Geri Dön

Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Cumhuriyet Halk Fırkası'nın karşılaştırmalı incelenmesi

The Comparative survey of the Ottoman Committee of Union and Progress and Republican People's Party

PDF İndir

  1. Tez No: 51495
  2. Yazar: NİZAM ÖNEN
  3. Danışmanlar: PROF.DR. SİNA AKŞİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Siyasal Bilimler, Tarih, Political Science, History
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 1996
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Ankara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kamu Yönetimi ve Siyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 252

Özet

ÖZET Osmanlı İttihat ve Terakki Cemiyeti ile Cumhuriyet Halk Fırkası'nın ortaya çıktıkları dönemler devletin ve toplumun derin kriz süreçlerine denk düşmektedirler. OİTC, Osmanlı Devleti'nin, ekonomik yapışım kontrol altında tutan ve gayri müslimlerin ayrılıkçı hareketlerine destek veren Batılı devletler karşısında varlığını sürdürme konusunda sorunlarla yüzyüze olduğu bir dönemde ortaya çıkmışken, CHF bir başka kriz dönemininde, Anadolu'nun işgaline karşı verilen savaş sırasında oluşturulan Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti üzerinden ortaya çıkmıştır. Bu dönemlerin iktisadi yapısı, ithalatın endüstri ürünlerinden ihracatın tarımsal ürünlerden oluştuğu geri kalmış ve yan-sömürge bir ülkenin özelliklerini yansıtmaktadır. Bu benzer sosyal ve ekonomik yapı üzerinde şekillenen OİTC ve CHF arasındaki benzerlik noktalarını şu biçimde sıralamak olasıdır. 1. Kadro Bağları; Hem A-RMHC'nin hem de CHF'nin kadrolarının önemli bir kısmının daha önce OİTC üyesi oldukları bilinmektedir. Bununla bağlantılı olarak, her iki yapıda da, sivil ve asker bürokrat aydınların diğer toplumsal sınıf ve katmanlarla işbirliği yapmak zorunda kalsalar da, asıl belirleyici güç oldukları söylenebilir. 2. Örgüt Yapıları; Her iki örgüt de varoldukları dönemlerdeki devletin idari bölümlenişine uygun bir hiyerarşik yapılanma oluşturmuşlarda. Ancak önderlik konusunda önemli sayılabilecek bir fark olduğu belirtilmelidir. OİTC'nin kollektif önderlik anlayışı, CHF' de yerini, Mustafa Kemal'in“tek-adam”lığına bırakmıştır. 3. İdeolojik Yönelim; Asker ve sivil bürokrat-aydınlar aldıkları eğitimin etkisiyle, geleneksel düşünüşten farklı ve onunla çatışık yeni bir dünya görüşünün etkisi altındaydılar. İmparatorluğun karşılaştığı sorunları burjuva siyasal kuramlarını oluşturarak çözme düşüncesindeydiler. Aynı zamanda, gayri-müslim azınlıklardan farklı olarak, devlete bağlı yeni bir burjuva sınıfı yaratma amacıyla ekonomik yapıda düzenlemelere giriştiler. Elbette ki, OİTC ile CHF arasında ideolojik bağlamda önemli farklılıkların oluştuğunu da kabul etmek gerekir. En başta CHF, Jön Türklerin ve İttihatçıların düşünüşüne egemen olan kültür-uygarlık ayrımını aşmış, ikisinin ayrılamaz bir bütün olduğu düşüncesine ulaşmıştir. Siyasal rejim sorununa getirdiği“cumhuriyet”yanıtıyla, CHF, bu anlamda da İttihatçıların monarşiye anayasal bir nitelik vermekten öteye geçemeyen yönelimlerini aşmıştır. Bir başka farklılık da“laiklik”sorununda ortaya çıkmaktadır. OİTC'nin laiklik yönünde, son derece cılız çabalar hariç, derin bir dönüşümü hedefleyememiş olmasına rağmen, CHF politik ve sosyal alanda laikliği yerleştirme yönünde derin boyutlu eylemlere girişmekten çekinmemiştir. Sonuç olarak, OİTC ve CHF arasında sosyolojik ve ideolojik bir anlamda yakın bir ilişkinin varlığı yadsınamaz bir gerçeklik olarak ortaya çıkmaktadır. 243

Özet (Çeviri)

