Türkçeden Bulgarcaya geçen Türkçe sözcüklerdeki anlam ve ses değişmeleri
Meaning and sounds changes in Bulgarian words of Turkish origin
- Tez No: 496168
- Danışmanlar: PROF. DR. ŞERİF ALİ BOZKAPLAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Kültürel ve dil etkilişimi, Türkizm, anlam değişmeleri, ses değişmeleri
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Dokuz Eylül Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yabancı Dil Olarak Türkçe Öğretimi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 172
Özet
Türkler tarih boyu Balkanlara birçok kez ulaştılar. En derin izlerini Osmanlı hâkimiyeti döneminde bıraktılar. Egemenlik yıllarında, Balkan coğrafyasında maddî ve manevî izler bırakmışlardır. Türkler ve Bulgarlar yüzyıllar boyunca beraber yaşamıştır. Doğal olarak iç içe yaşayan Bulgar halkı Türk kültüründen etkilenmiştir. Diğer taraftan, Türk halkı Bulgar kültüründen etkilenmiştir. Birçok Türkü ezgisi, birçok deyim ve atasözü ortaktır. En açık göstergesi de Bulgar diline girmiş Türkçe sözcüklerdir. Bulgarcaya geçmiş Türkçe kelimeler, en çok“Turtsizmi / Türkizmi”terimiyle adlandırılmıştır. Türkizm olarak hem Türkçe kökenli hem de Türkçe vasıtasıyla girmiş Arapça, Farsça ve Batı dilleri kökenli sözcükler kastedilmektedir. Çalışmada, Türkçeden Bulgarcaya geçen Türkçe sözcüklerdeki anlam ve ses değişmelerini incelenmiştir. Bu amaçla Maksim Stamenov'un Bulgar Dilinde ve Bulgar Kültüründe Türkizm Kaderi isimli çalışması, Vesela Krıteva' nın Bulgarcadaki Türkçe Sözcükler Sözlüğü isimli eseri, Mehmet Türker Acaroğlu tarafından hazırlan Türkçeden Bulgarcaya Gecen Kelimeler Sözlüğü ve Günay Karaağaç'ın hazırladığı Türkçe Verintiler Sözlüğü esas alınmıştır. Varyantlarıyla birlekte yaklaşık 2481 sözcük tespit edilmştir. Bunlara ek olarak iki veya daha çok şekilliler grubuna bakıldıgında miktar artmaktadır. Ses değişmesine uğramamış 1605 sözcük tespit edilmiştir. Türkçeden Bulgarcaya geçmiş sözcükleri inceleyerek geçirdikleri anlam ve ses değişiklikleri dikkatlere sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Turks have a long history on the Balkans, were they left significant signs in the countries, especially during the Ottoman Empire. Turks and Bulgarians lived together for hundreds of years and this fact led to Bulgarians being influenced by the Turkish culture. On the other hand, Turks who had lived in Bulgaria also had been influenced by the Bulgarian culture. Moreover, there are a lot of common Turkish melodies, Idiom and Proverbs between this two societies. The most vivid example are the Turkish words gone in the Bulgarian language. The Turkish words which are used in the Bulgarian language are called“Turtsizmi / Türkizmi”. Not just Turkish, but also Arabic, Persian and eastern European words gone into the Bulgarian language true the Turkish are called with the term“Turtsizmi / Türkizmi”. In this study we explore the semantic and phonetic changes in the Turkish words gone from Turkish language into the Bulgarian language. Because of the reason we explore the work of Maksim Stamenov – the destiny of Turtsizmi in Bulgarian language and culture, work of Vesela Krasteva – A dictionary of Turkish word in Bulgarian, the dictionary released by Mehmet Tuker Acaroglu – Dictionary of Turkisms in Bulgarian, and the dictionary of Gunay Karaagach – Dictionary of words exported. Together with the variations, there are about 2481 Turkish words in Bulgarian language. In addition when we add the words with two or more meanings, the number gets bigger. There are about 1605 words with no phonetic changes. Exploring the words gone from Turkish into Bulgarian language, we pay attention to semantic and phonetic changes. Kay words: Cultural and language interaction, Turkisms, semantic changes, phonetic changes.
Benzer Tezler
- Bulgaristan'da Türk kültürünün etkileri
Başlık çevirisi yok
MEHMET ALEV
Doktora
Türkçe
1983
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF.DR. SADETTİN BULUÇ
- Bulgaristan'daki Orta Rodop Türk ağızlarının fonetik, morfolojik ve senktaktik özellikleri
Phonetic, morphological and syntactic characteristics of Turkish dialects spoken in Central Rhodope region in Bulgaria
SİBEL MUSTAFA RASHIDOVA
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİKRET TURAN
- Türkçeden Bulgarcaya çevrilen romanların analitik bibliyografyası (1944-2015)
Analytical bibliography of novels translated from Turkish to Bulgarian (1944-2015)
AYRA ŞEN TİLKİ
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDOĞAN KUL
- Bulgarca ve Türkçede görünüş kategorisi
Aspect in Bulgarian and Turkish
SADIK HACI
Doktora
Türkçe
2021
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ZAFER
- Bulgarcadan Türkçeye yapılan edebi çevirilerdeki deyim sorunları (Yordan Yovkov'un öyküleri bazında)
Translation problems in literary translations from Bulgarian to Turkish (Based on the stories of Yordan Yovkov)
AYNUR ÇAVUŞ ÖZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Batı Dilleri ve EdebiyatıAnkara ÜniversitesiSlav Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEYNEP ZAFER