Beton dolgulu kompozit kolonlu bir ofis binasının türkiye bina deprem yönetmeliği-2018 esas alınarak tasarımı ve doğrusal olmayan analizi
Design of an office building with concrete filled composite columns according to turkish earthquake code for buildings 2018 and nonlinear analysis of the building
- Tez No: 516550
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. CÜNEYT VATANSEVER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Deprem Mühendisliği, Mühendislik Bilimleri, İnşaat Mühendisliği, Earthquake Engineering, Engineering Sciences, Civil Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2018
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Yapı Mühendisliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 217
Özet
Modeli kurulacak yapı, ölçüleri 24 m x 30 m toplam 720 m2 plana sahip toplam 19 m yüksekliğinde 6 katlı ofis binası olarak tasarlanmıştır. Moment aktaran çerçeve sistem olarak tasarlanan bu yapının kolonları beton dolgulu çelik boru profilden oluşan kompozit kolonlardır. Üç farklı boyutta kompozit kolon kullanılmıştır. Sırası ile kompozit kolonların boyutları 400 mm x 10 mm, 400 mm x 12 mm ve 400 mm x 15 mm' dir. Kirişler ise IPE 360 ve HEA400 olarak yapılan analizler neticesinde eleman boyutları belirlenmiştir. Bu yapının Maslak/Sarıyer/İSTANBUL' da yer aldığı düşünülmüştür. Yapının deprem hesapları hem DBYBHY 2007 hem de TBDY 2018 kullanılarak yapılmıştır. Deprem hesabında her iki yönetmelik ile kullanım sınırları ve yapım yöntemi açıklanan Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi kullanılmıştır.DBYBHY 2007 kullanılarak yapılan hesaplarda yapının birinci derece deprem bölgesinde yer aldığı ve Z2 yerel zemin sınıfına sahip zemin üzerinde inşaa edileceği düşünülürken, TBDY 2018 ile Deprem Yer Hareketi Düzeyi-2 seçilmiştir ve yerel zemin sınıfı için de SPT/N değerleri gözönünde bulundurularak ZD olarak belirlenmiştir. Ülkemizde ve dünyada çok tercih edilmeyen bu taşıyıcı eleman tipi için çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Yapılan bir araştırmaya göre tüm taşıyıcı elemanları çelik elemanlardan oluşan bir yapı ile kolonları beton dolgulu kompozit elemanlardan oluşan bir yapının performansları karşılaştırıldığında kompozit kolonlu yapının deprem altında daha iyi performans gösterdiği ve daha ekonomik olduğu gözlemlenmiştir. Bir başka çalışmada ise çelik kiriş ve beton dolgulu kolonlardan oluşan bir yapı ile betonarme bir yapının deprem etkisi altında performansları karşılaştırıldığında kompozit kolonlu yapının daha iyi performans gösterdiği görülmüştür. Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi her iki yönetmelik için yapılarak TBDY 2018 ile gelen değişiklikler bu çalışma ile incelenmiştir. Yeni deprem yönetmeliği ile yapılan deprem hesabında yapıya etkiyecek ivme değerleri, yerel deprem ve zemin koşullarına bağlı olarak Türkiye' nin her bölgesi için nokta atamalarla“Afad”ın yönetmelikte de belirtilen sitesinde bulunmaktadır. Bu durum daha önceki yönetmelik ile ivme değerlerinin bulunması açısından önemli bir farklılık oluşturmaktadır. Bu bağlamda TBDY 2018 ile elde edilen deprem yükleri, DBYBHY 2007 ile elde edilen deprem yüklerinden daha büyük olarak elde edilmiştir. Yapıya gelen deprem yükleri, TBDY 2018 yönetmeliğine uygun olarak Eşdeğer Deprem Yükü Yöntemi ile elde edilen deprem yükleridir. Her iki yönetmelik ile elde xxiv edilen deprem yüklerinin karşılaştırılması aşamasında kullanılan DBYBHY 2007 ile elde edilen deprem yükleri, yapının boyutlandırılması sırasında kullanılmamıştır. Rüzgar yükleri TS EN 1991-1-4 yönetmeliğine uygun olarak, kar yükleri ise TS EN 1991-1-3 yönetmeliğine uygun olarak belirlenmiştir. Kompozit kolonlar ve kirişlerle ilgili tasarım hesapları TBDY 2018 ve Çelik Yapıların Tasarım, Hesap ve Yapım Esasları Yönetmeliğine (Yönetmelik) uygun olarak yapılmıştır. Boyutlandırma sırasında elemanlara gelen yüklerin belirlenmesinde Yönetmelik ile verilen yük birleşimlerine bağlayıcı olarak TBDY 2018 ile verilen şartlar gözönünde bulundurularak iç kuvvetler bulunmuştur. İç kuvvetlerin bulunmasında TBDY 2018 ile deprem etkisi bulunan yük birleşimlerinde kullanılan ve kolon elemanlarında basınç kuvvetlerinin bulunması için yönetmeliğin ilgili bölümlerinde verilen, D (Dayanım Fazlalığı Katsayısı) katsayısı kullanılmıştır. D katsayısı kullanılmadan