Ders kitaplarında cinsiyetçilik: Ortaokul matematik ders kitapları üzerine bir içerik analizi
Gendering in the course books: An analysis of content on the secondary mathematics course books
- Tez No: 515713
- Danışmanlar: PROF. DR. FUZİYE AYŞE BALCI KARABOĞA
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mersin Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Yönetimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 100
Özet
Bu çalışmanın amacı ortaokullarda okutulan matematik ders kitaplarının içinde yer alan görsellerin cinsiyetçi unsurlar açısından incelenmesidir. Araştırmada ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan görsel öğelerde yetişkin kadın ve erkekler ile kız ve erkek çocukların ''kimlerle birlikte, hangi cinsiyetten bireylerle, hangi eylemler içerisinde, hangi mekanlarda ve hangi mesleklerde gösterildikleri'' incelenmiştir. Araştırmanın örneklemini 2014-2015 eğitim öğretim yılında Mersin İli Toroslar İlçesi İbrahim Karaoğlanoğlu Ortaokulu'nda kullanılan MEB ortaokul 5, 6, 7, 8. sınıf matematik ders kitaplarının görselleri oluşturmaktadır. Araştırmada yer alan veriler içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Yapılan araştırma sonucunda ortaokul matematik ders kitaplarının da cinsiyetçi öğeleri içerdiği tespit edilmiştir. Ders kitapları bu yolla toplumsal yeniden üretime katkı sağlamaktadır. Ortaokul matematik ders kitaplarında yer alan görsel öğelerde yetişkin kadın ve erkekler ile kız ve erkek çocukların kimlerle birlikte, hangi cinsiyetten bireylerle, hangi eylemler içerisinde, hangi mekanlarda ve hangi mesleklerde gösterildikleri toplumsal cinsiyet ilişkileri ile bağlantılıdır. Çalışmada elde edilen en dikkat çekici bulgular ise şu şekildedir: Yetişkin erkeklerin tek başına resmedilme oranı yetişkin kadınların resmedilme oranının iki katından daha fazladır. Çocuklar açısından yapılan incelemede ailesi ile resmedilme durumu bakımından kızların oranı daha yüksektir. 'Çocuk figürlerin birlikte gösterildikleri kişilerin cinsiyeti' incelendiğinde gerek kız çocuk ve gerekse erkek çocuk figürlerinin daha çok yetişkin erkeklerle resmedildikleri ve kız çocukların hemcinsleriyle resmedilme oranının erkeklerin hemcinsleriyle resmedilme oranından daha düşük olduğu ortaya çıkmıştır. Erkekler daha çok ve çeşitli eylemler içerisinde bulunmaktadır. Bu eylemlerin çoğunluğu da işe yönelik olup eve yönelik herhangi bir eylem içerisinde resmedilmemişlerdir. Kadınlar ise bir işte resmedilmek yerine daha çok evde resmedilmişlerdir. Yetişkin figürlerin meslekleri incelendiğinde erkeklerde meslek alanlarının kadınlara oranla çok daha geniş olduğu dikkat çekmektedir. Kadınların kitaplarda en çok öğretmen, bankacı, tiyatrocu, antrenör olarak; erkeklerin ise sırayla en çok sporcu, öğretmen ve antrenör olarak temsil edildikleri görülmektedir. İncelenen ders kitaplarında ayrıca hem yetişkin ve hem de çocuklarda erkek görsel sayısının kadın/kız çocuk sayısından oldukça fazla olduğu görülmektedir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study is to examine the images contained in the mathematics textbooks taught in secondary schools in terms of sexist elements. In the study, adult females and males, girls and boys within the visual items in the secondary school mathematics textbooks are examined in terms of“together with whom, from which sex, in which actions, in which places and in which occupations they are shown”. The sample of the research is the visuals of the 5th, 6th, 7th and 8th grade secondary school mathematics textbooks of MEB used in İbrahim Karaoğlanoğlu Middle School in Mersin City Toroslar District in the academic year of 2014-2015. The data in the study were analyzed by content analysis method. As a result of the research, it was determined that secondary school mathematics textbooks also included sexist items. In this way, textbooks contribute to social reproduction. In the visual items included in the basic mathematics textbooks, it is linked with the gender relations of adult females and males, boys and girls with whom, from which gender, in which actions, in which places and in which occupations. The most striking findings in the study are as follows: the percentage of adult men pictured alone is more than twice of the percentage of adult females pictured alone. In the case of the research in terms of children, the rate of girls pictured within their family is higher. When the 'gender of the persons with whom the children figures are shown' is examined, it is revealed that both the girl and the boy figures are mostly depicted with adult men and the figure of the girls pictured with their own gender is lower than that of the boys pictured with their own gender. Men are involved in more and various actions. The majority of these actions are work oriented, not depicted in any action directed towards home. Women are depicted more at home rather than at a job. When the professions of adult figures are examined, it is noteworthy that men' occupational fields are much wider than women. It is observed that most of the women in the books are represented as teachers, bankers, theaterists, trainers; and men are represented as athletes, teachers and coaches in turn. In the textbooks examined, it is seen that the number of male visuals in both adult males and boys is considerably higher than that of adult females / girls.
Benzer Tezler
- Ortaokul sosyal bilgiler ders kitaplarında toplumsal cinsiyet
Gender in secondary schools social studies textbook
SEMRA BİLGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimOndokuz Mayıs ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RECEP CENGİZ
- Ders kitaplarında cinsiyetçilik ve öğretmenlerin cinsiyetçilik algılarının saptanması
Sex differences in the lesson books and determining the sex perception of the teachers
HATİCE TEZER ASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2006
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. HASAN ARSLAN
- Ders kitaplarında cinsiyetçilik: İlköğretim ders kitapları üzerinde yapılmış bir içerik çözümlemesi
Sexism in textbooks: A content analysis on primary school Turkish textbooks
YASEMİN ESEN SEVERGE
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitim Programları ve Öğretimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MAHMUT TEZCAN
- Sexism in language coursebooks a study on gender representations in the visuals of the primary and secondary education English coursebooks
Ders kitaplarında cinsiyetçilik: İlköğretim ve ortaöğretim İngilizce ders kitaplarındaki resimlerdeki cinsiyet temsilleri üzerine bir çalışma
AYŞE SELMİN SÖYLEMEZ
Doktora
İngilizce
2010
Eğitim ve ÖğretimGazi Üniversitesiİngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDAN ERSÖZ
- 1928'den 1994'e ders kitaplarında cinsiyetçilik
Başlık çevirisi yok
FİRDEVS HELVACIOĞLU (GÜMÜŞOĞLU)
Yüksek Lisans
Türkçe
1994
Sosyolojiİstanbul ÜniversitesiSiyaset Bilimi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NECLA ARAT