Yusuf Ziya Paşa'nın hayatı ve yaptırmış olduğu eserler
Yusuf Ziya Pasha's life and the works of art he had built
- Tez No: 512529
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL AYTAÇ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Fırat Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 281
Özet
Bu tez çalışmasında Yusuf Ziya Paşa'nın hayatı, yaptırmış olduğu eserlerin Osmanlı Siyasi ve Türk - İslam Sanatı Tarihi bakımından önemi ele alınmıştır. Tez birinci giriş, Yusuf Ziya Paşa'nın hayatının anlatıldığı ikinci, eserlerinin katalog olarak ele alındığı üçüncü, karşılaştırma ve değerlendirme dördüncü ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır. Kaynakça, arşiv belgeleri, planlar, haritalar ve fotoğraflar teze eklenmiştir. Birinci bölümde; konunun tanımı, sınırları, amacı, yöntem ve kaynak araştırmaları üzerinde durulmuştur. İkinci bölümde Yusuf Ziya Paşa'nın hayatı önemli kısımları ile ele alınmıştır. Yusuf Ziya Paşa (Yusuf Ziyaeddin Paşa) Türk Siyasi Tarihi ve Sanat Tarihi açısından önemli bir şahsiyettir. Aslen Gürcü olan Yusuf Ziya Paşa küçük yaşta köle olarak geldiği payitaht da hocalar tayini ile eğitimine önem verilmiş dini ilimler, hüsn-ı hatt, muhasebe işleri tahsilinin yanı sıra ve ata binip kılıç kullanarak silahşorluk eğitimlerini de almıştır. Aldığı bu eğitimlerin ve yeteneğinin bir sonucu olarak Maden Eminliği, III. Selim ve II. Mahmut devirlerinde iki kez sadrazamlık, Trabzon, Bağdat, Basra, Konya ve Halep Valiliği, Fransa'nın Mısır'a saldırısı üzerine üç yıldan fazla süren ordu komutanlığı, Eğriboz, Karlıili ve Sakız Muhafızlığı gibi önemli görevlere getirilmiştir. Bu görevler icabı birçok şehirde bulunmuştur Üçüncü bölüm katalog çalışmasıdır. Osmanlı mimarisinde sultan, paşa ve sadrazam gibi devlet büyüklerinin gerek hayır amaçlı gerekse kendi isimlerini yaşatmak amacıyla yaptırdıkları eserler ile hem maddi hem de manevi olarak Türk Sanatına ve toplum hayatına katkı sağlamışlardır. Yusuf Ziya Paşa'nın yaptırmış olduğu eserler yüzyıl itibari ile (18. yy sonu - 19. yy başı) Batı etkisinin Anadolu'daki yansımalarını göstermeleri bakımından önemli yapılardır. Bu yapılardan günümüze gelenler, Malatya Yusuf Ziya Paşa Camii ve Türbesi, Çemişgezek Ulukale Köyü Camii, Keban Yusuf Ziya Paşa Külliyesi, Elazığ İli Keban İlçesi Hamam (Yusuf Ziya Paşa Konağı Hamamı), Erzurum Yusuf Ziya Paşa Köşkü (Nüzhet-ül Hazra), Çemişgezek Tağar Köprüsü ve Üsküdar Yusuf Ziya Paşa Çeşmesi (Köşe Çeşmesi)'dir. Vakfiyelerde ve kaynaklarda geçen yapı örnekleri ise, Erzurum İli Palandöken İlçesi Abdurrahman Gazi Türbesi, Elazığ İli Keban İlçesi Han (Yusuf Ziya Paşa Hanı), Elazığ İli Keban İlçesi Eski Kürtkendi Camii, Elazığ İli Keban İlçesi'nde Mektep ve Gümüşhane İli Kelkit İlçesi'nde Hamam'dır. Bu yapı örneklerinin plan, mimari, süsleme ve işlevleri açıklandıktan sonra eserler tarihsel olarak ele alınmış dönemi içerisinde değerlendirilmişlerdir. Dördüncü bölümde yapıların aynı türdeki diğer eserlerle ile plan tipolojisi ve bezemesel üslup açısından karşılaştırmaları yapılarak, eserlerin Türk Sanatı'nın gelişim çizgisindeki yeri açıklığa kavuşturulmaya çalışılmıştır. Tez çalışmasında, Yusuf Ziya Paşa ve eşi Ayşe Hatun Vakfı'na ait vakfiyeler, diğer arşiv belgeleri ve kitabelerin tercümesi yapılarak eserler ile birlikte değerlendirilmesi yapılmıştır. Sonuçta; Yusuf Ziya Paşa da dindar ve hayırsever kişiliğinin bir sonucu olarak da görev yaptığı şehirlerde cami, medrese, türbe gibi dini yapılar ile mektep, hamam, han, kütüphane, çeşme ve köprü gibi sosyal amaçlı hayratlar da yaptıran bir devlet büyüğü olarak tarihe geçtiği vurgulanmıştır. Yaptırmış olduğu farklı işlevleri olan bu yapıların yanı sıra güzel sanatlar ile de uğraşan Paşa Keban'daki külliye için yapmış olduğu hat levha örnekleri ile yalnızca siyasi bir şahsiyet olmadığını sanatçı kişiliğinin de olduğunu göstermektedir. Yusuf Ziya Paşa'nın yaptırmış olduğu eserlerin çizilmiş planları gözden geçirilmiş, gerekli olanlar yeniden tarafımızdan düzeltilmiştir. Eserlerin tamamı yerinde incelenmiş ve fotoğrafları çekilmiştir. Bazı arşiv belgeleri tarafımızdan ilk defa okunmuş ve değerlendirilmiştir. Bunların tamamı tezimize eklenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this thesis, Yusuf Ziya Pasha's life and the works of arts he had built were discussed in terms of their importance in Ottoman Politics and History of Turkish Islamic Arts. The thesis consists of several sectionssuch as depicting Yusuf Ziya Pasha's life in the first section, discussing the works of arts as a catalog in the second section, the comparison and evaluation of the works of arts in the third section and the conclusion section. The references, archive documents, plans, maps and photographs were included in the thesis. The first section is the introduction section. In this chapter; the definition, boundaries, purpose, methods and resources of the subject are emphasized. In