Şeyhülislâm Yahyâ divânı'nın bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü
Concordance and functional dictionary of Sheyhulislâm Yahyâ divân
- Tez No: 513562
- Danışmanlar: PROF. DR. İSMAİL HAKKI AKSOYAK
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Şeyhülislâm Yahyâ, Divân, 17.yy, Bağlam, İşlevsel Sözlük
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Gazi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eski Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 1604
Özet
Sözcükler; bir anlatıcının aktarım amacı, birikimi ve düşünce dünyası ile seçilen veya anlatım gücüyle birlikte ortaya çıkan dil öğelerdir. Bu öğeler biraraya gelerek cümleleri, cümleler, paragrafları; paragraflar da metnin temel kurgusunu ortaya çıkarır. Ancak sözcüklerin anlamları her zaman yalın değildir. Onlar bir arada kullanıldıkları sözcüklerle, cümle içerisindeki konumları veya vurgularıyla farklı anlam değerlerine sahip olabilirler. Yani metni ortaya çıkaran sözcükler metnin kendisinden bağımsız değildir. Bu sebeple onları değerlendirmek; anlamları alt alta sıralanmış salt sözlük çalışmalarıyla değil aynı zamanda metnin bütünüyle mümkündür. İşte bu amaçla ortaya çıkan bağlamlı dizin ve işlevsel sözlük çalışmaları araştırmamızın da asıl konusunu oluşturmaktadır. Bu doğrultuda 17.yy şairlerinden Şeyhülislâm Yahyâ Divânı temel metin olarak seçilmiş, burada her sözcüğün bağlam içerisindeki anlamı tespit edilerek bilhassa şairin üslûp, anlam dünyası ve dil hususiyetlerine dair verilere ulaşılması hedeflenmiştir. İnceleme sonucunda; Şeyhülislâm Yahyâ Divân'ının bağlamlı dizini ve işlevsel sözlüğü hazırlanmış, şairin kimliğine ve edebî yönüne dikkat çekilmiştir. Ayrıca Yahyâ Efendi'nin yaşadığı döneme, dil ve üslûp niteliklerine dair yorumlarda da bulunulmuştur. Bilim kodu: 31402
Özet (Çeviri)
Words; reveals the knowledge of a narrator, way of thinking and style. The words bring forth the sentences and the sentences also form texts. But not limited meaning of the words. Words can have new meanings with other words, positions and emphasis in the sentence. So words can have new meanings with the text. For this reason, words are not limited to dictionary meanings only. For this purpose, concordance and functional dictionary works has begun. Unfortunately the studies performed in this field is limited at present. This is also the main theme of my thesis at the same time. I worked on Diwan of Sheyhulislâm Yahyâ in my thesis. This poet lived in the Ottoman geography in the 17th century. I found the meaning in context of every word in the text. I also studied the world of style and meaning of Diwan of Sheyhulislâm Yahyâ. In addition, determinations were made regarding Şeyhülislâm Yahya's poetry, literary direction, profession, language and stylistic features and differences. Science Code : 31402 Key Words :Sheyhulislâm Yahyâ, Divân, 17th century, concordance, functional dictionary. Page Number : 273 Supervisor : Prof. Dr. İsmail Hakkı AKSOYAK
Benzer Tezler
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nın tahlili
Analysis of seyhulislam Yahya's Divan
ABDULLAH EREN
Doktora
Türkçe
2004
Türk Dili ve EdebiyatıAtatürk ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TURGUT KARABEY
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda 1-252. gazellerde ahenk unsurları (Cinas, İştikak, Kalb)
Harmony elements in the gazelles 1-252 of Shayk Alislam Yahya literature (Pun, Derivation, Kalb)
TUĞBA ADALAR KIZILDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ALTINZENCİR
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda 253-452. gazellerde ahenk unsurları (cinas, iştikak, kalb)
Harmony elements in the gazelles 253-452 of Shayk Alislam Yahya literature (pun, derivation, kalb)
TUĞBA TURKUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Türk Dili ve EdebiyatıKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. HASAN ALTINZENCİR
- Şeyhülislam Yahya Divanı'nda Türkçe deyimler ve atasözleri
Turkish idioms and proverbs in Seyhulislam Yahya Divan
UFUK KEMAL ANKARALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Türk Dili ve EdebiyatıGirne Amerikan ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA NEJAT SEFERCİOĞLU
- Şeyhülislâm Yahyâ Divanı'nda rindlik
Rind in Divan of Shaykh al-Islam Yahya
MEHMET ALCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıÇağ ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BELDE AKA