Geri Dön

Medeni Usul Hukukunda mahkemelerin yetkisi

Geographical jurisdiction of civil courts in Turkish civil Procedural Law

  1. Tez No: 497451
  2. Yazar: DİLEK KARADEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. ALİ CEM BUDAK
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Yeditepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 468

Özet

Bir davanın veya çekişmesiz yargı işinin görülmesi için neredeki görevli mahkemeye başvurulacağı konusuna ilişkin kurallar yetki kurallarıdır. Yetki kuralları çeşitli bağlantı noktaları dikkate alınarak konulur. Hangi bağlantı noktasının seçileceği ise konulan yetki kuralı ile ulaşılmak istenen amaç ya da uygulanmak istenen usul hukuku ilkesi dikkate alınarak belirlenir. Örneğin bazı hallerde henüz iddia seviyesinde olan davanın davalının yerleşim yerinde açılması gerekirken, bazı hallerde zayıf konumda olan davacının korunması amacı ile davacının yerleşim yeri mahkemesi yetkili kılınabilir. Yine bazı hallerde dava konusu bakımından delillere doğrudan ve daha hızlı ulaşım daha sağlıklı yargılama yapılması amacı ile dava konusunun bulunduğu ya da gerçekleştiği yer dikkate alınarak yetki kuralları konulur. Belli durumlarda yetki kuralı kesin olup davanın mutlaka yetki kuralında belirtilen yer mahkemesinde açılması zorunlu iken; belli durumlarda yetki kuralında belirtilen yer mahkemesinin yetkisi seçimlik yetki olup diğer yetkili mahkemelerin yetkisini ortadan kaldırmaz. Medeni usul hukukunda, hukuk mahkemelerinin yetkisi temel olarak HMK m.5-19 arasında düzenlenmiştir. Bu hükümler yanında özel kanunlarda yer alan yetki kuralları olduğu gibi, HMK'nın diğer kısımlarında yer alan bazı özel dava ve yargılama türleri için de yetkili mahkemeye ilişkin hükümler sevkedilmiştir. Uygulamada zaman zaman kanunlarda yetkili mahkemeye ilişkin kuralların öngörülmediği durumlarla karşılaşılmaktadır. Sık sık da yetki hükümlerinin yorumunda güçlükle karşılaşılan veya görüş ayrılıklarına yol açan durumlar ortaya çıkmaktadır. Mevcut yetki hükümlerinin yorumlanması ve yetki kuralı konulmamış dava ve işler bakımından yetkili mahkemenin tespitinde davanın en kolay açılabileceği, en çabuk ve en sağlıklı yargılamanın yapılabileceği ve tarafların menfaatlerinin en iyi şekilde dengede kalmasını sağlayacak yorum şekli tercih edilmelidir.

Özet (Çeviri)

Venue rules are the rules which show the geographically competent court to bring a court case. The venue rules are prepared based on various considerations with respect to several connection points. Connection points are determined through considering the objective of established venue rule or the principle of procedure law to be applied. For example, in some circumstances the case which is still in the position of an allegation must be brought before the court of domicile of defendant; in some other circumstances the court where is in the place of domicile of plaintiff may be competent for the purpose of protecting the plaintiff who is in a weaker position. Again, in some circumstances, the venue rules are established by considering the place where the subject matter of the dispute is located or occurred in order for making the proceedings more efficient by directly and quickly reaching to the evidence with regard to the subject matter of the dispute. In certain circumstances the venue rules are compulsory, and the case must be brought before the court in the relevant venue rule; in other circumstances the court stated in the relevant venue rule is elective and this does not abolish the authority of other competent courts. In civil procedure law, venue rules regarding civil courts are basically regulated between articles 5 and 19 of the Turkish Code of Civil Procedure (TCCP). In addition to these rules, some venue rules are regulated under special codes as well as some rules regarding geographically competent court for some types of specific cases and proceedings provided are stated in the other parts of the TCCP. In addition, there may be cases that there are no rules as to competent court in codes. There are also many cases where venue rules lead to interpretation difficulties as a result of which there are disagreeing scholarly opinions or court precedents. As for interpretation of venue rules and determination of competent court for no venue rules are provided, the way of interpretation which ensures the case can be brought in the easiest way, the proceeding can be conducted in the most efficient and the quickest way and providing the balance of interests of parties should be preferred.

Benzer Tezler

  1. Medeni usul Hukukunda mahkemelerin kamu düzenine ilişkin yetkisi

    Başlık çevirisi yok

    MEHMET YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    HukukAnkara Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDAL TERCAN

  2. Hukuk Muhakemleri Kanunu'nun 8 ilâ 16 ncı maddeleri arasında düzenlenmiş olan özel yetki kuralları

    Special venue rules in Turkish code of civil procedure art 8 -16

    UFUK DEMİRKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    HukukMarmara Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEYİTHAN DELİDUMAN

  3. Medenî Usul Hukukunda davanın açılmamış sayılması ve sonuçları

    In Civil Procedure Law, the cases of the non- existence of litigations and results

    EMEL ŞEYDA ELGÜN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    HukukAnkara Üniversitesi

    Özel Hukuk (Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku) Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEMA TAŞPINAR AYVAZ

  4. Türkiye ve Azerbaycan Medeni Usul Hukukunda bilirkişilik

    The institution of expertness in Turkish and Azerbaijan Legislation on the Civil Procedure Law

    NUSRAT GULIYEV

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HukukSelçuk Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. RECEP AKCAN

  5. Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuru ve kararların Medenî Usûl Hukukuna etkileri

    Individual application to the Constitutional Court and the effects of decisions on Civil Procedure Law

    MEHMET EMİN ALPASLAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Özel Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YAŞAR HAKAN PEKCANITEZ