Geri Dön

Kırıkhan ve kuzeyinin taktono-stratigrafik incelemesi

Tactono-stratigraphic investigations of Kırıkhan and its northern Area

  1. Tez No: 50353
  2. Yazar: ALİCAN KOP
  3. Danışmanlar: PROF.DR. CAVİT DEMİRKOL
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1996
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Çukurova Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 161

Özet

148 ÖZET FBE 94/65 nolu proje kapsamında Ç.Ü. Araştırma fonu tarafından desteklenen bu çalışma Ç.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Jeoloji Mühendisliği Anabilim Dalında Yüksek Lisans (Master) tezi olarak hazırlanmıştır. İnceleme alanı Adana'nın yaklaşık 160 km güneydoğusunda yer almaktadır. Bu çalışmanın birinci bölümüne litostratigrafi ve kronostratigrafi esaslarına bağlı olarak Antakya 036 c3-c4 ve P36 bl paftaları içerisinde yer alan çalışma alanının 1/25.000 ölçekli jeoloji haritası yapılmıştır. Haritalama sırasında formasyon mertebesindeki birimler ile yapısal öğeler ayrıntılı olarak jeoloji haritasına işaretlenmiştir. Bölgedeki en önemli yerleşim birimleri Kırıkhan ilçesi (H12), Ceylanlı (J6), Karaçağıl (K3), Karaelma (Kİ), Delibekirli (E8) ve Kıçı (A14) köyleri ile Arkıçça (B12), Gökdere (D 12), Yılanlı (D7), Fenk (C8) ve Eşmişek (G4) mahalleleridir. Bu çalışma saha, laboratuvar ve büro çalışmaları sonucunda gerçekleştirilmiştir. Bölgede yer alan litostratigrafi birimlerinin temelini giderek sığlaşan bir deniz ortamında çökelen Alt Kambriyen veya Kambriyen öncesi yaşlı Sadan formasyonu oluşturmaktadır. Birim genel olarak yeşil-kahverengimsi, yeşil bir renge sahip olup, başlıca silttaşı, şeyi ve kumtaşından oluşmaktadır. Sadan formasyonu üzerinde diskordansla Alt-Orta Kambriyen yaşlı, başlıca kuvarsit ve kuvarsitik kumtaşlanndan oluşan Zabuk formasyonu bulunmaktadır. Birim genel olarak kırmızı bir renge sahip olup, sığ denizel ortamda çökelmiştir. Zabuk formasyonu dereceli olarak koyu gri-siyah renkli dolomit ve dolomitik kireçtaşlanndan oluşan, sığ deniz ortamında çökelmiş olan ve Alt-Orta Kambriyen yaşlı Koruk formasyonuna geçmektedir. Bu birim üzerinde uyumlu olarak yeşil-kahverengimsi, yeşil renkli ve başlıca şeyi ve kuvarsitlerden oluşan, sığ denizel ortamda delta fasiyesinde gelişmiş olan Orta-Üst Kambriyen yaşlı Sosink formasyonu bulunmaktadır. Sosink formasyonu Paradoxides sp. ve Pardailhania cf. bartkauxi Mansuy gibi fosilleri içermektedir. Alt Ordovisiyen yaşlı Seydişehir formasyonu, Sosink formasyonu üzerine uyumlu olarak gelmektedir. Birim, kahverengimsi-yeşil rengi ve tabanda kuvarsitlerle başlayıp, üst seviyelere doğru şeyliere geçen litolojisi ile belirgin olup, sığ denizel ortamda çökelmiştir. Birim içerisinde Dalmcmita sp., Obulus sp. ve Cruzianalar bulunmaktadır. Bölgede Mesozoik yeni bir transgresyon dönemiyle başlamakta olup, bu dönemin ilk birimi olarak Triyas yaşlı Anlık formasyonu sığ denizel bir ortamda çökelmiştir. Başlıca konglomera ve kuvarsitlerden oluşan birim, kahverengi, mor ve kırmızı rengiyle belirgindir.Denizin biraz daha derinleşmesiyle, Anlık formasyonu üzerine uyumlu olarak mavimsi-gri renkli dolomit ve dolomitik kireçtaşlarmıdan oluşan, Triyas-Jura yaşlı Kalecik formasyonu gelmektedir. Birim Trochammina alpına, Trocholina multispera Oberh ve Thoumaporella gibi fosiller içermektedir. Kahverengi görünümlü, yumuşak bir topografyaya sahip olan ve başlıca dolomit, dolomitik kireçtaşı ve marnlardan oluşan, Kretase yaşlı Delibekirli formasyonu alttaki Kalecik formasyonu üzerine diskordan olarak oturmaktadır. Birim, Orbitalina cf. lenticularis Blum, Texttilaria sp. Dicyclina qatarensis Hens gibi fosilleri içermekte olup, sığ deniz ortamındaki bir platformda oluşmuştur. Delibekirli formasyonu Üst Kretase'de bölgeye yerleşmiş olan Koçali Karmaşığı tarafından tektonik dokanakla üzerlenmektedir. Bölgeye ofiyolit yerleşiminden