elde edilen iç kuvvetler ile D katsayısı kullanılarak elde edilen basınç kuvvetleri gözönüne alınarak en elverişsiz durumu oluşturacak iç kuvvetler belirlenmiştir. Ayrıca iç kuvvetlerin bulunmasında II. mertebe etkiler gözönüne alınarak geometri değişiminden kaynaklanan ek momentler ETABS yazılımı kullanılarak belirlenmiştir. Moment aktaran çerçeve sistemlerden beklenen davranış, yapıya etkiyen yükler altında kolon elemanlarında meydana gelen yerdeğiştirmelerin doğrusal bölgede kalması iken kiriş elemanlarında ise sınırları bu çalışmanın ilgili yerlerinde belirtildiği şekilde doğrusal olmayan bölgede yerdeğiştirmeler yapabilmesidir. Bu bağlamda yapıdan beklenen performans düzeyi TBDY 2018 ile verildiği üzere Kontrollü Hasar Performans Düzeyi olarak belirlenmiştir. Yapıda, verilen bir deprem altında meydana gelen plastik şekil değiştirme ve plastik dönme talepleri ile şekil değiştirme ve iç kuvvet kapasiteleri karşılaştırılarak beklenen bu performans düzeyine ulaşılıp ulaşılmadığının belirlenmesi amacı ile doğrusal olmayan hesap yöntemlerinden yararlanılmıştır. Doğrusal olmayan hesap yöntemleri; dinamik itme analizi yöntemi olan Zaman Tanım Alanında Doğrusal Olmayan Hesap Yöntemi ile statik itme analizi (Pushover) yöntemidir. Statik itme analizinin yüksek mod etkilerinin görülmediği, burulma düzensizliği olmayan az katlı yapılar için kullanılması ilgili yönetmeliklerde belirtildiği üzere uygundur. Bu çalışma kapsamında modellenen yapıda yukarıda belirtilen hususlar gözönüne alınarak statik itme analizi yöntemi uygulanmıştır. Statik itme analizi ETABS yazılımı kullanılarak yapılmıştır. Yapılan analiz sonucunda yapı performansının belirlenmesinde ilgili analiz programı tarafından iki yöntem kullanılmıştır. Bu yöntemler Kapasite Spektrum Yöntemi ile Katsayı Spektrum Yöntemi' dir. Her iki yöntem ile elde edilen sonuçlar bu çalışmanın ilgili bölümlerinde verilmiştir. Kapasite Spektrum Yöntemi yapı, sabit ve hareketli yüklerin etkisi altındayken katlara kat kütlesi ve kat yüksekliğine bağlı olarak yanal yük (deprem etkisi) etkitilir. Bunun sonucunda taban kesme kuvveti ve tepe yerdeğiştirmesi bulunur. Her yanal yükleme sonrası elemanlarda plastik şekil değiştirme olup olmadığı, kullanılan analiz programı tarafından kontrol edilir ve her taban kesme kuvvetine karşı elde edilen tepe yerdeğiştirmesi işaretlenir. Deprem etkisi sonucu oluşturulan spektral ivme ve spektral yerdeğiştime grafiği üzerinde yukarıda verildiği şekilde taban kesme kuvveti ve tepe yerdeğiştirme noktaları kullanılarak çizilen kapasite spektrumu eğrisi gösterilir. Deprem etkisindeki yapının yerdeğiştirme talebi bir noktada kesişir. Bu nokta performans noktası olarak xxv adlandırılmaktadır. Bu nokta için elemanların performans noktalarına bakılarak plastik mafsal oluşan elemanlar belirlenmektedir. Katsayı spektrum yönteminde kapasite eğrisinin spektral koordinatlara çevrilmesine gerek yoktur. Bu yöntemde performans noktası yerine hedef yerdeğiştirme terimi kullanılır. Yapıda öncelikle ilgili yönetmeliklerde verildiği üzere yük etkitilmeden yapının deprem anında yapacağı yerdeğiştirme değeri bulunur. ETABS analiz programı kullanılarak bu yer değiştirme değerine ulaşılıncaya kadar yapıya deprem etkisini göstermek üzere yanal yükler uygulanır. Bu iteratif yüklemeler sonucunda başlangıçta belirlenen yerdeğiştirme için taban kesme kuvveti elde edilmiş olur. Bu yöntemlere göre yapının deprem anındaki yerdeğiştirmeleri belirlenerek, yapı elemanlarında oluşan şekil değiştirmeler için meydana gelen plastik mafsallar incelenmiştir. İncelemeler sonucunda plastik mafsallar, güçlü kolon zayıf kiriş prensibine uygun olarak sadece kiriş elemanlarında oluşurken, kolon elemanlarında plastik mafsal oluşmadığı gözlemlenmiştir Böylece doğrusal olmayan analiz yapılarak başlangıçta yapıdan beklenen performans düzeyi olarak belirlenen Kontrollü Hasar Performans Düzeyi' ne ulaşıldığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
