Geri Dön

Tarihi Akçaabat Ortamahalle evlerinin kültürel mirasın sürdürülebilmesi amacıyla yapım sistemi ve yapı malzemesi açısından incelenmesi

The examination of historical Akcaabat Ortamahalle houses in terms of construction system and construction materials with the purpose of the sustainability of cultural heritage

PDF İndir

  1. Tez No: 510992
  2. Yazar: BAŞAK BETÜL KARABULUT
  3. Danışmanlar: PROF. DR. LEYLA TANAÇAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Mimarlık, Architecture
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Mimarlık Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Çevre Kontrolü ve Yapı Teknoloji Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 179

Özet

İnsanoğlu yaklaşık geçtiğimiz 300 yılda tek yaşam alanı olan yerküreye hiç vermediği kadar zarar vermiştir. Endüstri Devrimi ile gelişen teknolojiyle üretim müthiş oranda hız kazanmıştır. İnsanlık açısından gelişen teknoloji ve üretim olumlu olsa da doğaya verilen zarar ile kar – zarar ilişkisini sorgulatmıştır. Zararı yadsınamaz olsa da üretimden vazgeçilememesi dolayısıyla bu kısır döngü sürdürülebilirliği ortaya çıkarmış ve hepimizi bunu düşünmeye mecbur kılmıştır. Sürdürülebilirlik insan hayatının her köşesinde yer bulmuştur. Pazarda kullanılan poşetten, inşaatlarda kullanılan yapı malzemelerine kadar her konuda sürdürülebilirlik bir ayrıntı olmuştur, olmak zorunda kalmıştır. Aksi takdirde insanoğlu kendine yaşayacak başka bir gezegen bulmak zorunda kalabilir. Kültürel mirasın kolayca ve çabucak yok edildiği günümüzde sürdürülebilirlik o konuda da hayat bulmuştur. Yüzyılların birikiminin görünen yüzü olan tarihi yapılarımız gelecek nesillere aktarılamama tehlikesi altındadır. Bu durumun endişesi ile yurdumuzun birçok tarihi alanı koruma altına alınmıştır. Tarihi Ortamahalle bölgesi de bu alanlarda biridir. Tarihi Ortamahalle evleri günümüze dek bozulmadan gelebilmiştir. Bu hali ile bize geçmiş yaşam şekilleri ve geleneksel mimarimiz ile ilgili bilgi verebilmektedir. Ancak çoğu zaman bu gibi alanların korunması ya ihmal ediliyor ya da korumaya çalışırken daha fazla zarar veriliyor. Bunun sebeplerinden en önemlisi geleneksel yapım tekniklerini bilen ustaların artık hayatta olmamaları ve sanatlarını gelecek nesle bir çırak vasıtası ile aktaramamış olmalarıdır. Geleneksel yapım tekniklerimiz ve zamanında kullanılan yapı malzemeleri kültürel mirasımız olan yapılarımızın perde arkasındaki yüzleridir. Korunmaları ve aktarılmaları gelecek nesillere karşı bir borçtur. Beş bölümden oluşan çalışmanın ilk bölümünde sorunun gelişimi, sebepleri ve soruna yönelik bu çalışmanın yapılmasının amacı anlatılmıştır. Çalışmanın kapsadığı alan ve konular kapsam başlığında, çalışmanın yapılış şekli ve izlenilen yöntemler de yöntem başlığı altında birinci bölümde anlatılmıştır. İkinci bölümde çalışma alanının bulunduğu Trabzon'un Akçaabat ilçesi ile ilgili genel bilgiler verilmiştir. Trabzon'un kırsal mimarisinden farklı olan Ortamahalle evlerinin bu farklılığını anlayabilmek için yapım yılları ve yapı sahiplerinin geçim kaynakları önem taşımaktadır. Dolayısıyla Akçaabat'ın tarihi çalışma açısından önemlidir ve ayrıntılı bir şekilde araştırılarak bu bölümde aktarılmaya çalışılmıştır. Ayrıca Akçaabat'ın coğrafi özellikleri, iklimi ve bitki örtüsü de çalışma açısından önemli olması dolayısıyla bu bölümde anlatılmıştır. Üçüncü bölümde geleneksel ahşap karkas sistemler ve geleneksel yapı malzemeleri ile ilgili literatür araştırmaları aktarılmıştır. Bu bölüm ileriki bölümlerde anlatılacak özelleşmiş sistemlerin genel anlatımlarıdır. Dördüncü bölümde çalışmanın odaklanacağı tarihi Ortamahalle evlerinin genel özellikleri anlatılmıştır. Çalışma alanının görülmesi ve hakkında yapılmış çalışmaların incelenmesi neticesinde belirlenen sekiz yapı üzerinden plan, cephe, kullanım, yönelim, yerleşim ve yapı sistemi konularında tarihi Ortamahalle evlerinin genel özellikleri belirlenmiştir. Çalışmanın beşinci bölümünde seçilen sekiz yapıdan, hakkında en çok veri elde edilebilecek olan bir yapı belirlenmiştir. Bu yapı Ortamahalle evlerinin genel özelliklerine sahip olduğundan ve bu konuların dördüncü bölümde anlatılmış olması dolayısıyla tekrar bahsedilmemiş olup yapım sistemi ve yapı malzemeleri konularına yoğunlaşılmıştır. Örnek yapı ile ilgili bulunan çizim ve fotoğraflar yardımı ile oluşturulan model üzerinden yapının yığma moloz taş duvar üzeri ahşap çatkı – bağdadi yapım sistemi anlatılmış ve malzeme analizleri sonuçları aktarılmıştır. Bu bölüm kendi içerisinde sonuç bölümü ile değerlendirilmiştir. Sonuç olarak bu çalışmada tarihi Ortamahalle evlerinin yapım sistemi ve yapıda kullanılan malzemelerin özellikleri örnek bir yapı üzerinden araştırılarak, aktarılmaya çalışılmıştır. Bu doğrultuda Akçaabat Ortamahalle evlerinin onarımında ya da yeniden yapımında kullanılacak yapı sistemi ve yapı malzemelerinin özelliklerine ışık tutulmuştur. Ayrıca yapılar deprem ve ısıl özellikler açısından değerlendirilerek önerilerde bulunulmuştur.

