Geri Dön

Yeni Uygurca gramerleşmiş fiillerin Türkiye Türkçesine çevirisi üzerine bir inceleme

A study on the translation of new Uyghur postverbial construction into Turkish

  1. Tez No: 508927
  2. Yazar: CİHANGİR DEMİR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NURETTİN DEMİR
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 123

Özet

Türk dili ailesi içerisinde önemli bir yere sahip olan ve Çağatay Türkçesi temelinde ortaya çıkıp XX. yüzyıl başlarından itibaren müstakil bir yol izleyen Yeni Uygurca, sahip olduğu birtakım özellikler yönüyle Türkiye Türkçesinden farklılık göstermektedir. Çalışmamızın ana konusunu oluşturan ve gramerleşmiş fiil yapıları olarak adlandırdığımız, birden fazla fiilden oluşan, yapılar da işte bu farklılıklardan biridir. Bu tezde, iki parçası da fiilden oluşan, fiil + fiil yapıları ele alınmış, ülkemizde yapılan çalışmalarda genel olarak aynı başlıkta incelenen, isim + fiil yapıları ise kapsam dışında tutulmuştur. Çalışma, temel olarak üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde Yeni Uygurca, Gramerleşme Teorisi, fiil birleşmeleri gibi konularda günümüze kadar yapılmış olan çalışmalar incelenerek çalışmamızın teorik temellendirmesi yapılmıştır. İnceleme bölümünde, 2015 yılından beri sürdürülen çeviri çalışmalarından elde edilen veriler yardımıyla, Yeni Uygurcanın sahip olduğu, gramerleşmiş veya gramerleşme süreci içerisinde olan fiil yapıları tespit edilmiş ve gramerleşme teorisi temelinde incelenerek fiil birleşmeleri sonucu ortaya çıkan yapının kazandığı yeni işlev ve anlamın çeviri sürecine olan yansıması irdelenmiştir. Sonuç bölümünde ise inceleme bölümünden ortaya çıkan sonuçlar değerlendirilmiş, gramerleşmiş fiil yapılarının çevirisi sırasında göz önünde tutulması gerekenler olabildiğince açıklanmaya çalışılmıştır.

Özet (Çeviri)

New Uyghur, stemmed from Chagatai dialect of Turkish language followed an important and sole pathway since the beginning of 20th Century. This dialect has a unique characteristics than dialect used in homeland of Turkic Land. One of such unique characteristics that will be reviewed in this study is phrases formed by numerous verbs which shall be referred as“verbs on grammar foundation”. In this study,“verb+verb”structures, which are built by two of verbs, and other structures of verbs,“name+verb”which is commonly reviewed in studies in Turkey, was excluded. In the first section of our review, recent and contemporary studies on Theory of Grammaticalization of New Uyghur Dialect and conjuction of verbs were reviewed and a theoretical approach was developed. In the second section, using accumulated data collected from translation tasks conducted since year of 2015, structures of verbs which were/are in put in rules of grammar were noted and review on impact of new meanings and impact on translation procedures after when process of sustaining conjoint on verbs was sustained. In the conclusion part of our study, the results emerging from the examination section were evaluated, and the situations that could be encountered during the translation of grammatical verb constructions and the things to be considered during the translation of these structures were tried to be explained as much as possible.

Benzer Tezler

  1. Yeni Uygurca ve Özbekçe fiilimsiler

    Quasi-verbals in the modern Uighur and the Uzbek

    SELÇUK CANTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2004

    DilbilimHacettepe Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ÜLKÜ ÇELİK ŞAVK

  2. Eski Uygurca ve Yeni Uygurcanın söz varlığının isimler açısından karşılaştırılması

    A comparison of the vocabulary of Old Uygur and New Uygur in terms of nouns

    MAIHEFUBAI AIZIZI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ FERYAL KORKMAZ

  3. Çağdaş Uygur şairlerinden Memtili Tevfik Efendi'nin şiirleri üzerinde dil incelemesi(Giriş-İnceleme-Metin-Aktarma-Sözlük)

    Language analysis on the poems of modern Uyghur poet Memtili Tevfik Efendi

    REYİLA KAŞGARLI

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN

  4. Özbekçe ve yeni Uygurca arasındaki fonetik ayraçlar

    Başlık çevirisi yok

    AYNUR ÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1994

    DilbilimAnkara Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. MUSTAFA CANPOLAT

  5. Çin sınırları içinde yeni Uygurca üzerinde çalışma yapanlar ve onların eserlerinden örnekler

    Persons that carried out studies on New Uyghur language in the boundaries of China and the examples quoted from their works

    REYİKA ABUDUWAYITI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul Üniversitesi

    Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. NURİ YÜCE