sonra başlayan yeni bir transgresyon dönemi sonucunda, denizin karaya yakın kısmında genel olarak kırmızı, bordo renkli ve başlıca ofiyolit ve kireçtaşmdan türeme çakıllardan oluşan Üst Maestrihtiyen yaşlı Terbüzek formasyonu çökelmiştir. Aynı ortamın biraz daha derin kesiminde, açık gri, boz veya beyaz renkli ve resifal kireçtaşı nitelikli Üst Maestrihtiyen-Paleosen yaşlı Eşmişek formasyonu, denizin en derin kesiminde ise türbidit fasiyesinde, başlıca kalkarenit, marn ve killi kireçtaşlanndan oluşan Maestrihtiyen-Alt Paleosen yaşlı Cona formasyonu çökelmiştir. Eşmişek formasyonu içerisinde Orbitoides medra, Miscellanea miscella (d'Arch) Globotruncana sp. ve Rotalipom appetmica (O.Renz) gibi fosille yeralmaktadır. Cona formasyonu ise Omphalocyclus sp., Sîderolites sp. ve Gtobotrtmcana stuartıfarmis gibi fosiller içermektedir. Cona formasyonu dereceli olarak gri,beyaz veya boz renkli, başlıca kalkarenit ve kireçtaşmdan oluşan Üst Paleosen-Orta Eosen yaşlı Hacıdağ formasyonuna geçmektedir. Birim içerisinde Discocyclina archiachi Schlumb, Alveolina rutimeyeri Hott, Âssilina cf. laminose Gill, ve Globorotalia velascoensis Cush gibi fosiller bulunmaktadır. Eosen sonunda bölgenin sıkışarak yükselmesi ve kalınlaşması sonucunda Orta Eosen- Alt Miyosen yaş aralığında herhangi bir çökelim gelişmemiştir. Daha sonra Miyosen'de başlayan yeni bir transgresyon sonucunda sığ deniz ortamında kahverengi ve kırmızı renkli, ofiyolit, kireçtaşı ve radyolarit çakıllarından oluşan Alt Miyosen yaşlı Kıçı formasyonu alttaki birimlerin üzerine diskordan olarak çökelmiştir. Kıçı formasyonu üzerinde yine diskordansla boz, açık gri veya beyaz renkli, killi kireçtaşı ve resif döküntüsü nitelikli, bol mercanlı kireçtaşlanndan oluşan Orta-Üst Miyosen yaşlı Kepez formasyonu bulunmaktadır. Kepez formasyonu yanal ve düşey olarak Gökdere formasyonuna geçmektedir. Birim genel olarak,sarımsı-yeşil renkli olup, başlıca marn ve marnların içerisinde yer alan kumtaşı ve çamurtaşlarmdan oluşmaktadır. Gökdere formasyonu içerisinde Üst Miyosen yaşını veren Cyprideis {Cyprideis) seminulum (Peuss) ve Cypideis (Cyprideis) anatolica Bassiouni fosilleri saptanmıştır. Çalışma alanı doğusunda, koyu yeşil renkli ve kıta içi alkali bazalt nitelikli Kuvaterner yaşlı bazaltlar bulunmaktadır. Çalışma alanındaki en genç çökelimi ise Kuvaterner yaşlı alüvyonlar oluşturmaktadır. Bölgede yer alan formasyonlar genel olarak, KKD-GGB uzanımlı olup, birimler içerisinde saptanan yersel kıvrımlar da bu gidişe uygundur. Elde edilen bu veriler ve birimlerden alman ölçülerden yararlanılarak hazırlanan doğrultu-eğim güldiyagramlan ve nokta kontur diyagramları, bölgenin Eosen' e kadar BKB-DGD yönlü bir kompresyon etkisinde kaldığını, Eosen'de ise yaklaşık K-G yönlü bir stresten etkilendiğini göstermektedir. Miyosen'de ise bölgeyi etkileyen kuvvetlerin KB-GD yönlü olduğu düşünülmektedir. Çalışmanın ikinci bölümünde, Karasu Bazaltlanndan alman 10 adet örnek için İsviçre'nin Lozan Üniversitesi Mineraloji Bölümü Jeokimya laboratuvannda ana ve iz element analizleri yaptırılarak, elde edilen sonuçların çeşitli diyagramlarda yorumlanması çalışmaları yer almakta olup, yapılan bu değerlendirmeler sonucunda Karasu Bazaltlarının“kıta içi alkali bazalt”niteliğinde olduğu belirlenmiştir. Çalışmanın son bölümünde ise, Hatay ili ve civarının depremselliği araştırılmış olup, bölgede aktif olduğu öne sürülen fayların uzunluklarına dayanılarak, gözlenebilecek maksimum magnitüd değerleri hesaplanmıştır. Bu değer çalışma alam için 7.0 olarak hesaplanmıştır. Daha sonra, çalışma alanı içerisinde belirlenen çeşitli düğüm noktalan için, belirtilen aktif fayların yaratabilecekleri yer ivmesi değerleri içerisinden maksimum değerler alınarak konturlanmış ve sonuçta bölge için aktif faylara dayanılarak yapılmış olan maksimum yer ivmesi haritası hazırlanmıştır.