Özet (Çeviri)

The humankind has harmed the earth, which is the only living space they have, for the last 300 years more than ever. The production has been accelerated enormously with the Industrial Revolution. Despite the fact that the developing technology and industry are regarded positively, the cost-profit relationship has been questioned with the damage given to nature. Not forgoing the production, despite the harm that cause cannot be denied, has caused a vicious circle of sustainability and compelled all of us to give a thought on the issue. Sustainability has found a place in every corner of human life. Sustainability has become a detail or has been obliged to be a detail, in every aspect of life, from the plastic bags used in markets to construction materials. Otherwise, the humankind might be forced to find another planet to settle down. In the present time, that the cultural heritage is easily and rapidly destroyed, the concept of sustainability has found a place in this issue as well. Our historical buildings, which are the visible faces of the accumulation of centuries, are at risk of not being transferred to the next generations. With the concern caused by this situation, many historical areas in our country have been put under protection. The historical Ortamahalle neighborhood is one of those areas. The historical Ortamahalle houses can survive until today without being deteriorated. With their present condition, they can inform us about the past lifestyles and our traditional architecture. Our traditional architecture is also significant in terms of the solutions which were found in the periods that the energy variety was limited and difficult to be provided. Nowadays, energy- efficient structures are tried to be designed with the purpose of using the limited energy resources efficiently. This situation directs researchers to examine traditional buildings from this perspective. The continual experience and accumulation of years are embedded in our traditional buildings. However, protection of such kind of areas is neglected most of the times or they are damaged as a result of the protection attempts. One of the most important reasons for this situation is that the masters who know the traditional construction techniques are not alive anymore and they could not transfer their art to the next generations through an apprentice. Our traditional construction techniques and the construction materials used at that time are the faces that are behind the scenes of the buildings which are our cultural heritage. Protecting and transferring them is a debt that we owe to next generations. In the first chapter of the study, that consists of five chapters, the development and causes of the problem and the purpose of the study were explained. As it was explained above, the problem is that human beings produce more than they need and pollute. This situation induces the end of our living space. The solution for this situation is considered as minimizing the harm given to nature by reducing the waste generation and expanding the life of the product. In the purpose section, the subject of construction technique of a traditional building towards this solution and examination of construction materials are included. The areas and subjects that the study includes are explained under the title of the scope. The study area of the study is the Ortamahalle protected area located in Trabzon province, Akçaabat district which has many residential structures and could survive until today by being protected. The way of carrying out the study and the methods follows were explained in the first chapter, under the title of methods. In the aforementioned chapter, the observation, interviews with the master, modeling of the selected example structure in terms of the construction system and laboratory analyses of the materials taken from the building were mentioned. In the second chapter, the general information on Akçaabat district of Trabzon was given. In this chapter, the history, geography, climate, and flora of Akçaabat were explained. The construction years and the and sources of incomes of the owners of the buildings have an importance in order to understand the difference of Ortamahalle houses which differ from the rural architecture of Trabzon. Accordingly, the history of Akçaabat was tried to be explained in detail in terms of the study. In addition, the geographic features of Akçaabat have an importance in terms of the preferences of the location and direction of the structures. In this