sonucunda halk edebiyatına ait 142, maddi kültüre ait 48, gelenek-görenek ve inançlara ait 30, müzik-oyun eğlenceye ait 36, genel konulara ait 38 halk bilimi unsuru tespit edilmiştir. Halk edebiyatı unsurlarının eserlerde daha fazla yer aldığı belirlenmiştir. Metinlerde halk edebiyatı unsurlarından bazı metin türlerine ve Karagöz haricinde geleneksel Türk tiyatrolarına yer verilmediği tespit edilmiştir. Metin türlerinde, metinlerde yer verilen halk bilimi unsurlarında ve metinlerde işlenen konularda tekrara düşüldüğü, çeşitliliğe yer verilmediği tespit edilmiştir. Ders kitaplarının halk bilimi unsurlarını tanıtmada ve kültür unsurlarını dengeli bir şekilde gelecek kuşaklara aktarmada yeterli olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.
Özet (Çeviri)
Textbooks are undoubtedly teachers' greatest enablers in conveying elements of folk culture to students. Thanks to Turkish textbooks, students have the opportunity to become familiar with their own culture and develop an awareness of the need to preserve it. In line with this importance, this research aimed to examine the adequacy, quality, and diversity of folklore elements in Turkish textbooks published by the Ministry of National Education and distributed in schools. The study aimed to identify folklore elements in 5th, 6th, 7th, and 8th-grade Turkish textbooks and to reveal how they are handled. The study employed a descriptive survey model. A total of seven books were examined: two books each from 6th, 7th, and 8th grades, and one book from the 5th grade level. The textbooks were examined according to the five main topics established at the International Folklore Congress (folk literature, material culture, traditions and beliefs, games, entertainment and music, and general topics). The study identified 142 elements of folk literature, 48 elements of material culture, 30 elements of traditions, customs, and beliefs, 36 elements of music, games, and entertainment, and 38 elements of folklore related to general topics. It was determined that elements of folk literature were more prevalent in the works. It was determined that the texts did not include some types of folk literature elements and traditional Turkish theater, with the exception of Karagöz. It was determined that there was repetition and a lack of diversity in the text types, folklore elements included in the texts, and the topics covered in the texts. It was concluded that the textbooks were inadequate in introducing elements of folklore and transmitting cultural elements to future generations in a balanced manner.
Benzer Tezler
- Türkçe ders kitaplarında yer alan millî kültür temasına ilişkin metinler üzerine bir içerik analizi
A content analysis on the texts on theme of national culture in Turkish textbooks
AHMET BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TEMİZKAN
- Ortaokul türkçe ders kitaplarında halk bilimi unsurları
Folklore elements in secondary school Turkish textbooks
BİRSEN İLBAYLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Siirt ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. REZAN KARAKAŞ
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarının somut olmayan kültürel miras unsurları bağlamında incelenmesi
Investigation of the secondary school textbooks in the context of intangible cultural heritage elements
YILDIZ GÜRBÜZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SİBEL TURHAN TUNA
- Ortaokul Türkçe ders kitaplarında Türk halk kültürü unsurları üzerine bir değerlendirme
An evaluation on the elements of Turkish folk culture in secondary school Turkish textbooks
DERYA BİRCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimGaziosmanpaşa ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM İŞCAN
- Somut olmayan kültürel miras bağlamında halk kültürü içerikli seçmeli derslerde ve Türkçe dersinde dijital öğretim materyallerinin kullanımı: Çizgi roman örneği
The use of digital teaching materials in elective courses on folk culture and Turkish language classes within the context of intangible cultural heritage: The case of comic books
GÜLÇİN KARAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Eğitim ve ÖğretimMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiTürkçe ve Sosyal Bilimler Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SİBEL TURHAN TUNA