Ma'kıli yazının tasarım özellikleri ve kullanım alanları
Square kufi̇c wri̇ti̇ng of desi̇gn features and usage areas
- Tez No: 503290
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FATİH ÖZKAFA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Crafts
- Anahtar Kelimeler: Hat sanatı, Ma'kıli yazı, Kûfî Yazı, İslam Sanatları, Callgraphy, Square Kufic, Kufic, İslamic Callgraphy
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Selçuk Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Geleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Geleneksel Türk El Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 310
Özet
Hat sanatı, İslam sanatları arasında önemli ve özel bir yere sahiptir. Bunun sebebi Kur'an-ı Kerim'e verilen değer sebebiyle onU daha güzel ve sanatlı yazma kaygısıdır. Bu sebepten yazı çok fazla değer görmüş ve birçok yazı çeşidi ortaya çıkmıştır. Bu yazı çeşitlerinden biri de araştırmaya konu olan Ma'kıli yazı çeşididir. Ma'kili Yazının Tasarım Özellikleri ve Kullanım Alanları konulu tez çalışması boyunca, yazının ortaya çıkışı, günümüze kadar ki süreçte gösterdiği gelişim incelenmiştir. Bu yazı çeşidinin Hat sanatı içerisinde farklı bir yere sahip olmasının, bu yazının özellikleri, tasarım yapılırken matematik hesapları gerektiren bir yazı çeşidi olmasının nedenleri, kompozisyon ve harf formlarındaki tasarım ve şekil farklılıkları gibi konular bu araştırma kapsamında değerlendirilerek yazının kullanıldığı yerler ve kullanım amaçları hat sanatı çerçevesinde ele alınarak incelenmiştir. Bunun yanında Ma'kıli yazının çok fazla bilinmemesi ve isim olarak ilk yazı çeşidi olan Kûfî yazı ile çok karıştırılması konusu üzerinde durulmuş ve bu iki yazı çeşidinin aralarındaki farklar hem yazı hem de harf şekilleri bakımından incelenmiş iki yazı tasarım ve uygulama açısından mukayese edilmiştir. Araştırma konusu olan Ma'kıli yazı, netice olarak uygulama ve teknik açısından geometrik aletler gerektirdiği için diğer yazı çeşitlerinden ayrı tutulur. Fakat bu yazı çeşidi de diğer yazılarla aynı hizmeti görmekte ve benzer amaçla kullanılmaktadır. Ma'kıli yazı geçmişte birçok yapıda kullanılmış olup günümüzde yapılan camilerde yine kullanılmaya devam etmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT Calligraphy holds an important and special place in Islamic art. As a result of deep respect and honour to the Quran, Islam's sacred book, calligraphy developed in order to copy the Quran in a beautiful way. Thus Muslims valued calligraphy and they created many different writing styles. One of these different forms of calligraphy is Ma'qeli kufic also known as square Kufic which is subjected to this study. The purpose of this study is to examine how square kufic style developed and whether it made a progress or not. Furthermore, in this paper we will examine the reason why square kufic has a unique place among calligraphy styles, the writing features of square kufic style of calligraphy and the necessity of mathematics to design the writing style. Composition and letter forms in design and shape differences will be taken into consideration based on Islamic calligraphy art. Besides, ma'qeli writing is not well-known and there has been a confusion between the first writing style kufic and ma'qeli. In this study we aim to compare these two styles in terms of the design and the application of the writing. Ultimately, Ma'qeli kufic writing is different in terms of the application and the technique due to the reason that it requires some geometric tools. Thus Ma'qeli is dissociated from other writing styles and did not met with its approval. However, this writing style serves the same purpose just like others. Ma'qeli kufic has been used as the most modern writing of its time and it is still being used today in decoration of modern mosques.
Benzer Tezler
- Timur dönemi dış mekân tasarımlarında Ma'kıli yazılar: Bibi Hanım Cami
Ma'qili inscriptions on the exterior designs of the Timurid period: Bibi Khanum Mosque
İBRAHİM KUŞ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2022
Güzel SanatlarSüleyman Demirel ÜniversitesiSanat ve Tasarım Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ULVİ ERHAN EROL
- Topkapı Sarayı ve Victoria&Albert Müzesindeki parşömenlerde bulunan Ma'kıli yazıların tasarım yönünden analizleri
Design analysis of Ma'kili writings found on the parchments located in Topkapi Palace and Victoria & Albert Museum
ŞERİFE ÇAKIR
Sanatta Yeterlik
Türkçe
2024
Güzel SanatlarMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ RIZA ÖZCAN
- Hat sanatındaki makili ve kufi yazının Latin yazı ve tasarımlarındaki yansımaları
The reflections of makili and kufic style in Islamic caligraphy art on Latin writing and design
İBRAHİM KUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
El SanatlarıSüleyman Demirel ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. YUSUF KEŞ
- Osmanlı öncesi Konya ve çevresinde bulunan mimari eserlerdeki ma'kılî yazılar
Pre-Ottoman ma'kili writings in architectural works in Konya and surroundings
RAŞİDE ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
El SanatlarıSelçuk ÜniversitesiGeleneksel Türk Sanatları Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ZUHAL TÜRKTAŞ
- Erken dönem Osmanlı mimarisinde yazının kullanımı (2 cilt)
The Usage of writting in early Ottoman architecture
ABDÜLHAMİT TÜFEKÇİOĞLU
Doktora
Türkçe
1997
El SanatlarıYüzüncü Yıl ÜniversitesiArkeoloji ve Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜSSELAM ULUÇAM