Bozova (Urfa) yöresinin sedimenter özellikleri ve bölgenin jeoloji evrimi
The Sedimentological features of the surrounding of Bozova (Urfa) and the geological evolution of the region
- Tez No: 130828
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ÖNALAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeoloji Mühendisliği, Geological Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2003
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 75
Özet
BOZOVA (Ş.URFA) YÖRESİNİN SEDİMENTER ÖZELLİKLERİ VE BÖLGENİN JEOLOJİK EVRİMİ ÖZET Çalışma alanı Arap Levhası ile Anadolu Levhası'nın çarpışma kuşağı içinde yer alan ön ülke havzası niteliğindedir. Urfa'dan Kuzeye doğru yol aldıkça ortaya çıkan Kuzey-Güney yönlü sıkışma eseri olduğu açıkça görülen kıvrımlar ve ters faylar söz konusu çarpışmanın diğer kanıtlarıdır. Bölge kuzeyinde Üst Kretase birimleri Paleosen üzerine ters faylarla itilmiş olarak izlendiği önceki araştırmacılar tarafından öne sürülmesine rağmen yapısal özellikler açısından bunun böyle olmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bu araştırma da Bozova ve civarındaki Paleosen-Eosen yaşlı birimlerin genel sedimentolojik özellikleri ile oluşumları esnasındaki ortam koşulları incelenmiş ve jeolojik evrimi ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. İnceleme alanında gözlenebilen en yaşlı birim Üst Kretase (Kampaniyen) yaşlı olan ve açık-koyu gri renkli, orta-kalın tabakalı kireçtaşlan ile temsil edilen Karababa formasyonudur. Bunun üzerine uyumlu olarak Üst Kretase -Paleosen yaşlı marnlarla tamsil edilen Sayındere ve Bozova Formasyonları gelir. Bu birimler alt seviyelerde kirli bayaz-açık gri, ince-orta tabakalı tabanda kireç oram yüksek, üstte ise bej-kirli beyaz ince-orta tabakalı ve yer yer deforme olmuş bir görünümdedir. Bozova Formasyonu üzerine ise yine uyumlu olarak Eosen-Miyosen yaşlı killi kireçtaşları ile temsil edilen Tutluca Formasyonu gelmektedir. Bu birim tebeşirimsi resifal kireçtaşlarıyla temsil edilir ve çörtlüdür. İnceleme alam ve bölgenin paleocoğrafyasını, tektonik yapısını, Arap Platformunun kuzeye doğru, Adıyaman-Gaziantep ön çukuru sedimentasyon havzasına hareket etmesi şekillendirmiştir. Bu havzada Paleozoik'ten Miyosen'e kadar kesiksiz sedimentasyonla kireçtaşı, marn, şeyi ve kumtaşı birimleri çökelmiştir. Paleosen ve Eosen'de ise Urfa çevresinde tebeşirli marnlar ve çörtlü kireçtaşları oluşmuştur. Subhersiniyen Orojenezinin etkisi havzada pek şiddetli değildir. Laramik fazı ile yükselen temel kaya birimleri üzerine Paleosendan başlayarak transgresyonla gelen deniz Gaziantep-Adıyaman ön çukurunu tamamen kaplamıştır. Eosen sonu pirenik safha ile gelen kıvrımlanma havzayı etkilemiş ve havzada karasal rejime geçilmiştir. Bu Alpin orojenez fazım izleyen diğer fazların da etkisi sonucu bölgede fay sisitemleri ve kıvrımlar meydana gelmiştir. Urfa-Bozova arasındaki senklinaller Harran ovasına kadar faylarla sınırlanmıştır. Bozova, Karababa ve Germiki antiklinallerinin güney kanatlan ise faylanmıştır.Urfa-Bozova bölgesinin tektonizma sonucu çökmesiyle oluşan basende Pliyo-Kuvaterner'de sığ deniz koşullarında killi, kireçli genç birimler oluşmuştur. Bundan başka bütün birimlerin yer yer üzerini örten ve özellikle Mülkören ve Kırıkhan Mahallesi civarlarında yaygın olarak gözlenen bazaltların da Pliyo-Kuvaterner yaşlı olduğu anlaşılmaktadır. Bölgenin yanal alanlarında da devam eden ve Bozova fay hattı ile ilişkili olarak gelişmiş olan ikincil faylar izlenmektedir. Bundan başka fazla deforme olmamış olan kireçtaşı ve marn tabakalarının antiklinal ve senklinal yapılar içerdiği görülmektedir. Fakat bu tür yapılar hep genç kıvrımlanmaların eseridir.
