Türkiye ve Irak hükümet politikalarının Kürt kimliğinin siyasallaşma sürecine etkileri (1920-1980)
The impact of Turkish and Iraqi government policies on the politicization process of the Kurdish identity (1920-1980)
- Tez No: 501755
- Danışmanlar: PROF. DR. SOYALP TAMÇELİK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 477
Özet
Osmanlı İmparatorluğu'nun son yüzyılında ortaya çıkan ilk Kürt siyasal hareketleri, modern milliyetçiliğin unsurlarından yoksun, aşiret çıkarlarına dayalı ve geniş bir özerklik kazanma amacı taşıyan siyasal hareketlerdir. İstanbul'un Kürt aşiretleriyle yüz yıl süren mücadelesi, imparatorluğun dağılması sonrasında Ankara'ya ve Bağdat'a miras kalmıştır. Kürt siyasal hareketlerine karşı hükümetler tarafından geliştirilen politikalar, yürütülen uygulamalar ve alınan tedbirler, her iki ülkede, Kürt kimliğinin siyasallaşmasına uygun bir zemin hazırlamıştır. Bununla birlikte, ekonomik ve bölgesel politikalar ile hükümetlerin aşiretlerle ilişkileri, Kürt siyasal hareketlerinin ideolojik yönünün ve liderlik biçiminin belirlenmesine doğrudan katkı sağlamıştır. Kürt kimliğinin siyasallaşması ile Kürt siyasal hareketlerinin sınıfsal ve ideolojik dönüşümü, birbirine paralel ve birbirleriyle etkileşimli bir seyir izlemiştir. Böylece Kürt hareketinin evrimi, iki ülkede farklı yapıların oluşmasına neden olmuştur. Kürt siyasal hareketi, Türkiye'de 1980 sonrası sol ve etnik milliyetçi bir terör örgütü ortaya çıkarırken, Irak'ta ise 1990'lı yıllarda otonom bir yapıya dönüşmüş ve bu yapının tedrici olarak gelişmesini sağlamıştır. Türkiye'de Kürt kimliğinin siyasallaşması ve 1979 yılından beri devam eden şiddet eylemleri, Türkiye'de etnik ve bölücü terörün gelişmesine yol açmıştır. Buna karşın Kürt kökenli yurttaşların büyük bir çoğunluğu, etnik kimlik bilincine sahip oldukları halde, üniter yapı içerisinde Türkiye Cumhuriyeti'nin asli bir parçası olarak kalmayı tercih etmişlerdir. Irak'ta ise Kürt toplumu, otonom yapının ortaya çıkışıyla birlikte merkezî otoriteden ve Irak halkından giderek daha fazla uzaklaşmıştır. Bugün gelinen noktada Irak Kürtleri, millet sıfatını kazanmalarının önünde son engel olan otonom yapıyı, bağımsız bir devlete dönüştürmek için uygun siyasal konjonktürün oluşmasını beklemektedirler. Bu çalışma, Türkiye ve Irak hükümetlerinin 1920-1980 yılları arasında uyguladığı politikaların, Kürt kimliğinin siyasallaşması ve Kürt siyasal hareketlerinin evrimi üzerinde doğrudan etkili olduğu tezine dayanmaktadır. Çalışmada öncelikle Kürt topluluklarının genel bir profili ortaya çıkarılmıştır. Sonraki iki bölümde, ilgili ülkelerde Kürt siyasal hareketlerinin geçirdiği evreler, hükümet politikaları ve uygulamalarının etkileri bağlamında ele alınmıştır. Son bölümde, ise Türkiye ve Irak'ta hükümet politikaları ve uygulamalarının, Kürt siyasal hareketlerinin evrimi ve Kürt kimliğinin siyasallaşması üzerindeki etkileri, muhtelif düzeylerde karşılaştırılarak analiz edilmeye çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The first Kurdish political movements that emerged in the last century of the Ottoman Empire were political movements lacking the elements of modern nationalism; they were based on tribal interests and had the aim of gaining broader autonomy. The hundred-year struggle of Istanbul with Kurdish tribes has been inherited by Ankara and Baghdad after the Empire's disintegration. The policies developed, the practices implemented and the measures taken by these governments against Kurdish political movements provided a convenient ground for the politicization of Kurdish identity in both countries. Moreover, economical and regional policies and governments' ties to the tribes directly contributed to the determination of the ideological orientation and the leadership of Kurdish political movements. The politicization of Kurdish identity and the transformation of Kurdish political movements in terms of ideology and class have followed a parallel and interactive course. Therefore, the evolution of Kurdish movement has led to the formation of different structures in two countries. After 1980, Kurdish political movement resulted in a leftist and ethnic nationalist terrorist organization in Turkey. Whilst in Iraq, it turned into an autonomous structure in the 1990's which enabled the gradual development of its autonomy. The politicization of Kurdish identity and the re-occurring acts of violence since 1979 have led to the growth of ethnic and separatist terrorism in Turkey. Yet, the vast majority of the citizens of Kurdish origin have prefered to be an integral part of the Republic of Turkey within the unitary state structure even though they are conscious about their ethnic identity. Whereas in Iraq, with the emergence of the autonomous structure, Kurdish society has gradually moved away from the central authority and Iraqi people. Today, the Iraqi Kurds are waiting for the emergence of a proper political conjuncture so as to transform the autonomous state, which is the last obstacle before winning the title of nation, into an independent state. This study is based on the assumption that the policies applied by Turkish and Iraqi governments between 1920 and 1980 have direct impact on the politicization of Kurdish identity and the evolution of Kurdish political movements. Firstly in this study, a general profile of Kurdish communities was uncovered. In the following two chapters, the stages of Kurdish political movements in respected countries have been addressed within the context of the effects of government policies and practices. In the final chapter, the effects of government policies and practices over the evolution of Kurdish political movements and the politicization of Kurdish identity in Turkey and Iraq tried to be examined at various level of analysis.
Benzer Tezler
- The governmental policies and military methods against the Workers Party of Kurdistan (PKK) in the 1990s
1990?larda Kürdistan İşçi Partisi'ne (PKK) karşı benimsenen hükümet politikalari ve askeri yöntemler
ZUHAL AY HAMDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
Kamu YönetimiOrta Doğu Teknik ÜniversitesiOrtadoğu Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SÜHA BÖLÜKBAŞIOĞLU
- Birinci Dünya Savaşı sonrası Irak Türkleri ve sorunları (1918-2004)
Başlık çevirisi yok
ORHAN GÖÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
2004
Türk İnkılap TarihiMarmara ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF.DR. İHSAN ÖZGEN
- U.S. Policy towards the kurds since the 1970 s
ABD'nin 1970 sonrası kürtlere yönelik politikaları
MAKİKO Aİ
- Neoklasik realist perspektiften Türkiye'nin Kuzey Irak politikası (2002-2017)
Türkiye's Northern Iraq policy from the neoclassical realist perspective (2002-2017)
TAHİR BEKİROĞLU
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerBaşkent ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BANU ELİGÜR
- The impact of public diplomacy on Turkish and İranian foreign policy: The cases of İraq & Syria (2000-2016)
Türkiye ve İran dış politikası üzerinde kamu diplomasisinin etkisi : Irak & Suriye örnekleri (2000 – 2016)
MOJTABA BARGHANDAN
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Siyasal Bilimlerİstanbul Aydın ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÖZÜM SEZİN UZUN