SUMMARY The periods of the establishment of the Ottoman Committee of Union and Progress (CUP) and the Republican People's Party (RPP) were also the periods of crises experienced by the state and the society. While the CUP was founded in a process of experiencing serious problems in maintaining the existence of the empire it self against the Western states which had been controlling the economic structure of the empire and had also been backing separatist movements of non-muslim groups in the empire, the RPP came into being as a successor to the Association for the Defense and Rights of Anatolia and Rumelia (ADRAR) which had been formed in another crises period caused by a war against the occupation of Anotolia by Greek troophs. Furthermore, it should be said that, in these periods, the economic structure of the country had features of an undeveloped and semi-colonial country of which importation was based on industrial materials while exportation was depended merely agrarian products. Thanks to similar social and economic background upon which they have been founded, some similarities between the CUP and RPP should be excepted. Essential similarities we should adress are; 1. The identity of their staff; It is evident that the staff of both the ADRAR and the RPP had also been members of the CUP in previous times. Due to this fact, another point should be added: That is, the social background of their staff. The dominant components of both of these organizations which had structures that had been composed of differint social classes and strata were the civil and military bureaucrats-intellectuals. 2. Organizational Structures; Both of the two organizations constituted a hierarchical structure which was in accordance with administrative division of the state. However, considering the issue of leadership, a point which should be counted as an important difference should be mentioned: The collective leadership notion of the CUP had given its place to the 'one-man' situation of Mustafa Kemal. 3. The similarity between their ideological bias; The civil and military bureaucrats-intellectuals had had a western-style education which gave them an opportunity of a new philosophy of life which, was not only differint from, but also in conflict with the traditional one. The remedy propounded by their bourgeois philosohy was to solve the problems of the empire by settling bourgeois political institution. To be 244sure, this was a question of 'creating' a new bourgeoisie that would be quite differint from non-müslim one in regard with loyality to the state. This, I argue, was the idelogical direction favoured by both of them. Of course, this is not to say that there was no difference between their ideological understandings. The first difference emerges from their conception of Westernization. Undoubtly, the RPP had gone more further in ideal and practice of Westernization than the CUP due to its consideration of the culture as an indivisible part of the civilization unlike most of the Young Turks and also the members of the CUP. Furthermore a great difference had arisen between them in connection with the question of political rejime. The CUP could not go further than attaching a constitutional feature to the monarchy and also, except some weak efforts, could not make a significant and bold attempt to secularize the political and social life. Despite the CUP, not only two of the six principles of the RPP were 'republicanism' and 'secularism' but also the RPP made these principles come into existence in political life. As a conclusion, it should be said that the CUP and the RPP had a veiy close relation which was affirmed by their identity of staff, sociological background and the similarity in essence of their political philosophy. 245

Benzer Tezler

  1. Tez No

    372427

    İttihat ve Terakki Cemiyeti üyelerinden İsmail Canbulad (1880-1926)

    A member of the Committee of Union and Progress, İsmai̇l Canbulad (1880-1926)

    NERMİN ZAHİDE AYDIN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    TarihKahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET EYİCİL

  2. Tez No

    322054

    1923 ve 1927 seçimleri

    1923 and 1923 elections

    SUZAN ÜNAL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2012

    Siyasal BilimlerMarmara Üniversitesi

    Türk Tarihi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SÜLEYMAN BEYOĞLU

  3. Tez No

    688048

    Türk siyasal hayatında iki modernist: Prens Sabahaddin ve Ahmed Rıza'nın siyasi fikirlerinin karşılaştırılması

    Two modernist in turkish political life: A comparison of prince Sabahaddin and Ahmed Riza's political thoughts

    ÖMER KORKMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Siyasal BilimlerBolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SENEM KURT TOPUZ

  4. Tez No

    707720

    Hakkı Baha Pars: Hayatı ve eserleri (1879-1942)

    Hakki Baha Pars: Life and works (1879-1942)

    MUHAMMET KEMALOĞLU

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    BiyografiAnkara Hacı Bayram Veli Üniversitesi

    Tarih Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET AKİF TURAL

  5. Tez No

    188152

    Cumhuriyetin kurumsallaşması sürecinde muhalefet olgusu (1920-1945)

    Opposition fact in the process of republic intitutionalization (1920-1945)

    ALİ CEM GÖZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2005

    Kamu YönetimiSüleyman Demirel Üniversitesi

    Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. ŞABAN SİTEMBÖLÜKBAŞI

Geri Dön