Uygurcada eylem çekimi
The Structure of the verbs in Uighur
- Tez No: 51657
- Danışmanlar: PROF.DR. PULAT OTKAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Doğu Dilleri ve Edebiyatı, Eastern Linguistics and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1996
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 185
Özet
ÖZET Bu çalışmanın birinci bölümü olan Giriş bölümünde, çalışmanın konusuna, amacına, önemine ve yöntemine yer verilmiştir. îkinci bölümünde, Uygurcanın yapısıyla ilgili genel bilgiler verilmeye çalışılmış, üçüncü bölümündeyse eylem çekimi ele alınmıştır. Uygurcada eylemlerde zaman, geçmiş saman, şimdiki zaman ve gelecek zaman diye üçe ayrılmaktadır. Geniş zamana karşılık gelen zaman genelde şimdiki zaman içinde bölümlere ayrılmaktadır. Uygurcada zaman zaman yardımcı eylemlerle kurulan çekimlerin, bu üç zamanla içice ele alındığı görülmektedir. Türkçede kipler dokuza ayrılırken Uygurcada daha fazla kip çeşidinin adı geçmektedir. Bu kiplerin Türkçe anlamlarına bakıldığında pek çoğunun Türkçedeki istek ve dilek-koşul kiplerine karşılık geldiği görülmektedir. Uygurcada yardımcı eylem kimi zaman ekeylem ve bağlaçları da içermektedir. Uygurcada eylemsiler Türkçede olduğu gibi eylemlikler, ortaçlar ve ulaçlar diye üçe ayrılırsa da Uygurcada eylemsileri türeten ekler genelde Türkçede eylemsileri türeten eklerle aynı deg ildir. Eylem çekiminin vazgeçilmez öğelerinden biri olan kişi ekleri, Uygurcayla Türkçede aynı sayıda değildir. Türkçede çekimli bir eylemde soru eki“mi”dir ve ses uyumuna göre bu ek“mı, mu, mü”olmaktadır. Uygurcada soru eki 184..:... ??“.?/?.-”. -i ^..-.? -". »',- -: -.7. '!->>.*
Özet (Çeviri)
S U M M A R Y In the -first chapter o-f this thesis., which is the introduction, the scope, purpose,, signif 'icance and method o-F the study were. explained. In the second chapter, some general knowledge was given abont the structure of Uighur and in the third chapter,, verb inflections were investigated. The tense in Uighur verbs is divided into three categories such as past, present and future. The tense which corresponds to the present tense is generally treated in the semantic scale of the Present Continuous Tense. The auxiliary verbs in Uighur can be inflected like the main verbs. The concept of mood is viewed in nine*, categories in Turkish. Although the concept of mood can be viewed as imperative, condition, subjunctive, objective and indicative, there are a number of various moods in the Uighur Language. The corresponding strategies can mostly be realised as subjunctive and conditional moods in Turkish. The verbal categories in both Uighur and Turkish can be divided into three such as infinitives, participles and gerunds. The personal endings, which are an indispensable part of the verbal inflections, can be realised in six in Turkish but more categories in Uighur. The question tag in Uighur is“--mu”but“-ma”can also be used especially in dialogues. The negation morpheme in both Uighur and Turkish is inserted in the verbal stem and it is“-ma/-m'3”. 183 \
Benzer Tezler
- Abhidharmakośabhāṣya-ṭīkā Tattvārtha'da söz yapımı
Word formation in Abhidharmakośabhāṣya-ṭīkā Tattvārtha
EMEL TOPÇU
Doktora
Türkçe
2024
Türk Dili ve Edebiyatıİstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT ELMALI
- Daśakarmapathāvadānamālā'da eşdizimlilik
Daśakarmapathāvadānamālā in collocation
YELİZ KARAHASAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Türk Dili ve EdebiyatıOrdu ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜSEYİN YILDIZ
- Akıllı su damlacıkları ile b-spline eğri tahmini
B-spline curve approximation with intelligent water drops
KÜBRA UYAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolSelçuk ÜniversitesiBilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN ÜLKER
- Eski Uygur Türkçesinde değiştirim
Substitution in the old Uighur Turkish texts
EMİNE BEYZA BİRİNCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
DilbilimKocaeli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ NESRİN ALTUN
- Eski Uygurcada mental fiiller
Mental verbs in old Uighur
HÜSEYİN YILDIZ
Doktora
Türkçe
2016
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜLYA KASAPOĞLU ÇENGEL