Geri Dön

Tip ıı diyabetes mellitusu olan bireylerin hastalık algıları ile öğrenilmiş güçlülükleri arasındaki ilişki

The relationship between the illness perceptions and their learned resourcefulness of individuals with type ıı diabetes mellitus

PDF İndir

  1. Tez No: 509273
  2. Yazar: ELİFNUR KARAGÖZ YILDIZ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. SABİRE YURTSEVER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hemşirelik, Nursing
  6. Anahtar Kelimeler: Tip II Diyabetes Mellitus, Hastalık Algısı, Öğrenilmiş Güçlülük, Type II Diabetes Mellitus, Illness Perception, Learned Resourcefulness
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Mersin Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hemşirelik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 115

Özet

Bu çalışma, Tip II Diyabetes Mellitusu olan bireylerin hastalık algıları ile öğrenilmiş güçlülükleri arasındaki ilişkiyi değerlendirmek amacı ile tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini, Mersin Üniversitesi Sağlık Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin Endokrin Polikliniğine Tip II Diyabetes Mellitus tanısı ile başvuran 149 hasta oluşturmuştur. Araştırmanın verileri,“Kişisel Bilgi Formu”,“Hastalık Algısı Ölçeği”,“Rosenbaum'un Öğrenilmiş Güçlülük Ölçeği”kullanılarak toplanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde frekans, özelliklerin minimum/maksimum değerleri, yüzde, ortalama, standart sapma, Student's t testi, One Way ANOVA, Post Hoc test Tukey, Cronbach alfa ve Pearson korelasyon testi kullanılmıştır. Çalışmaya katılan bireylerin yaş ortalaması 56±7,80 olup, %85,9'u 46-65 yaş aralığındadır. Katılımcıların %61,7'sinin kadın, %79,2'sinin evli, %69,8 ilköğretim-lise mezunu, %81,2'sinin herhangi bir işte çalışmadığı ve %51,7'sinin gelirinin giderine eşit olduğu saptanmıştır. Ayrıca katılımcıların %49'unun 11 yıl ve üzeri bir süredir Diyabetes Mellitus hastası olduğu, %78,5'inin ailesinde Diyabetes Mellitus öyküsü olduğu belirlenmiştir. Çalışmaya katılan hastaların %47'si oral antidiyabetik ilaç kullanırken, %51,6'sının insülin tedavisi aldığı belirlenmiştir. Katılımcıların %81,9'unun Diyabetes Mellitus'a eşlik eden başka bir kronik hastalığının olduğu, %42,3'ünde Diyabetes Mellitus'a bağlı komplikasyon geliştiği ve %54,4'ünün HbA1c değerinin %7'nin üzerinde olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan gönüllülerden kadınların hastalığı anlayabilme puan ortalamalarının düşük, duygusal temsiller puan ortalamalarının yüksek olduğu, katılımcıların eğitim düzeyi yükseldikçe hastalık tipi puan ortalamalarının azaldığı, öğrenilmiş güçlülük puanlarının ise yükseldiği saptanmıştır. Ayrıca hastaların gelir düzeyi yükseldikçe hastalık tipi ve sonuçlar puan ortalamalarının azaldığı belirlenmiştir. Katılımcıların Diyabetes Mellitus tanı süresi arttıkça hastalık tipi, süre (akut/kronik), sonuçlar ve süre (döngüsel) puan ortalamaları arttığı, tedavi kontrolü puan ortalamalarının ise azaldığı saptanmıştır. İnsülin tedavisi alan gönüllülerin sonuçlar ve duygusal temsiller puan ortalamaları oral antidiyabetik ilaç kullanan hastalara göre daha yüksek belirlenirken, tedavi kontrolü puan ortalamaları daha düşük saptanmıştır. Diyabetes Mellitus'a bağlı komplikasyon gelişmiş olan hastalarda süre (akut/kronik), sonuçlar, hastalığı anlayabilme ve süre (döngüsel) puan ortalamaları daha düşük belirlenirken, hastalık tipi puan ortalamaları daha yüksek saptanmıştır. HbA1c değerine göre metabolik kontrol sağlayamamış olan hastalarda hastalık tipi ve sonuçlar puan ortalamaları daha yüksek, kişisel kontrol puan ortalamaları ise; daha düşük saptanmıştır. Çalışmamızda hastaların öğrenilmiş güçlülük düzeyleri ile hastalığı anlayabilme ve kişisel kontrol puanlarının düşük pozitif ilişkili, tedavi kontrolü puanlarının ise zayıf pozitif ilişkili olduğu, sonuçlar ve duygusal temsiller boyutlarının ise; düşük negatif ilişkili olduğu saptanmıştır. Ayrıca hastaların öğrenilmiş güçlülük düzeyleri arttıkça hastalıkları ile ilgili pozitif algılarının arttığı, olumsuz algılarının azaldığı belirlenmiştir.