the second section, significant parts of Yusuf Ziya Pasha's Life were discussed. Yusuf Ziya Pasha (Yusuf Ziyaeddin Pasha) is an important figure in terms of History of Turkish Politics and Art History. Originally Georgian, Yusuf Ziya Pasha, brought to the capital city as a slave at a young age, prioritized his education by appointed teachers and was trained in swordsmanship by horse riding and sword fighting along with his education in religious sciences, calligraphy and accounting works. As a result of these educations, trainings, and his talent, he was appointed to important duties such as Emin of Mining, Grand Vizier twice during the reign of Selim III and Mahmut II, Governor of Trebizond, Bagdad, Basra, Konya and Aleppo, army commandership for more than three years upon France's attack on Egypt, Guardian of Karli-Eli and Chios. For these duties, he has been to a number of cities. In Ottoman Architecture, statesmen such as sultans, pashas and grand viziers contributed to the Turkish Arts and community life both materially and morally by the works of arts they had built both for charity purposes and honoring their own names. The third section is a catalog study. In this section, the works of arts Yusuf Ziya Pasha had built are significant artifacts in terms of their indication of the effect of the West's reflection on Anatolia, considering the century (late 18th century – early 19th century).The artifacts survived until today are Malatya Yusuf Ziya Pasha Mosque and Mausoleum, Çemişgezek Ulukale Village Mosque, Keban Yusuf Ziya Pasha Social Complex, Turkish Bath in Keban County in the City of Elazığ Turkish Bath of Yusuf Ziya Pasha Konak, Erzurum Yusuf Ziya Pasha Mansion (Nüzhet-ül Hazra), Çemişgezek Tağar Bridge and Üsküdar Yusuf Ziya Pasha Fountain (Köşe Fountain).The artifacts mentioned in foundation charters and sources are Abdurrahman Gazi Mausoleum in Palandöken County in the City of Erzurum, Inn in Keban County in the City of Elazığ (Yusuf Ziya Pasha Inn), the Old Kürtkendi Mosque in Keban County in the City of Elazığ, School in Keban County in the City of Elazığ and Turkish Bath in Kelkit County in the City of Gümüşhane. Following the descriptions of the plans, architectures, ornaments and functions of these structure samples, the artifacts were discussed historically and evaluated in their own periods. In the fourth section, the places of these artifacts were attempted to be elucidated in the development line of Turkish Arts by conducting comparisons with the same type of artifacts in terms of plan typology and ornamental style. In this thesis, the foundation charters belonging to Yusuf Ziya Pasha and his wife Ayşe Hatun Foundation, other archive documents and inscriptions were translated and evaluated along with the artifacts. In conclusion, as a result of Yusuf Ziya Pasha's religious and benefactor personality, it was emphasized that he went down in history as a statesmen who had built religious structures such as mosques, madrasahs, mausoleums and social structures such as schools, Turkish Baths, inns, libraries, fountains and bridges in the cities he served. In addition to the multi-functional structures he had built, the Pasha, who engages in arts, demonstrated that he is not only a political figure but also an artistic figure by the calligraphy plaque examples he had fashioned for the Social Complex in Keban. The drawn plans of the artifacts Yusuf Ziya Pasha had built were reviewed and the necessary ones were revised by us. All of the artifacts were investigated on site and photographed. Some of the archive documents were read and evaluated for the first time by us. All of these were included in our thesis.
Benzer Tezler
- Hanende Mecmuası'nın ilk yedi makamının eserlerinin güfteleri'nin Osmanlıcadan çevirisi ve incelenmesi
Başlık çevirisi yok
MUSTAFA DOĞAN DİKMEN
- Yusuf Ziyâ el-Hâlidî'nin hayatı ve el-Hediyyetü'l-Hamidiyye fi'l-Lügati'l-Kürdiyye adlı eseri (Metin inceleme ve tasnif)
Yousef Diya' al-Khalidi's life and his work al-Hadiyatu'l Hamidiyah fi Lugat al-Kurdiyye (Text analysis and classification)
NURİYE PİLATİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DilbilimMardin Artuklu ÜniversitesiArap Dili ve Kültürü Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AHMET GEMİ
- Yusuf Ziya Paşa (Siyasi ve askeri faaliyetleri)
Yusuf Ziya Pasha (Political and military activities)
NESLİHAN SANSAR
- Mısır'ın işgali sırasında bir İngiliz asker Thomas Walsh ve Osmanlılar hakkındaki gözlemleri (1800-1801)
A British soldier Thomas Walsh and his observations about Ottomans during the occupation of Egypt (1800-1801)
CEYLAN SEYİDOĞULLARI
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Tarihİstanbul Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN SARIKAYA
- Halil (Kut) Paşa'nın askeri ve siyasi faaliyetleri
The Political and military activities of Halil (Kut) Pasha
MEHMET EMİN DİNÇ