Özet (Çeviri)

151 SUMMARY This study which was supported by the Ç.Ü. Research Foundation with the FBE 94/65 numbered project agreement, was prepared as a master study in the Geology Department, Ç.Ü. Natural Science Institute. The study area is located nearly 160 km south east of Adana and covers the area of Kırıkhan town (Antakya) and its near surrounding areas. In the first part of the study, geological mapping of the area comprising 1/25.000 scale topographical maps of Antakya 036 c3-c4 and P36 bl was carried out according to lithostratigraphical and chronostratigraphical characteristics of rocks. AH formations' boundaries and structural elements ploted to the geological map in detail. The main location areas are Kırıkhan town (HI 2), Ceylanlı (J6), Karaçağıl (K3), Karaelma (Kİ), Delibekirli (E8), Kıçı (A14) villages and Arkıçça (B12), Gökdere (D12), Yılanlı (D7), Fenk (C8) and Eşmişek (G4) district. This research was carried out with the rank of previous investigations, field, laboratory and office studies. The oldest unit of the study area, presumed to be the Sadan Formation, which mainy comprises brownish-green siltstones, shales, sandstones and deposited in a progressively shallowing marine environment, is of Lower Cambrian or Pre-Cambrian in age, is unconformably overlain by Lower-Middle Cambrian age transgressive sequence of Zabuk Formation. Zabuk Formation, which mainly composed of quartzite and quartzitic sandstones, was deposited in a shallow marine environment. This, gradually pass upward into Koruk Formation, that mainly comprises gray-blackish dolomite and dolomitic limestones. Lower to Middle Cambrian age Koruk and Middle to Upper Cambrian age Sosink formations, which were deposited during the same transgression period and has transitional contact relationship with one another in the study area. Sosink Formation is mainly compose of brownish-green shales and quartzites and consist of Paradoxides sp. and Pardailhania cf. barthauxi Mansuy. At the end of the transgresion period Lower Ordovician age Seydişehir Formation is seen resting conformably on the earlier formed sediments. The unit is mainly compose of brownish-green quartzites at the bottom and shales at the top. The determined microfauna such as Dalmanita sp. Obulus sp. Curizianas from the unit indicate that formation was deposited in shallow marine environment. There is no outcrops observed between Ordovician and Mesozoic time in the investigated area. However, Mesozoic era starts with the Anlık Formation, that unconformably rest on the Palaeozoic rocks, formed as a case of second transgression event during Triassic. The Anlık Formation was formed in a152 shallow marine environment and mainly comprises brown, purple and reddish conglomerates and quartzites. Triassic-Jurassic age Kalecik Formation mainly comprises bluish-gray dolomites and dolomitic limestone with some fossil assemblages of Trochammina alpina, Trochotine multispera Oberh and Thoumoporella and rest conformably on the Arılık Formation. Delibekirli Formation is of Cretaceous age consists of dolomite, dolomitic limestone and marl with the input of Orbitalina cf. lentictdaris Blum, Textularia sp., Dicyclina qaterensis Hens fossils. This unit was formed in a shallow marine environment and is unconformably rest on the Kalecik Formation. After the tectonic emplacement of Koçali complex to the area during the Upper Cretaceous, Upper Maestrichtian age Terbüzek Formation was deposited in the very shallow part of the marine. Terbüzek Formation is mainly composed of red-purple pebbles which mainly derived from ophiolites and limestones. Upper Cretaceous-Palaeocene age Eşmişek Formation was formed in the slightly deeper sector of the marine environment and mainly comprises pale-dark gray and white reef limestones. This unit contains Orbitoides medra, Miscellanea miscella (d'Arch), Globotruncana sp. and Rotalipora appennice (O.Renz). Maestrichtian-Lower Paleocene age Cona Formation was deposited in the deeper marine condition of followed transgression event. The formation comprises calcarenite, marl and clayey limestones and includes microfossils of Omphalocyclus sp., Siderolites sp. and Globotruncana stuartiformis. The above mentioned three formations have lateral and vertical transition contact relationship one another. Cona Formation transitionally pass upward into Maestrichtian-Lower Paleocene age Hacıdağ Formation, which mainly comprises gray-white calcarenite and limestones containing Discocyclina archiachi Schlumb, Alveolina rutimeeri Hott, Assilina cf. laminose Gill, and Ghborotalia velascoensis Cush fossils. As a result of uplifting and thickenning of the Amanos Mountains belt at the end of Eocene, the Kıçı Formation was unconformably formed on the Hacıdağ Formation due to progressive transgression event during Lower Miocene. Kıçı Formation is mainly composed of brown-reddish pebbles derived from ophiolites, limestones and radiolarites, and presumably formed in a very shallow marine environment. Kepez and Gokdere formations are of Middle-Upper Miocene in age have lateral and vertical transition contact eachother and rest discordantly on the Kıçı Formation. Kepez Formation mainly consist of dark-pale gray and white clayey limestones and reefal carbonate which contains abundant corral fragments. Gökdere Formation is mainly composed of marl intercalated with sandstones and mudstones. This following fossil153 assemblages such as Cyprideis (Cyprideis) seminilum (Peuss) and Cyprideis (Cyprideis) cmatolica Bassiouni indicate the precise age of the unit as Upper Miocene. The Quaternary is represented by dark green intra cratonic alkaline basalts which are seen at the east of study area and alluviums. The formation boundaries in the study area are mainly trending to NNE-SSW. Also, local fold axis which observed in the project area, are parallel to the formation trends. According to the collected data and measured structural evidence, the investigated area was affected by compressive deformation tectonic events with the rank of WNW-ESE until Eocene, N-S during Eocene and NW-SE during Miocene and later. In the second part of the study, ten basalt samples collected from Karasu graben were determined in the geochemistry laboratory in the mineralogy department of Lozan Univeresity in order to ascertain the major and trace elements. According to the geochemical analysis of the basalt samples, which ploted in the prepared diagrams, indicate that the basalts are alkaline in character and formed within the intra cratonic plate (WPA). In the end of the study, earthquakeness of the region around Hatay area were investigated by measuring the probable active faults length, which gives maximum magnitude value. The maximum magnitude value for the area was calculated as 7.0. The peak ground accelerations (PGA) values that can be originated by faults mentioned above were calculated for the various fastened points in the area. Then, by selecting the greatest points from the calculated values, PGA map, which derived from active faults, was prepared for the study area.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    130828

