Kentsel açık ve yeşil alanların permakültür tasarım ilkeleri bağlamında değerlendirilmesi: Yedikule bostanları örneği
Evaluation of urban open and green spaces in the context of permaculture design principles, the case of Yedikule orchards
- Tez No: 510080
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CEMAL CENK HAMAMCIOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Sağlıklı (ruh ve beden sağlığı) ve mutlu yaşamak dünyadaki herkesin hakkıdır. Kentlerde insanların bu hakkını sağlamak amacıyla hizmet veren açık ve yeşil alanlar; toplum ve doğayı birbirine bağlamakla birlikte, toplumun sağlıklı yaşam ve günlük gereksinimlerini (dinlenme, spor yapma, oyun oynama, doğa ile etkileşim kurma, ürün yetiştirme vd.) karşılayan önemli donatılardır. Ancak bu alanlar yaşanan çevre sorunları ve kentlerin sağlıksız büyümesi nedeniyle giderek azalmakta, verimli tasarlanamadıkları için de doğal niteliklerini kaybetmekte ve çoğu zaman kaynakların israf edildiği alanlara dönüşmektedir. Bu durum kentsel tasarım açısından açık ve yeşil alanların kendi kendine yetebilen strateji ve sistemlerle ele alınmasını ve tasarlanmasını elzem kılmaktadır. Bu bağlamda permakültür kentsel açık ve yeşil alanların ihtiyaçlarına olduğu kadar, çevre ve toplumun yaşam kalitesi açısından da uygulanabilir tasarım ilkeleri ortaya koymaktadır. Başka bir deyişle permakültür, yerin doğal döngüsünü dikkate alan yaşam alanları yaratmak için basit ve pratik yöntemlere odaklanmaktadır. xi Tez çalışması küresel ısınma ve iklim değişikliği ile kaynakların verimli kullanılmasını dikkate alan bir bakış açısıyla permakültür tasarım ilkelerinin kentsel açık ve yeşil alanlar ile ilişkisini kurmak ve bu çerçevede değerlendirmek üzere kurgulanmıştır. Ayrıca permakültürün, günümüzde kentsel alanda tarım işlevini devam ettirmeye çalışan bostanlar açısından da gündemde olması tez çalışmasının gerçekleştirilme nedenlerinden bir diğeridir. Tez kapsamında, öncelikle kentsel açık ve yeşil alan kavramı, türleri, işlev ve kente katkıları ile tasarımına yönelik yaklaşımlara yer verilmiştir. Ardından permakültür kavramı, permakültür tasarımının etikleri, ilkeleri, eylem alanları ve tasarım aşamaları araştırılmış, dünyadan ve Türkiye'den örnekler incelenmiş ve değerlendirme bölümünde kentsel açık ve yeşil alanlarla ilişkisi kurulmuştur. Tezde elde edilen bu bilgiler doğrultusunda kurulan ilişkiyi değerlendirmek üzere örnek çalışma alanı bütünü İstanbul (Tarihi Yarımada) Kara Surları'nın bitişiğinde yer alan Yedikule Bostanları olarak belirlenmiştir. Çalışma alanının belirlenmesinde; hâlihazırda tarımsal üretim içerikli eylemlerin gerçekleştirilmesi, alanın İstanbul'un Dünya Miras Alanları'ndan biri içinde yeralması ve buradaki bostan alanlarına yönelik (kentsel) tasarım projelerinin gündemde olması başlıca nedenlerdir. Buna göre Yedikule Bostanları'nın tarihsel geçmişi araştırılmış; konum, çevre, yapısal ve işlevsel özellikleri tespit edilerek envanter ve analizler hazırlanmış, alanla ilgili dernekle görüşme yapılmış, ilgili koruma planları incelenerek gündemde tartışılan tasarım projeleri bağlamında mevcut durum ortaya konulmuştur. Bu birikimle bostanlar permakültür tasarım ilkeleri açısından irdelenmiş, her ilke açısından potansiyel olma durumları detaylı tabloda güçlü, zayıf ve çok zayıf olmak üzere saptanmıştır. Sonuç bölümünde permakültür tasarım ilkeleri açısından Yedikule Bostanları'nın eksiklikleri, yapılması gerekenler ve bu ilkelerin uygulanmasının kazandıracağı katkılar belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
Living healthy (spiritual and physical health) and happiness is the right of everyone. Open and green spaces are one of the basic urban facilities that provide this right of healthy living and daily requirements for the society (resting, doing sports, playing games etc.) connecting with nature. However, these areas are gradually diminishing due to environmental problems and unhealthy growth of cities, and they lose their natural qualities because of not being efficiently designed and often transformed into areas where resources are wasted. In the context of urban design, permaculture reveals applicable design principles that can provide the