The building to be modeled is designed as a 6 storey office building with a total height of 19 m and dimensions of 24,00 m x 30,00 m with a total area of 720 m2. The columns of this structure, which are designed as a moment resisting frame system, are composite columns consisting of a concrete fillled steel pipe profile. Three different sizes of composite columns were used. Respectively, the dimensions of the composite columns are 400 mm × 10 mm, 400 mm × 12 mm and 400 mm × 15 mm. Also beams are IPE 360 and HEA 400. The dimensions of the elements were determined as a result of the analyzes. It was thought that this work took place in Maslak / Sarıyer / ISTANBUL. The earthquake calculations for this structure are done using both DBYBHY and TBDY 2018. Equivalent Seismic Load Method which is explained method of statement and limits of usage is used in the calculation of earthquake. It was considered that the building is at first earthquake zone and Z2 local ground class for the calculations according to DBYBHY. Moreover it was thought that the building is at Earthquake Ground Motion Level-2 and ZD local ground class for the calculations according to TBDY 2018. SPT / N values are taken into account when determining the local ground class. Various investigations have been made for this system type which is not preferred in our country and in the world. According to one of the research, when a structure which has all structural elements made of steel and a structure which has the columns are made of composite columns with steel beams are compared it is observed that the composite column structure shows better performance under the earthquake load and it was seen that it is more economical according to steel structure. In another study, it was observed that the structure which has composite columns and steel beams performed better when compared to a structure which has columns with reinforced concrete. Equivalent Seismic Load Method was also applied for both codes (DBYBHY & TBDY 2018) and the changes coming with TBDY 2018 were investigated by this study. Structural acceleration values in the earthquake calculation made with the new earthquake regulations are located at the site indicated in the regulation as“AFAD”in every region of Turkey depending on local earthquake and ground conditions. This makes a significant difference in terms of finding acceleration values with the previous regulation. In this context, the earthquake loads obtained by TBDY 2018 are obtained to be larger than the earthquake loads obtained by DBYBHY. xxviii Earthquake loads which is applied to structure found by using Equivalent Earthquake Load Method in accordance with TBDY 2018 code. Earthquake loads which are found by using DBYBHY code was not used for the sizing of the structure elements. Wind loads are determined in accordance with TS EN 1991-1-4 and snow loads are determined in accordance with TS EN 1991-1-3. Design calculations related to composite columns and beams were carried out in accordance with TBDY 2018 and New Steel Code. Internal forces were found by considering the conditions given by TBDY 2018 as binding to the load combinations given by New Steel Regulation. In the presence of internal forces, the D (Coefficient of Strength Excess) coefficient used in TBDY 2018 load combinations with earthquake effect and given in the relevant sections of the regulation for the presence of compressive strength in column members is used. When comparing the compressive strength obtained by using the D coefficient with the internal forces (shear, compressive and moment) obtained by not using the D coefficient, the internal forces were taken which caused the most unfavorable state. In addition, P-Δ effects are taken into consideration determining internal forces by using ETABS analysis programme. The expected behavior of the moment transferring frame systems is that the displacements occurring in the column members under the structural influent loads remain in the linear region while the beam members displace the boundaries in the nonlinear region as described in the relevant portions of this work. In this context, expected level of structure performance is determined as Controlled Damage Performance Level as given by TBDY 2018. The aim of the study was to determine the expected performance level by comparing the plastic deformation demands and the internal force capacities of a given earthquake. Non-linear calculation methods; static pushover analysis method with nonlinear calculation method in time domain which is dynamic push analysis method. Static pushover analysis is used for low-rise structures without torsional