AB ülkeleri ve Türkiye'nin ticaret ilişkilerine ağ yaklaşımı
Network approach to EU countries and Turkey's trade relations
- Tez No: 512676
- Danışmanlar: PROF. DR. ERCAN EREN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ekonomi, İşletme, Economics, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2017
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İktisat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: İktisat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 107
Özet
Ülkeler arası ticaret ilişkileri klasik yaklaşımlarla incelenirken genellikle toplam ihracat/ ithalat, toplam ihracat/GSYH (Gayri Safi Yurtiçi Hasıla), toplam ihracat/ ithalat içinde söz konusu ülkenin sahip olduğu pay gibi birinci derece veriler kullanılmaktadır. Bu veriler, ülkeleri izole edip, diğer ülkeler dikkate alınmadan elde edildiği için sadece ülkeye özgüdür. Klasik iktisat yöntemlerinin bu yüzeyselliğine karşın, uluslararası ticaret ilişkilerine ağ yaklaşımı, daha derin analiz yapabilme olanağı sağlamaktadır. İlk olarak sosyometri ile temelleri atılan ağ yaklaşımı, iktisat biliminde ticari ve finansal ilişkilerin analizinde kullanılmıştır. Bu yüksek lisans tezinde de AB ülkeleri ve Türkiye'nin ticaret ilişkilerinde 2008 krizinin, ağın kompleks yapısında değişmelere neden olacağı hipotezinden hareketle, söz konusu ülkelerin ticari ilişkileri 2003 ve 2014 yılları periyodunda, ağ yaklaşımı kapsamında analiz edilmiştir. Bu ülkelerin seçilme sebebi Türkiye'nin AB ülkeleri ile yoğun ticari ilişkilerinin olmasıdır. Ağ yaklaşımı kapsamında ilk olarak ülkeler kuvvet yasası dağılımına uygunluk açısından incelenmiş ve söz konusu bazı yıllarda bu yasaya uygun dağılım sergilediği bulunmuştur. Bu dağılım, ülkelerin heterojenliğini ve ticari bağlantılarını oluştururken tercihli ilave ilkesine uygun davrandığını başka bir deyişle; ülkelerin ağa girerken tercih kullandığı ve bu tercihlerinin de ağda daha yoğun bağlatılara sahip ülkelerle daha yoğun bağ kurma yönünde olduğunu göstermesi açısından önemlidir. Bu ağın kuvvet dağılımının, 2008 kriz dönemi ile 2010, 2013 ve 2014 yıllarında kuvvet yasası dağılımına uymadığı gözlenmiştir. Bu durum, kriz ile birlikte ülkelerin ticaret hacimlerindeki değişmeler nedeniyle kuvvet yasasına uymayan yıllarda ağda, ülkeler arası heterojenliğin azaldığını göstermektedir. Bu tez çalışmasında ayrıca ağların önemli topolojik özelliklerinden biri olan farklılık eğilimli (disassortativity) yapı gözlenmiştir. Buradaki eğilim çok şiddetli olmamakla birlikte, bu yapı merkez-çevre ilişkisinin bir göstergesidir ve bu çalışmada merkez-çevre ilişkisinin yıllara göre değişimi de incelenmiştir. Buna göre, Almanya, Hollanda, Fransa, Belçika-Lüksemburg gibi AB'nin kurucu ülkeleri merkezde iken; AB'ye yıl itibariyle daha sonra katılan ülkelerin çevrede yer aldığı gözlenmiştir. Türkiye'nin ise merkez ve çevre arasında bir yerde olduğu görülmüştür. Analizde ayrıca ağa w-HITS algoritması uygulanmıştır. Bu algoritma ülkelerin ticaret ağındaki önemlerini, bağlantılı oldukları diğer ülkelerin ticari önemlerini de dikkate alarak ölçer ve böylece ileri derece göstergeler sunar. Bu bağlamda, ülkelerin ağ içindeki önemlerini gösteren ve w-HITS algoritması ile elde edilen ithalat ve ihracat merkezilik skorları zamansal açıdan ve özellikle 2008 kriz dönemindeki değişimleri incelenmiş ve bu veriler birinci derece gösterge olan toplam ihracat ve ithalat içindeki pay değerleri ile karşılaştırılmıştır. Çalışmanın bulguları genel olarak AB ülkeleri ve Türkiye'nin ticari ilişkilerini, kompleks bir ekonomik sistem olarak ele alınıp incelenmesinin özellikle kriz dönemindeki değişimleri daha iyi açıkladığı şeklinde olmuştur.