needs of urban open and green spaces as well as the environment and social demands in terms of quality of life. In other words, permaculture focuses on simple and practical ways to design habitats considering the natural cycle of the landscape itself within self-sufficient features. xiii The thesis aims to establish and evaluate the permaculture design principles in relation to urban open and green spaces in the perspective of global warming and climate change as well as efficient use of resources. In addition, permaculture is also on the agenda in terms of orchards, which are currently maintaining the agricultural function in cities is another reason for the study of the thesis. In the thesis, at first; definition, functions and benefits of urban open and green spaces that is related to the design approaches explained. Then the concept of permaculture, the ethics of permaculture design principles, action fields and design phases were researched, examples from the world and Turkey were examined and in the evaluation section, relationship between urban open and green spaces was established. Yedikule Bostanları chosen as the case area, which is located at Istanbul (Historical Peninsula) Land Walls. The reasons to determine this place are that the agricultural actions already carried out in this area as well as that being located at one of the World Heritage Sites of Istanbul and the urban design projects that are on the agenda. Accordingly, the historical background of Yedikule Orchards was investigated; location, environment, structural and functional features were determined and inventories and analyzes were prepared, interviews were made with the related association and the related protection plans were examined and the current situation was revealed in the context of the design projects discussed on the agenda. With this accumulation, the orchards were examined in terms of permaculture design principles, and in terms of every principle, potential situations were identified on the detailed table as strong, weak and very weak. In the conclusion section, in terms of permaculture design principles, the deficiencies of Yedikule Bostanları, the necessary things to do and the contributions to be achieved by applying these principles have been determined.
Benzer Tezler
- Ankara'da kentsel tarım kapsamında Atatürk Orman Çiftliği'nin günümüz koşullarında yeniden değerlendirilmesi üzerinde bir araştırma
A Research on the revision of Atatürk Forest Farm under contemporary conditions with respect to urban agriculture in Ankara
SEBAHAT AÇIKSÖZ
Doktora
Türkçe
2001
Peyzaj MimarlığıAnkara ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YALÇIN MEMLUK
- Kentsel açık ve yeşil alanların yeniden geliştirilmesine bir yaklaşım: İzmir: Kültürpark örneği
An Approach to the improvement of urban open and green spaces: İzmir Kültürpark case
FAHRİYE ALTINEL
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Şehircilik ve Bölge PlanlamaDokuz Eylül ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA KOÇ
- Kentsel açık ve yeşil alanların ekolojik koridor ilişkisi Beylikdüzü (İstanbul) yaşam vadisi projesi örneği
Ecological corridor relationship between urban open and green spaces Beylikdüzü (Istanbul) valley of life project example
GUBSE KÜREŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
Şehircilik ve Bölge PlanlamaMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ADEM ERDEM ERBAŞ
- Kentsel açık ve yeşil alanların ekolojik zonlarla ilişkilendirilmesi: Aksaray örneği
Linking urban open and green spaces with ecological zones: Aksaray sample
NAZİFE AKYAZI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Jeodezi ve FotogrametriAksaray ÜniversitesiJeodezi ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HAVVA ÜLGEN YENİL
- Kentsel açık ve yeşil alanların yaşanabilirlik kavramı bağlamında değerlendirilmesi: Konya kent merkezi örneği
Evaluation of urban open and green spaces in the context of livability concept: The case of Konya city center
BİLGE GAZEL
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Şehircilik ve Bölge PlanlamaNecmettin Erbakan ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÜMMÜGÜLSÜM DAĞLIOĞLU