Özet (Çeviri)
BOZOVA (Ş.URFA) YÖRESİNİN SEDİMENTER ÖZELLİKLERİ VE BÖLGENİN JEOLOJİK EVRİMİ ÖZET Çalışma alanı Arap Levhası ile Anadolu Levhası'nın çarpışma kuşağı içinde yer alan ön ülke havzası niteliğindedir. Urfa'dan Kuzeye doğru yol aldıkça ortaya çıkan Kuzey-Güney yönlü sıkışma eseri olduğu açıkça görülen kıvrımlar ve ters faylar söz konusu çarpışmanın diğer kanıtlarıdır. Bölge kuzeyinde Üst Kretase birimleri Paleosen üzerine ters faylarla itilmiş olarak izlendiği önceki araştırmacılar tarafından öne sürülmesine rağmen yapısal özellikler açısından bunun böyle olmasının mümkün olmadığı anlaşılmaktadır. Bu araştırma da Bozova ve civarındaki Paleosen-Eosen yaşlı birimlerin genel sedimentolojik özellikleri ile oluşumları esnasındaki ortam koşulları incelenmiş ve jeolojik evrimi ortaya çıkartılmaya çalışılmıştır. İnceleme alanında gözlenebilen en yaşlı birim Üst Kretase (Kampaniyen) yaşlı olan ve açık-koyu gri renkli, orta-kalın tabakalı kireçtaşlan ile temsil edilen Karababa formasyonudur. Bunun üzerine uyumlu olarak Üst Kretase -Paleosen yaşlı marnlarla tamsil edilen Sayındere ve Bozova Formasyonları gelir. Bu birimler alt seviyelerde kirli bayaz-açık gri, ince-orta tabakalı tabanda kireç oram yüksek, üstte ise bej-kirli beyaz ince-orta tabakalı ve yer yer deforme olmuş bir görünümdedir. Bozova Formasyonu üzerine ise yine uyumlu olarak Eosen-Miyosen yaşlı killi kireçtaşları ile temsil edilen Tutluca Formasyonu gelmektedir. Bu birim tebeşirimsi resifal kireçtaşlarıyla temsil edilir ve çörtlüdür. İnceleme alam ve bölgenin paleocoğrafyasını, tektonik yapısını, Arap Platformunun kuzeye doğru, Adıyaman-Gaziantep ön çukuru sedimentasyon havzasına hareket etmesi şekillendirmiştir. Bu havzada Paleozoik'ten Miyosen'e kadar kesiksiz sedimentasyonla kireçtaşı, marn, şeyi ve kumtaşı birimleri çökelmiştir. Paleosen ve Eosen'de ise Urfa çevresinde tebeşirli marnlar ve çörtlü kireçtaşları oluşmuştur. Subhersiniyen Orojenezinin etkisi havzada pek şiddetli değildir. Laramik fazı ile yükselen temel kaya birimleri üzerine Paleosendan başlayarak transgresyonla gelen deniz Gaziantep-Adıyaman ön çukurunu tamamen kaplamıştır. Eosen sonu pirenik safha ile gelen kıvrımlanma havzayı etkilemiş ve havzada karasal rejime geçilmiştir. Bu Alpin orojenez fazım izleyen diğer fazların da etkisi sonucu bölgede fay sisitemleri ve kıvrımlar meydana gelmiştir. Urfa-Bozova arasındaki senklinaller Harran ovasına kadar faylarla sınırlanmıştır. Bozova, Karababa ve Germiki antiklinallerinin güney kanatlan ise faylanmıştır.Urfa-Bozova bölgesinin tektonizma sonucu çökmesiyle oluşan basende Pliyo-Kuvaterner'de sığ deniz koşullarında killi, kireçli genç birimler oluşmuştur. Bundan başka bütün birimlerin yer yer üzerini örten ve özellikle Mülkören ve Kırıkhan Mahallesi civarlarında yaygın olarak gözlenen bazaltların da Pliyo-Kuvaterner yaşlı olduğu anlaşılmaktadır. Bölgenin yanal alanlarında da devam eden ve Bozova fay hattı ile ilişkili olarak gelişmiş olan ikincil faylar izlenmektedir. Bundan başka fazla deforme olmamış olan kireçtaşı ve marn tabakalarının antiklinal ve senklinal yapılar içerdiği görülmektedir. Fakat bu tür yapılar hep genç kıvrımlanmaların eseridir.
Benzer Tezler
- Bozova (Urfa) çevresinde sülfid mineral oluşumlarının incelenmesi
The Investigation of sulfide mineral formations in Bozova (Urfa) vicinity
BURHAN İLHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Jeoloji MühendisliğiFırat ÜniversitesiJeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CEMAL BÖLÜCEK
- Şanlıurfa ili Bozova ilçesi merkez sağlık ocağına başvuran hastaların sağlık hizmetlerini kullanma durumu ve etkileyen faktörler
The conditions of using health services by the people applying to the health center in Bozova district of Şanlıurfa province and influencing factors
ADEM AKILLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Halk Sağlığıİnönü ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. METİN FİKRET GENÇ
- Mevsimlik tarım emeği: Urfa'da pamuk işçiliği
Seasonal agricultural labour: Cotton labour in Urfa
ÖZLEM AKANSEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiGiresun ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMİNE ERDOĞAN ÇİNAZ
- Oran ve orantı konusunun öğretiminde 4MAT öğretim modelinin kullanımının akademik başarıya ve kalıcılığa etkisi
The effect of using 4MAT model in teaching ratio and proportion subject on academic success and retention
ALİ ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
MatematikGazi ÜniversitesiMatematik Eğitimi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HAKAN ŞANDIR
- Şanlıurfa antepfıstığı alanlarında görülen fungal hastalık etmenlerinin saptanması
The Determination of fungal diseases seen in pistachio growing
FAHRİ TATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
ZiraatHarran ÜniversitesiBitki Koruma Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. M. ERTUĞRUL GÜLDÜR