Çocukluk çağı travmaları ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkide kişisel biriciklik algısının aracı rolü: Bir yapısal eşitlik modellemesi çalışması
The meditor effect of personal sense of uniqueness in relationship between childhood trauma and subjective well-being: An investigation of structural equation modelling
- Tez No: 494262
- Danışmanlar: PROF. DR. ÖMER FARUK ŞİMŞEK
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 88
Özet
Bakıma ve korunmaya ihtiyaç duyulan çocukluk çağında fiziksel, cinsel ve/veya duygusal olarak ihmale ya da istismara maruz kalan kişilerin sayısının dünya genelinde yüksek olduğu; bahsedilen travmatik yaşantıların yetişkinlikte birçok ruhsal ve bilişsel soruna sebebiyet verdiği alanyazınındaki birçok çalışmayla ortaya konulmuştur. Çocukluk döneminde yaşanan travmatik olayların yetişkinlikteki etkileri çeşitli yaklaşımlar ile incelenmekte olup pozitif psikoloji literatürü, travmaların mutluluk ve iyi oluş hali ile ilişkisini incelemeye odaklanmıştır. Bahsedilen ilişkiye dair yapılan araştırmalar, zihinde bir proje olarak şekillenen yaşamın, geçmiş, şimdi ve gelecek olarak tahayyül edildiğini; duygusal ve bilişsel bir değerlendirmesinin yapıldığını belirtip travmatik yaşantıların yaşam projesinin bütünlüğünü bozduğunu ifade etmektedir. Sözü edilen duygusal ve bilişsel değerlendirme sonucunda bireyler, yaşamdan aldıkları doyum ve iyi oluş halleri hakkında bir kanıya ulaşırlar. Çocukluk çağında yaşanan travmalar ile öznel iyi oluş gösterenleri olan ontolojik iyi oluş ve yaşam doyumu yapıları arasındaki ilişkiler araştırılmış fakat bu ilişkiye aracılık eden değişkenlerin neler olabileceği tam olarak belirlenememiştir. Travmatik deneyimlerden sonra bireylerin negatif değişimler (örn. Travma sonrası değersizleşme) yaşadıkları fikrinden yola çıkarak bu değişimlerden birinin kişilerin biriciklik algıları ile ilgili olabileceği; travma ve öznel oluş ilişkisinde kişisel biriciklik algısının aracılık edeceği şeklinde bir hipotez oluşturulmuştur. Literatür desteğiyle oluşturulan hipotezi test etmek amacıyla 149 kadın, 93 erkek toplam 242 katılımcıya Çocukluk Çağı Travmaları Ölçeği, Kişisel Biriciklik Algısı Ölçeği, Ontolojik İyi Oluş Ölçeği ve Yaşam Doyumu ölçeğinden oluşan bir batarya uygulanmıştır. Araştırmanın sonucunda elde edilen yapısal modelde, çocukluk çağı travmalarının, biriciklik algısı üzerinden ontolojik iyi oluşa yaptığı etkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir. Ayrıca çocukluk çağı travmasının, hem biriciklik algısı hem de ontolojik iyi oluş üzerinden yaşam doyumuna yaptığı etki ve biriciklik algısının, ontolojik iyi oluş üzerinden yaşam doyumuna yaptığı etkinin istatistiksel olarak anlamlı olduğu belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Countless researches in literature have shown that the number of people who faced physical, sexual and/or emotional neglect or abuse in childhood, during which one needs care and protection, is high throughout the World; and that those aforementioned traumatic experiences cause many mental and cognitive problems in adulthood. While the effects of childhood traumatic experiences in adulthood are examined through various perspectives, the literature of positive psychology focuses on examining the relationship of traumata with happiness and well-being. Researches on that relationship state that life, which is shaped in one's mind as a project, is envisioned as past, present and future, and its emotional and cognitive evaluation is generated; as well as the fact that traumatic experiences disarrange the integrity of one's life project. Individuals come up with an estimation on their life satisfaction and well-being as a result of the aforementioned emotional and cognitive evaluation. Although the relationships between childhood traumata and indicators of subjective well-being i.e. ontological well-being and life satisfaction have been researched, the possible mediating variables in this relastionship have not been identified so far. Based upon the idea that individuals manifest negative changes (such as post-traumatic depreciation) subsequent to traumatic experiences, it was hypothesised that one of these changes might be on the sense of uniqueness; and thus personal sense of uniqueness would mediate in the relationship between trauma and subjective well-being. In order to test the hypothesis formed with the support of the literature, 242 participants (of whom 149 are female and 93 are male) have taken a battery of Childhood Trauma Questionnaire, Personal Sense of Uniqueness Scale, Ontological Well-Being Scale and the Life Satisfaction Scale. In the structural model obtained as a result of the research, it was found that the effect of childhood traumata on ontological well-being via the sense of uniqueness is statistically meaningful. Besides, it was also observed that not only the effect of childhood traumata on life satisfaction via both sense of uniqueness and ontological well-being; but also the effect of the sense of uniqueness on life satisfaction via ontological well-being is statistically meaningful.
Benzer Tezler
- Toplumsal şiddet ve çocukluk çağı travmaları ile fiziksel sağlık, ruhsal durum ve öznel iyi oluş arasındaki ilişkinin araştırılması
Investigation of the relations between social violence and childhood trauma with physical health, mental state and subjective well being
ECE HOŞCEYLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Psikolojiİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ATİLLA TEKİN
- An examination of the relationship between childhood trauma, resilience and subjective well-being in adulthood
Yetişkinlerin çocukluk çağı travmaları ile dayanıklılık ve öznel iyi oluşları arasındaki ilişkinin incelenmesi
ÖZGE KATI
Yüksek Lisans
İngilizce
2020
PsikolojiYeditepe ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAKBULE KALI SOYER
- Çocukluk çağı travmaları, algılanan sosyal destek ve algılanan anne baba tutumunun psikolojik sağlık ile arasındaki ilişki
Relation between childhood trauma, perceived social support, perceived parantel attitude and psychological health
PELİN KIRAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
PsikolojiÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. EMEL SARI GÖKTEN
- Tek eşli ve çok eşli ailelerde yaşayan ergenlerde öz-yeterlik, öznel iyi oluş ve çocukluk çağı ruhsal travmaları
Self-efficiency and subjective well-being in adolescents: Childhood mental traumas and the effect of family
ESER KARAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Eğitim ve ÖğretimKırıkkale ÜniversitesiRehberlik ve Psikolojik Danışmanlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HASAN ATAK
- Psikotik bozukluk hastalarında çocukluk çağı travmalarının ve bakımverici duygu ifadesi düzeylerinin stres duyarlılığına etkisinin araştırılması
Investigation of the effects of childhood trauma and expressed emotion level on stress sensitivity in psychotic disorder patients
GONCA DOKUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
PsikiyatriMarmara ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET KEMAL KUŞÇU