Petrol/kimyasal tankerlerde tehlikeli yük operasyonlarında emniyet ve risk değerlendirmesi: Olasılıksal ilişki analizleri
Safety and risk assessment for dangerous cargo operations of oil/chemicaltanker: Probabilistic relation analysis
- Tez No: 496169
- Danışmanlar: DOÇ. DR. YUSUF ZORBA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Denizcilik, Ulaşım, İşletme, Marine, Transportation, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Deniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Denizcilikte Emniyet, Güvenlik ve Çevre Yönetim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 325
Özet
Petrol ve kimyasal tankerlerde gerçekleştirilen tehlikeli yük operasyonlarının emniyet ve risk değerlendirmesi, bu operasyonlar sırasında meydana gelecek kazaların önlenmesi için gerekli bir süreçtir. Tanker operasyonları yüksek oranda belirsizlik içeren, teknik sorunlar, insan hatası veya organizasyonel eksikliklerden dolayı kazalar ile sonuçlanmaktadır. Yangın ve patlama, tanker operasyonlarında karşılaşılan ve insan ölümü, çevre kirliliği ve ekonomik kayıplar ile sonuçlanan başlıca kaza tiplerindedir. Bu çalışmada bulanık Bayes ağları yaklaşımı ile tanker operasyonlarından tank temizleme sürecinde meydana gelebilecek yangın ve patlama kazası nedenleri arasındaki olasılıksal ilişkiler için bir model oluşturulmuştur. Bulanık Bayes ağları modeli, kazanın nedenleri arasındaki bağlılıkları ve ilişkileri, olasılıkların güncellenmesine ve kesin olmayan bilgilerin ifadesine olanak tanımaktadır. Çalışma ana olarak iki aşamadan oluşmaktadır. Çalışmanın ilk aşamasında, problemin konusu olan ve Bayes ağlarının grafiksel yapısını oluşturan değişkenler belirlenmiştir. Belirlenen değişkenler arasındaki ilişkilere yönelik değerlendirme, kaza raporlarının incelenmesi ve uzman görüşleri yardımı ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın ikinci aşamasında ise bu değişkenler arasındaki ilişkilerin koşullu olasılıklarının belirlenmesi sürecinde kaza raporlarına ilişkin istatistiki verilerin yeterli olmamasından ve doğru tutulmamasından dolayı uzman görüşlerine başvurulmuştur. Olasılıkların ortaya çıkarılmasında, bulanık üyelik fonksiyonları belirlenmiş sözel değişkenler kullanılmıştır. Sözel değişkenlerin kullanılması ile uzmanların görüşlerini daha kolay ve hızlı şekilde ifade etmeleri sağlanmıştır. Sözel değişkenler yardımıyla elde edilen bulanık olasılık değerleri, Bayes ağlarında kullanılması için“ağırlık merkezi”uygulaması ile kesin sayılara dönüştürülmüştür. Elde edilen olasılıklar modele aktarıldıktan sonra geçerlilik testi gerçekleştirilmiştir. Duyarlılık testi ile elde edilen çalışmanın bulgularında, tank temizleme sürecinde yangın ve patlamaya sebep olacak en önemli nedenler olarak ateşleme kaynakları, reaksiyon ve emniyet kültürünün olduğu belirlenmiştir. Bu sonuçlar, tankerlerde çalışanların tank temizleme öncesinde dikkat etmesi gereken noktaları göstermektedir.
Özet (Çeviri)
The safety and risk assessment of dangerous cargo operations in oil and chemical tankers is a necessary process to prevent possible accidents during these operations. Tanker operations may result in accidents that occur due to technical problems, human error or organizational deficiencies. Fire and explosion are the major accidents encountered in tanker operations, and they result in human death, environmental pollution and economic losses. In this study, a model was constructed through the Fuzzy Bayes Network Method for the stochastic relationships between the causes of fire and explosion accidents that could occur during the tank cleaning process, which is one of the tanker operations. Fuzzy Bayes Network Method helps reveal the dependencies and relationships between the causes of the accident, update the probabilities, and express fuzzy information. The study is composed of two stages. At the first stage, the variables that are the subject of the problem and that constitute the graphical structure of the Bayes Networks were identified. The assessment of the relationships between the identified variables was made by examining the accident reports and seeking expert opinion. At the second stage of the study, expert opinion was sought as the statistical data on accident reports were not recorded properly or the recorded data were insufficient while identifying the conditional probability of the relationships between the variables. Verbal variables whose fuzzy membership functions were identified were used in detecting the probabilities. The use of verbal variables made it easier and faster for the experts to express their views. The fuzzy probability values obtained through verbal variables were turned into exact numbers with the center of area application so that they could be used in Bayes networks. After transferring the obtained probabilities into the model, the validation test was conducted. The findings of the sensitivity test revealed that the major reasons that could lead to fire and explosion during the tank cleaning process are firing sources, reaction and safety culture. These findings point to the factors that tanker workers should be careful about before cleaning the tank.
Benzer Tezler
- Developing a new approach for analysis and prevention of fire risks due to cargo operations on tanker ships
Tanker gemilerinde kargo operasyonlarında yangın risklerinin analizi ve önlenmesi için yeni bir modelin geliştirilmesi
NURETTİN BÜYÜK
Doktora
İngilizce
2022
Deniz BilimleriPiri Reis ÜniversitesiDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİNÇER BAYER
- Kimyasal tanker gemilerinde kimyasal dağıtım enstitüsünün denetim sonuçlarının analizi
Analysis of inspection of chemical distribution institute on chemical tanker ships
OZAN HİKMET ARICAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Denizcilikİstanbul Üniversitesi-CerrahpaşaDeniz Ulaştırma İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. GÖKHAN KARA
- Adsorption of ship-borne oil pollution using composite materials
Gemi kökenli petrol kirliliğinin kompozit malzemelerle giderilmesi
NOOR KHADER HUSSAIN HUSSAIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2024
Kimya Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiAcil Durum ve Afet Yönetimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. DİDEM SALOĞLU DERTLİ
DOÇ. DR. AHMET ALPER AYDIN
- Statistical cost functions for oil chemical tankers
Petrol ve kimyasal tankerlerde istatistiksel maliyet analizi
HASAN KAYAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2012
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BARIŞ BARLAS
- Tankerlerde kargo devresi ve maliyet ilişkileri
Cargo line in tankers and cost relations
MERT YAHYA BEKTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2012
Gemi Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiGemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. OSMAN AZMİ ÖZSOYSAL