Özet (Çeviri)

The aim of this descriptive study was to assess the relationship between the illness perceptions of individuals with Type II diabetes mellitus and their learned resourcefulness. Its sample consisted of 149 patients who were admitted to the endocrine polyclinics of Mersin University Health Research and Practice Center with the diagnosis of type II diabetes mellitus. The data were collected using a personal information form, the Illness Perception Scale (IPS), and Rosenbaum's Learned Resourcefulness Scale. The data analysis used frequencies, minima and maxima, percentages, means, standard deviations, Student's t-test, one-way ANOVA, the post-hoc test, Tukey's test, Cronbach's alpha and Pearson's correlation. The mean age of the participants was 56±7.80, and 85.9% were in the age range of 46-65. Of the participants, 61.7% were female, 79.2% were married, and 69.8% were primary or high school graduates. Of the participants, 49% had had Diabetes Mellitus for 11 years or more, 47% were using oral antidiabetic drug, and 51.6% were receiving insulin therapy. Of the participants, 81.9% were found to have another chronic disease accompanying Diabetes Mellitus, 42.3% developed Diabetes Meliitus-related complications, and HbA1c values of 54.4% were higher than 7%. This study also found that the illness comprehension subscale mean scores of the female participants on IPS were low, and their emotional representation subscale mean scores were high. As the educational level of the participants increased, their mean scores on the illness type subscale of IPS decreased, and their scores on the learned resourcefulness subscale increased. This study found that as the duration of Diabetes Mellitus diagnosis increased, mean scores on the illness type, timeline (acute/chronic), consequences and timeline (cyclical) subscales of the IPS increased, but the treatment control mean scores decreased. The patients receiving insulin treatment were found to have higher mean scores on the consequences and emotional representation subscales of the IPS, but their treatment control mean scores were lower. This study found that the timeline (acute/chronic), consequences, illness comprehension and timeline (cyclical) subscale mean scores of the patients who developed Diabetes Mellitus-related complications were lower, and their illness type mean scores were higher. The mean scores of patients who could not achieve metabolic control according to their HbA1c values on the disease type and consequences subscales of the IPS were found to be higher, and their personal control subscale mean score was lower. This study found that the learned resourcefulness levels of patients had a low-level, positive relationship with their mean scores on the illness comprehension and personal control subscales of the IPS, had a weak, a positive relationship with their treatment control scores, and a low-level, negative relationship with their mean scores on the consequences and emotional representation subscales. This study also found that as the learned resourcefulness levels of patients increased, their positive perception levels increased, and their negative perception levels decreased.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    648622

    Ayak yarası olan ve olmayan tip 2 diabetes mellitusu olan yaşlı bireylerde diyabet yükü, ayak bakımı davranışı ve öz-etkililik düzeyi

    Diabetes burden, foot care behavior and self-efficacy level in elderly patients with TYPE 2 diabetes mellitus with and without foot ulcer

    MERVE ÇANLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    HemşirelikSelçuk Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİME SELÇUK TOSUN

  2. Tez No

    367184

    Tip II diabetes mellituslu bireylerde benlik saygısı ve öz etkililik düzeyleri

    The self esteem and self efficacy levels of the patients with type II diabetes mellitus

    GAMZE UCAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    HemşirelikErciyes Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    ÖĞR. GÖR. HANDAN ZİNCİR

  3. Tez No

    334067

    Kronik böbrek hastalığında arteriyel sertlik ve volüm durumunun değerlendirilmesi

    The evaluation of arterial stiffness and volume status in chronic kidney disease patients

    HAKAN AKDAM

    Tıpta Yan Dal Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    NefrolojiAdnan Menderes Üniversitesi

    İç Hastalıkları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HARUN AKAR

  4. Tez No

    644915

    Comparison of serum vitamin b12 concentrations between TYPE 2 diabetes mellitus patients treated with metformin for long term and the control group

    Uzun dönem metformin ile tedavi edilen tip II diyabet hastaları (T2DM) ve kontrol grubunun vitamin B12 serum düzeylerinin karşılaştırılması.

    MAHSA MILANI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2020

    Beslenme ve DiyetetikYeditepe Üniversitesi

    Beslenme ve Diyetetik Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ İSKENDER KARALTI

  5. Tez No

    807962

    Diabetes health promotion behaviors for clients with TYPE 2 diabetes mellitus at wasit governorate

    Wasit valiliği'ndeki tip 2 diabetes mellitus hastalari için diyabet sağliğini geliştirme davranişlari

    AKEEL IZWAID ZGHAIR AL-OGAILI

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    HemşirelikÇankırı Karatekin Üniversitesi

    Hemşirelik Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AZİZE SERAP TUNÇER

Geri Dön