irregularities where high mode effects are not observed is suitable as specified in the relevant regulations. The static pushover analysis method was applied to the structure modeled within the scope of this study, taking into consideration the above mentioned factors. Static pushover analysis was performed using ETABS software. As a result of the analysis, two methods were used by the relevant analysis program in determining the structure performance. These methods are Capacity Spectrum Method and Coefficient Spectrum Method. The results obtained by both methods are given in the relevant sections of this work. The Capacity Spectrum Method is influenced by the floor mass and the lateral load (earthquake effect) depending on the floor height under the influence of the structure constant and moving loads. Base shear and peak displacements are found after the analysis. After each lateral loading, checked by programme whether the elements which have the plastic deformation or not and the peak displacement obtained against each base shear force is marked on the graphic. The curve of the capacity spectrum is drawn on spectral acceleration and spectral displacement graph generated by the earthquake effector. The earthquake-affected structure is intersected at a point on the graph. This point is called the performance point. For this point, the plastic hinge elements are determined by looking at the performance points of the elements. xxix In the coefficient spectrum method, there is no need to convert the capacity curve to spectral coordinates. In this method, the target location is used instead of the performance point. First of all, as mentioned in the related regulations, using related equations the displacements which will demand by structure is determined. Using the ETABS analysis program, the lateral loads are applied to structure until this displacement value is reached. As a result of these iterative loads, the base shear force for the initial displacement is obtained. According to these methods, the plastic deformations are determined during the earthquake and the plastic hinges are investigated for this deformations. As a result, it was observed that the plastic hinges were observed only on the beam members in accordance with the strong column weak beam principle, and no plastic hinges were observed on the column members. Thus, the Controlled Damage Performance Level, which was initially determined as the expected performance level from the structure, was achieved performing nonlinear analysis.
Benzer Tezler
- Taşıyıcı sistemi beton dolgulu kompozit kolonlar içeren dışmerkez çaprazlı çerçevelerden oluşan bir binanın tasarımı ve doğrusal olmayan analizi
Design and nonlinear analysis of a building with eccentrically braced frames having steel-concrete composite columns
OĞUZCAN HADİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ CÜNEYT VATANSEVER
- Taşıyıcı sistemi süneklik düzeyi yüksek kompozit kolonlu moment aktaran çelik çerçevelerden oluşan binalar için tasarım esaslarının değerlendirilmesi
Examination of design rules for high ductile steel buildings with composite column moment frames
BULUT ERTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CAVİDAN YORGUN
- Kompozit kolonlu çaprazlı çerçevelerin doğrusal olmayan analizi
Nonlinear analysis of braced frames with composite columns
AYŞE GİRGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiBurdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ GÜLHAN İNCE
- Beton dolgulu çelik tüp kompozit kolonlu yüksek katlı yapıların sosyal örümcek optimizasyonu algoritması ile optimum boyutlandırılması
Optimum design of tall buildings with concrete filled steel tube composite column by using algorithm of social spider optimization
AHMED PAKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat MühendisliğiAkdeniz Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM AYDOĞDU
- Farklı kompozit kolonlu yapıların deprem performanslarının doğrusal ve doğrusal olmayan yöntemlerle karşılaştırılması
Comparison of earthquake performances of different composite column structures with linear and nonlinear analysis methods
MUAZ HATTAB
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
İnşaat MühendisliğiSakarya Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HÜSEYİN KASAP