chapter, Akçaabat's rugged terrain was explained. The climate structures should be known in order to understand the climatological rapports, therefore it was explained under the title of climate. Finally, the flora of Akçaabat was included under the title of flora as it plays an important role in terms of the material preference of the construction. In the third chapter, the literature research on traditional wooden carcass systems and traditional construction materials were presented. This section is the general state of the specialized systems which will be explained in the following chapters. The reason for explaining the construction systems, whether they were or were not used in the structure, is the fact that the reasons for preference of the system which was used are understandable. In addition the general features of the stone and wood, which are traditional construction materials. In the fourth section, the general characteristics of Ortamahalle houses that the study focused on were presented. The general structures of Ortamahalle houses were identified through eight structures as; the plan, facade, usage, orientation, settlement and structure system as a result of the observations on the study area and examination of the studies conducted on the subject. The purpose of this chapter is to explain that Akçaabat structures, which are different than traditional Karadeniz structures, have a general character. In the fifth chapter of the study, a structure that is expected to provide more data was determined among the eight chosen structures. Due to the fact that this structure has the general features of Ortamahalle houses, and that these issues were discussed in the fourth chapter, they were not mentioned again yet the issues of construction systems and construction materials were emphasized. The timber-framed- plasterboard over a masonry wall rubble wall construction systems of the structure was explained through the model created with the help of the drawing and photographs of the example structure and material analyses results were presented. This chapter was assessed in itself with the concluding chapter. As a conclusion, in this study, the construction system of the historical Ortamahalle houses and the features of the materials used in the construction were tried to be examined and presented through an example structure. In this direction, the study shed a light on the construction systems and the features of the construction materials that will be used in the restoration or reconstruction of Akçaabat Ortamahalle houses. In addition, the structures were evaluated in terms of earthquake and thermal properties and suggestions were made.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    637848

    Geleneksel Türk evi ince yapı elemanları; Trabzon-Akçaabat ilçesi Orta mahalle evleri incelemesi

    Traditional Turkish house fine building elements; Trabzon-Akçaabat Orta mahalle houses review

    BENGİ DEREN SAKA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Sanat TarihiAfyon Kocatepe Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ NECMİ KAHRAMAN

  2. Tez No

    68679

    Proposals for the preservation of a group of houses in Ortamahalle-Akçaabat

    Akçaabat Ortamahalle'deki bir grup yapının korunmasına yönelik öneriler (2 cilt)

    PINAR GEDİKLİ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1997

    MimarlıkOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. NECVA AKÇURA

  3. Tez No

    893412

    Geleneksel konutlarda banyo mekanının kullanıcı gereksinmelerine bağlı değişimi: Akçaabat Ortamahalle örneği

    Changes in bathroom spaces of traditional houses according to user needs: A case study of Akçaabat, Ortamahalle

    HİLAL ÖZTÜRK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    İç Mimari ve DekorasyonKaradeniz Teknik Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FUNDA KURAK AÇICI

  4. Tez No

    57886

    Akçaabat geleneksel konutları örneğinde yöresel kimlik arayışı

    Başlık çevirisi yok

    EMİNE SAKA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1996

    MimarlıkKaradeniz Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SEVİNÇ ERTÜRK

  5. Tez No

    601877

    Türk süsleme sanatları açısından geleneksel Akçaabat yöresi kıyafetleri

    Traditional costumes of Akçaabat region in the sense of Turkish decoration arts

    NAGİHAN GÜMÜŞ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Giyim EndüstrisiOndokuz Mayıs Üniversitesi

    İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YILMAZ CAN

Geri Dön