Özet (Çeviri)
When trade relations between countries are examined with classical approaches, first- degree data such as total exports/imports, total export/GDP, share in total exports/imports of the corresponding country are used. These indicators are counrty-specific since they take into consideration only main counrty. Despite of this superficiality of classical economic methods, the network approach to international trade relations allows for deeper analysis. First, the network approach developed in sociometry than it has been used in the analysis of commercial and financial relations in economics. The hypothesis of this master thesis is the complex structure of trade relations of EU countries and Turkey, has been affected by 2008 economic crisis. Therefore, the trade relations between these countries were examined in the period of 2003 and 2014.The reason for the selection of these countries is that Turkey has intense commercial relations with the EU countries. In the thesis, countries were firstly tested fitness to power law distribution. It was found that they fit power law distribution for some years. For that years, this distribution shows that countries form their trade relations in accordance with preferential attachment principle and that there is heterogeneity among countries in terms of trade relations. However, it is founded that this network doesn't fit power law distribution in 2008 crisis year and 2010, 2013 and 2014. Because, heterogenity decreases in these years. The network has also been analyzed in terms of assortativity/ disassortativity which is also one of the most important topological properties of netwok approach. This structure is an indicator of the center-periphery relationship, and the change of the center-periphery relation with respect to years is examined in this study. According to this, while the founding countries of the EU such as Germany, Holland, France, Belgium ang Luxemburg are in the center; countries that joined the EU later in the years were observed to be periphery. It is seen that Turkey lies somewhere between the center and periphery. In the analysis, w-HITS algorithm was applied to network. This algorithm measures the importance of countries in the trade network, it takes into account commercial significance of other countries to which they relate, thus it provides high-level indicators. In this context, the changes in the importance of countries within the network from temporal point of view and especially during the 2008 crisis period, were examined and compared with the share values in the first level indicator total exports. Accordinly, countries such as Poland and Turkey have been found to have a more important place than that reflected by first degree data. The findings of the study show that, in general, the study of trade relations of EU countries and Turkey as a complex system explains in particular the changes during the crisis period better.
Benzer Tezler
- Avrupa Birliği ile Orta ve Doğu Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkiler ve Türkiye
Relationship between the European Union and Central and Eastren European countries and Turkey
GÜLMİSAL BERNA SEÇER
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiAvrupa Topluluğu Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. IŞIL KARAKAŞ
- Change and continuity in germany's roles in the European Union and in EU-Turkey relations: A role-theoretical analysis of the Merkel era
Almanya'nın Avrupa Birliği'ndeki ve AB-Türkiye ilişkilerindeki rollerinde değişim ve devamlılık: Merkel dönemi üzerine rol-teorik bir analiz
YUSUF GÖKHAN ATAK
Doktora
İngilizce
2024
Uluslararası İlişkilerGalatasaray ÜniversitesiUluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BEYZA ÇAĞATAY TEKİN
- Avrupa Birliği'ne üyelik sürecinde küçük ve orta büyüklükteki işletmelerin uyum sorunları
The Case of small and medium sized enterprises harmonization during the period of membership to European Union
NİGAR İLKAY KAÇMAZ
- Türkiye ve AB'nin avrasya ekonomik birliğiyle tarımsal ürün ticareti ve 2014 sonrası Rusya tarım ürünleri ithalat kısıtlamalarının etkileri
Turkey and EU's agricultural products trade with eurasian economic union and the effects of sanctions on agricultural products import implemented by Russia after 2014
TOLGAHAN BAHTİYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
EkonomiAnkara ÜniversitesiTarım Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE OLHAN
- Türkiye'nin AB ile entegrasyon süreci ve Türk ekonomisinin rekabet gücü
Turkey and EU integration process and Turkish economy competition power
HASAN BURAK YÜKSEL