Çağdaş Uygur şairlerinden Memtili Tevfik Efendi'nin şiirleri üzerinde dil incelemesi(Giriş-İnceleme-Metin-Aktarma-Sözlük)
Language analysis on the poems of modern Uyghur poet Memtili Tevfik Efendi
- Tez No: 356512
- Danışmanlar: PROF. DR. MUSTAFA ÖZKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Memtili Tevfik Efendi, yeni Uygurca, dil incelemesi, çağdaş Uygur şiiri, yeni Uygurca sözlük, çağdaş Türk lehçeleri, Türkoloji, Memtili Tevfik Efendi, new Uyghur, review of the language, modern Uyghur poem, new Uyghur dictionary, modern Turkish dialects, Turkology
- Yıl: 2014
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yeni Türk Dili Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1508
Özet
Doktora tezi olarak yaptığımız bu çalışma, çağdaş Uygur şairlerinden Memtili Tevfik Efendi'nin Yeni Uygurca yazılan şiirleri üzerinde yapılan dil incelemesidir. İncelemeye dâhil edilen şiirler, şairin Doğu Türkistan'da yayımlanan altmış üç şiiri ve öğretilerinden oluşan on yedi şiiri kapsamaktadır. Şairin öğretileri, onun öğrencisinin not defterinden temin edilmiş el yazısı şiirler olmakla beraber, aralarındaki dört tanesi Türkiye'deki başka kişilere aittir. Çalışmamızda Türkiye Türkçesine ait olan bu şiirleri, şairin eğitimci kimliği ve dünya görüşünü daha iyi anlamak, şiirlerin yazılış özelliklerini daha çok malzeme üzerinden değerlendirmek amacıyla bulundurduk. Tez; giriş, inceleme, sözlük, dizin, sonuç, kaynakça ve eklerden oluşmaktadır. Giriş'te, Çağdaş Uygur Edebiyatı ve Çağdaş Uygur Şiiri'nin seyri üzerinde durulmuştur. İnceleme, dört bölümde ele alınmıştır. 1. Bölüm'de şairle ve şiirleriyle ilgili araştırmalar konulara bölünerek verilmiştir. 2. Bölüm'de şiirlerin yazılış özellikleri, ses, şekil ve söz dizimi özellikleri, Yeni Uygurca dil bilgisinin örneği biçiminde, ana başlıklar ve alt başlıklar halinde sunulmuştur. 3. Bölüm'de şiirlerin üslûp özellikleri, 4. Bölüm'de transkripsiyonu, Türkiye Türkçesine aktarımı ve tıpkıbasımı yer almıştır. 5. Bölüm sözlüktür. Bu bölümde şiirde geçen kelimelerin anlamı örnekleriyle birlikte verilmiştir. 6. Bölüm, şiirlerde geçen özel adların açıklandığı, kişi adı ve yer adı dizinidir. Çalışmada elde edilen bulgular Sonuç'ta belirtilmişken, başvurulan ve yararlanılan kaynaklar, Kaynakça'da toplanmıştır. Ekler'de fotoğraflara yer verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The study conducted as a doctoral dissertation is a language study on the poems of the modern Uyghur poet Memtili Tevfik Efendi, which are written in the New Uyghur language. The poems included in the study are his sixty three poems published in East Turkestan and seventeen poems consisting of his teachings. The teachings of the poet are the script poems obtained from his student and four of them pertain to other persons in Turkey. We included these poems written in Turkey's Turkish in our study for the purposes of understanding his academist identity and philosophy beter and evaluating the wording features of the poems on more materials. The thesis is formed of an introduction, analysis, glossary, index, conclusion, references and annexes. The course of the Modern Uyghur Literature and Modern Uyghur Poem are emphasized in the introduction part. The first section includes the researches on the poet and his poems as divded into subjects. In the second section, wording, sound, form and syntax features of the poems are presented in main titles and subtitles as an example of the New Uyghur grammar. The third section includes the tone of the poems, the Fourth section includes their transcriptions, their transfer in Turkey's Turkish and their facsimile. The fifth section is the glossary. It includes the meanings and relevant examples of the words in the poem. The sixth section is Index of person names and place names where the private names are explained. The findings achieved within the study are mentioned in the Conclusion section and the reference guides are mentioned in the References. The relevant pictures ar eincluded in the annexes.
Benzer Tezler
- Rozi Sayit'in şiirleri (İnceleme-metin-aktarma)
Rozi Sayit's poetries (Analysis-text-translation)
MIHERELA TAIWAIKU
Doktora
Türkçe
2021
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiAvrasya Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET KORAŞ
- Muhabbet ve Tebessüm adlı eser örneğinde Yeni Uygur Türkçesinde fiil (inceleme, çeviri yazı, Türkiye Türkçesine aktarma,sözlük)'
The verb in New Uigur based on the work 'Muhabbet ve Tebessüm' (review, transcription, translating into Turkish, dictionary)
REMZİYE KASIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Türk Dili ve EdebiyatıNiğde Ömer Halisdemir ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEVLÜT GÜLTEKİN
- Kitâb-ı Şâh Meşreb (Dilbilgisi-metin-Türkiye Türkçesine aktarım-dizin)
Kitâb-i Şâh Meşreb (Grammar-text-Turkey Turkish translation-i̇ndex)
EZGİ ACIDERE
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
DilbilimMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TANJU SEYHAN
- Abdulhalik Uygur'un şiirlerinin Uygur Türkçesi'nin dil özellikleri açısından incelenmesi
Studying on the poems of Abdulhalik Uygur from the aspect of Uighur language's linguistic features
LÜTFİHAN TEZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıTrakya ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT KAŞGARLI
- Ahmetcan Osman'ın şiirlerindeki dil özellikleri ve üslubunun incelenmesi
The analysis of the language features and style in the poems of Ahmetcan Osman
YUSUF ULUSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimAfyon Kocatepe ÜniversitesiÇağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET KARAMAN