    Bozova (Urfa) yöresinin sedimenter özellikleri ve bölgenin jeoloji evrimi

    The Sedimentological features of the surrounding of Bozova (Urfa) and the geological evolution of the region

    MAHMUT ZİYA GÖRÜCÜ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2003

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET ÖNALAN

  2. Tez No

    913273

    Ortaöğretim öğrencilerinin yaşam becerileri konusundaki görüşleri

    Opinions of secondary school students on life skills

    MUSTAFA KESER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Eğitim ve ÖğretimHatay Mustafa Kemal Üniversitesi

    Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. OKAN SARIGÖZ

  3. Tez No

    199143

    Ölü deniz fay zonu kuzey kesiminin kuvaterner aktivitesi

    Quaternary activity of the northern Dead sea fault zone

    VOLKAN KARABACAK

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Jeoloji MühendisliğiEskişehir Osmangazi Üniversitesi

    Genel Jeoloji Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. ERHAN ALTUNEL

  4. Tez No

    841712

    Erzincan ovası ve çevresinin morfotektonik özellikleri ve deprem analizi

    Morphotectonic characteristics and earthquake analysis of Erzincan plain and surroundings

    AHMET UYSAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    CoğrafyaFırat Üniversitesi

    Coğrafya Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MURAT SUNKAR

  5. Tez No

    149935

    Kırıkhan ve Soğuksu (Hatay) arasında kalan bölgede Amanos fayının neotektonik özellikleri ve miyosen sonrası kinematiği

    Kinematic of post miocene and neotectonic features of the Amanos fault between Kırıkhan and Soğuksu (Hatay)

    İSMAİL KORKUT

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    Jeoloji MühendisliğiCumhuriyet Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. SEMİR ÖVER

Geri Dön