Mevleviliğin somut ve somut olmayan kültürel mirasının bütünleşik korunması; Konya örneği
The integrated conservation of the tangible and intangible cultural heritage of Mevlevilik; Konya example
- Tez No: 510221
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİGEN KIVILCIM ÇORAKBAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Architecture
- Anahtar Kelimeler: Kültürel miras, Somut ve somut olmayan kültürel miras, Mevlevilik, Mevlevihane, Cultural Heritage, Tangible and intangible cultural heritage, Mevlevism, Mevlevi lodges
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 249
Özet
20. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yapılı çevrelerin kültürel değerleri ile birlikte korunması gerektiği tartışmaları kültürel mirasın somut ve somut olmayan niteliklerinin bir arada kullanıldığı koruma yaklaşımlarını doğurmuştur. Koruma uzmanları, koruma çalışmalarında iki öğenin bütün olarak değerlendirilmesi gerektiği konusunda uzlaşı sağlamışlardır. Bu tez, Mevlevilik tarikatının somut ve somut olmayan niteliklerinin bütünleşik korunmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Tarihsel süreçte Mevlevilik politik, sosyal, teknolojik vb. gelişmelerin etkisiyle değişime uğramıştır. Özellikle toplumların yaşam biçimlerindeki farklılaşma, teknolojinin insan hayatındaki aktif rolü ve tarikatlarla ilgili çıkartılan kanunlar Mevleviliğin değişim sürecinde büyük rol oynamıştır. Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında çıkartılan kanunla Mevlevihaneler kapatılmış böylece tarikat, mekansal bağlamını yitirmiş bu da Mevlevihanelerde sözlü olarak aktarılan geleneklerde bozulmalara neden olmuştur. Mevlevihanelerin kapatılmasıyla Mevleviliğin ritüeli olan sema, ritüel için özel tasarlanmış olan ve Mevlevihaneler içinde bir mekan olan semahanelerden uzaklaşmış, özellikle 2000'li yıllardan itibaren dini özelliğinden çok kültürel özelliği öne çıkan bir pratik olarak modern yaşamdaki yerini almıştır. Bu tezde UNESCO tarafından 2005 yılında“İnsanlığın Sözlü ve Somut Olmayan Kültürel Mirasının Başyapıtları Listesine”dahil edilen Mevlevilik ve sema ayininin somut olmayan niteliklerinin somut nitelikleriyle olan ilişkileri Konya'da yer alan özgün Mevlevihane yapılarının incelenmesi ve yapılan görüşmelerle halk, semazenler ve yöneticilerin konuyla ilgili görüşlerinin alınması yöntemiyle analiz edilmiştir. Çalışma kapsamında somut ve somut olmayan kültürel miras, Mevlevilik ve Mevlevihanelerle ilgili literatür ve arşiv çalışması yapılmış, Konya Mevlevihaneleri üzerinde gözlemler gerçekleştirilmiş, sema töreni izleyicileri, semazenler ve sema organizasyonunda görev alan yöneticilerle görüşmeler yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonucunda, Mevleviliğin somut ve somut olmayan niteliklerinin birlikte korunmadığında geleneğin bozulabileceği düşüncesine varılarak niteliklerin birlikte korunması konusunda öneriler sunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Since the second half of the 20th century, the debates about the need to protect the built environments together with their cultural values have led to preservation approaches in which the tangible and intangible qualities of cultural heritage are conserved together. Preservation experts have agreed that preservation studies should consider these two items as a whole. In this thesis study, it is aimed to contribute to the integrated conservation of the tangible and intangible qualities of Mevlevism. Through history, Mevlevism has change to a high extent under the influence of developments in political, social, technological, etc. developments. Particularly, the change in the lifestyles of the societies, the fact that technology plays a more active role in human life, and the laws concerning the sects play a big role in the process of change of Mevlevism. Mevlevi lodges are closed and Mevlevism lost its spatial context in accordance with the law that was published in the early years of establishment of the Republic of Turkey. This caused distortions in the traditions transmitted orally in the Mevlevi lodges. As a consequence of this, sema, the ritual of the Mevlevi order, has been transformed into a cultural practice rather than a religious one, which was moved away from the specially designed“semahane”s, especially since the year 2000. In this thesis study, the relations between the tangible and intangible qualities of Mevlevism and sema ceremony, which was included in“The List of Spiritual and Healing Masterpieces Left in Humanity”by UNESCO in 2005, have been evaluated by analysing the interviews that were carried out with the public, academicians and whirling dervishes. In the scope of the study, literature survey and archive search on tangible and intangible cultural heritage were realized. Moreover, Mevlevism,“Mevlevihane”s (historical lodges used by Mevlevi Dervishes) have been investigated and observations on Konya Mevlevi lodges were made. Additionally, interviews with the“sema”ceremony spectators, the“semazen”s (“sema”performers) and the managers of the sema organization were realized. As a result of the research, it has come to the conclusion that tradition may degenerate if the tangible and intangible qualities of Mevlevism are not conserved together. Therefore proposals on the integrated conservation of the tangible and the intangible qualities were developed.
Benzer Tezler
- Mevlevi ayinlerinin kompozisyon açısından incelenmesi
Analysing of mevlevi ayins (Mevlevi suits) in terms of composition
ŞİRİN KARADENİZ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NİLGÜN DOĞRUSÖZ
- Mevleviliğin Türk plastik sanatlarına etkileri
Mevlevi's influence on Turkish plastic arts
HAMİT ARBAŞ
- Fetih sonrası İstanbul'da Mevlevîliğin tarihsel süreci: Yenikapı ve Galata Mevlevihanesi örnekleri
The historical process of Mevleviyeh in Istanbul after the Conquest: The Yenikapı and Galata Mavlavi houses
VOLKAN ŞÜKRÜ DERVİŞOĞLU