Yakın ilişkide psikolojik şiddet deneyimi ile travmatik stres belirtileri arasında peritravmatik sıkıntı ve kontrol kaybı ile posttravmatik duyguların aracı rolü
The relationship between psychological intimate partner violence and ptsd: Mediating role of peritraumatic distress, peritraumatic sense of control and posttraumatic emotions
- Tez No: 504656
- Danışmanlar: PROF. DR. EBRU ŞALCIOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Psikiyatri, Psikoloji, Psychiatry, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Arel Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 192
Özet
Bu çalışmada yakın ilişkide deneyimlenen psikolojik şiddet stresörleri ile travma sonrası stres bozukluğu (TSSB) arasında travma sırasında deneyimlenen olumsuz duygular ve algılanan kontrol ile travma sonrası korku, çaresizlik, utanç ve öfkenin aracı rolü sınanmıştır. Psikolojik şiddet stresörlerini kapsamlı bir şekilde ölçebilecek Yakın İlişkide Psikolojik Şiddet Ölçeği geliştirilerek maddelerin işlerliği 337 kişiyi içeren bir pilot çalışmada incelenmiştir. Ulaşılabilir örnekleme ile partner şiddeti deneyimi olan 1012 kadınla yürütülen ana çalışmada ölçeğin güvenirlik katsayısı .98 olarak hesaplanmıştır. Faktör analizi ile ölçeğin yapı geçerliliği incelenmiş ve ölçeğin fiziksel ve duygusal ihtiyaçların ihmali, zarar vermeye yönelik korku yaratan tehditler, özgürlüğü kısıtlama/kıskançlık, aşağılayıcı muamele, tartışma sırasındaki korkutucu, zarar vermeye yönelik tehditler, güven sarsıcı davranışlar, suçlama ve delirdiğine inandırılma şeklinde sekiz yapıdan oluştuğu görülmüştür. Katılımcıların %42.9'u yalnızca psikolojik şiddet deneyimlemiştir ve bu kişilerde TSSB oranının %35.3 olduğu görülmüştür. Fiziksel / cinsel / psikolojik şiddet yaşayanlarda ise TSSB oranı %50.7 olarak bulunmuştur. Fiziksel ve cinsel şiddetin etkisi kontrol edilerek yapılan yapısal eşitlik modellemesi sonucu psikolojik şiddet stresörleri üzerinde kişinin algıladığı kontrolün olay esnasında deneyimlediği sıkıntıyı etkilediği gözlenmiştir. Travma sırasında deneyimlenen sıkıntı düzeyinin travma sonrası korku, çaresizlik, utanç ve öfke ile ilişkili olduğu ve bu duyguların TSSB belirtilerinin şiddetine etki ettiği görülmüştür. TSSB'ye en fazla etkiyi güvenliğe yönelik süregiden tehditle ilişkili korku ve yaşamdaki genel kontrol kaybı algısının yaptığı bulunmuştur. Bu bulgular, psikolojik şiddet stresörlerinin tek başına deneyimlendiğinde de travmatik strese yol açtığını, bu etkiyi süregiden korku ve kontrol kaybı algısı üzerinden gerçekleştirdiğini göstermiştir. Partner şiddeti deneyimlemiş kadınlarda TSSB tedavisinde kontrol algısına odaklanan sağaltım yöntemlerine odaklanılması önerilmiştir.
Özet (Çeviri)
This study examined the role of peritraumatic distress, perceived control and trauma related fear, helplessness, shame and anger as mediators between psychological violence stressors in intimate relationship and posttraumatic stress disorder (PTSD). To measure psychological violence stressors comprehensively, Intimate Partner Psychological Violence Scale was developed and items were tested in a pilot study which involved 337 participants. The main study involved conveniently recruited sample of 1012 women who reported an experience of intimate partner violence. The Cronbach's alpha reliability coefficient of the scale was .98. The construct validity of the scale was examined using a factor analysis which obtained eight constructs including neglecting emotional and physical needs, fear inducing threats of harm (general), restriction of freedom / jealousy, degrading treatment, fear inducing threats of harm during conflict (situational), destroying trust, blaming and gaslighting were observed. Among women 42.9% experienced only psychological violence and 35.3% of these had PTSD. The PTSD rate among the participants who experienced physical/sexual/ psychological violence was 50.7%. The structural equation modeling was conducted to test the hypothesized relationships among variable while controlling for the effects of physical and sexual violence. Perceived control over the psychological violence stressors determines the level of peritraumatic distress which predicted posttraumatic fear and helplessness, shame and anger. These posttraumatic emotions affected the severity of PTSD symptoms. It was found that fear due to an ongoing sense of threat to safety and sense of loss of control over life in general had the largest effect on PTSD. These findings showed that psychological violence stressors could lead to traumatic stress symptoms and they showed their effect through perceived fear and loss of control. These findings suggest that psychological treatments that alleviate fear and enhance sense of control over one's life would be effective in PTSD related to intimate partner violence.
Benzer Tezler
- Kadınlarda ev içi yakın partner şiddeti deneyimi ile travmatik stres belirtileri ilişkisinde duygu düzenleme becerilerinde güçlüğün ve baş etme yöntemlerinin aracı rolü
The mediating role of difficulties of emotion regulation and coping methods in the relationship between the experience of domestic partner violence and traumatic stress symptoms in women
ZEYNEP HAZAN GÜZELER
- The mediator role of self-construal and adult attachment style on the relationship between perceived parental attitudes in childhood and the attitudes towards psychological violence in dating
Benlik kurgusu ve yetişkin bağlanma stillerinin çocuklukta algılanan ebeveyn tutumları ve flörtte psikolojik şiddete tutum arasındaki ilişkide aracı rolü
ELİF NUR ÇELİK
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÇİĞDEM KOŞE DEMİRAY
- Yakın partner şiddeti ve yaşam doyumu arasındaki ilişkide kendini affetme ve öz-şefkatin aracı rolü
The mediating role of self-forgiveness and self-compassion in the relationship between intimate partner violence and life satisfaction
BURCU BAYRAKTAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİzmir Demokrasi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MİNE MUYAN YILIK
- Kaygılı bağlanma ile psikolojik flört şiddeti uygulama arasındaki ilişkide duygu düzenleme güçlüğü ve reddedilme duyarlılığının düzenleyici rolleri
The moderating roles of difficulties in emotion regulation and rejection sensitivity on the relationship between anxious attachment and psychological dating violence perpetration
AYŞE NUR YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBahçeşehir ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EZGİ TOPLU DEMİRTAŞ
- Üniversite öğrencilerinin bağlanma stilleri ile flört şiddeti arasındaki ilişkide aile aidiyeti ve otantikliğin aracı rolü
The mediating role of family belonging and authenticity in the relationship between university students' attachment styles and dating violence
BÜŞRA MİRZAOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiMersin ÜniversitesiAile Eğitimi ve Danışmanlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT GÜNDÜZ