Geri Dön

2015 yılı için Türkiye'deki 7 bölgenin insani gelişme endeksi kriterlerine göre karşılaştırılması

Comparison of Turkey's 7 Geographical Regions on Human Development Index Dimensions for 2015

  1. Tez No: 516961
  2. Yazar: MÜZEYYEN DUYAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. KEVSER SETENAY ÖNER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Biyoistatistik, İstatistik, Biostatistics, Statistics
  6. Anahtar Kelimeler: İnsani Gelişme, İnsani Gelişme Endeksi, Türkiye, Bölgeler, İBBS, Human Development, Human Development Index, Turkey, Regions, NUTS
  7. Yıl: 2018
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Eskişehir Osmangazi Üniversitesi
  10. Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoistatistik Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 91

Özet

Bu çalışmada, Birleşmiş Milletler Gelişme Programı (United Nations Development Programme-UNDP) İnsani Gelişme Rapor Ofisi tarafından her yıl gelişme raporunda sunulan ve ülkeler bazında hazırlanan İnsani Gelişme Endeksinin hesaplama kriterleri doğrultusunda, Türkiye'nin İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflamasına göre oluşturulan bölgelerinin karşılaştırılması yapılarak, Türkiye'nin endeksteki yerinin bölgelere göre farklılık gösterip göstermeyeceği araştırılmıştır. İnsani Gelişme Endeksi'nin oluşturulmasında kullanılan sağlık, eğitim ve yaşam standardı göstergelerinin hesaplanmasında sağlık ölçüsü için Chiang Yaşam Tablosu Yöntemi ve eğitim ölçüsü için Barro and Lee (2014) Yöntemi kullanılmıştır. Gelir ölçüsü ise TÜİK'in kişi başı gayri safi milli geliri 2001 yılından beri yayınlamaması nedeniyle UNDP'nin Türkiye için hesapladığı kişi başı gayri safi milli gelir baz alınarak tümdengelim yöntemiyle hesaplanmıştır. Her bölge için hesaplanan İnsani Gelişme Endeks skorlarına göre TR1 İstanbul Bölgesi'nin birinci, TRC Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin (Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt) ise sonuncu olduğu ortaya çıkmıştır. TRC Güneydoğu Anadolu Bölgesi (Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt) ile son üç sırayı paylaşan TRA Kuzeydoğu Anadolu Bölgesi (Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan) ve TRB Ortadoğu Anadolu Bölgesi (Malatya, Elâzığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkâri) için ortak bir endeks ve gösterge değerleri hesaplanmış ve aynı nüfus yoğunluğuna sahip TR1 İstanbul Bölgesi'ne ait değerlerle karşılaştırıldığında, aradaki farkın eğitim göstergesindeki değerlerden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Araştırmamız sonucunda, Türkiye'nin İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflaması'na göre belirlenen 12 bölgesi Türkiye'yi temsilen ayrı ayrı endeks sıralamasına alınmış olsaydı; Türkiye'nin, Çok Yüksek İnsani Gelişme seviyesinde, Orta İnsani Gelişme seviyesinde veya yine bulunduğu seviye olan Yüksek İnsani Gelişme seviyesinde olabileceği ortaya çıkmıştır. Bu durum insani gelişmişlik düzeyi açısından Türkiye'nin bölgeleri arasındaki farkların yüksek olduğunu göstermiştir.

Özet (Çeviri)

The human development index score is calculated for every country and is annually reported by UNDP's Human Development Report Office. In this study, we calculated the human development index scores for different regions of Turkey. The regions were determined based on Turkish Statistical Institute's Statistical Region Classifications. We then compared the human development index scores among these regions to explore whether Turkey's ranking on the would differ for each region. To calculate the health, education and standard of living indicators that constitute the HDI, we used the used Chiang Life Tables method for the life expectancy index, Barro & Lee's (2014) method for the education index. We calculated the education index deductively based on UNDP's GDP per capita estimates for Turkey, due to the fact that the Turkish Statistical Institute has not published GDP per capita data since 2001. The calculated HDI score was the highest for TR1 İstanbul Region and the lowest for TRC Southeast Anatolia Region. We also calculated a combined index score for the three regions with the lowest scores: Southeast Anatolia Region (Gaziantep, Adıyaman, Kilis, Şanlıurfa, Diyarbakır, Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt), Northeast Anatolia Region (Erzurum, Erzincan, Bayburt, Ağrı, Kars, Iğdır ve Ardahan) and the Middle East Anatolia Region (Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli, Van, Muş, Bitlis ve Hakkari). We then compared this combined score to TR1 İstanbul Region, that has a similar population. The results showed that the margin between the education index is the largest determinant of the HDI score difference between these regions. Our results indicate that if the 12 regions that are determined by the Statistical Region Classifications of Turkey were to be included in the index rankings separately; Turkey could have either been among the countries with Very High Human Development, Medium Human Development or High Human development (which it currently is). This shows that there are significantly high differences in terms of human development levels among different regions in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Güneydoğu Anadolu Projesi ve bölgesel gelişme

    Southeastern Anatolian Project (GAP) and regional development

    ENVER CENAN İNCE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ALİYE AHU AKGÜN

  2. Enerji verimliliği kapsamında binalarda fotovoltaik güç sistemlerinin uygulamalı analizi

    Applied analysis of photovoltaic power systems in buildings within the scope of energy efficiency

    SERCAN KESKİNEL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    Enerjiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Enerji Bilim ve Teknoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SERMİN ONAYGİL

  3. Kalkınma projeleri başarı ölçümü için bir yapısal eşitlik modeli: İSTKA projeleri örneği

    A structural equation model for success measurement of development projects : The case of ISTKA projects

    MELTEM YONTAR

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2017

    Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Endüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. SEDA UĞURLU

  4. Modal adverbials in political dircourse: 7th June 2015 General Elections in Turkey

    Politik söylemde kiplik belirteçleri: Türkiye 7 Haziran Genel Seçim söylemleri üzerine

    GÜLKAN DÖNER

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2019

    DilbilimMersin Üniversitesi

    İngiliz Dili Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ DEMET GÜL

  5. Türkiye'de kültür, melez ve yerli sığır ırklarına ait süt verimlerinin çok değişkenli varyans analizi (MANOVA) ile incelenmesi

    Investigation of milk yield from cultural, cross-bred and native cattle breeds in Turkey by multivariate analysis of variance (MANOVA)

    GAMZE AZAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    ZiraatBingöl Üniversitesi

    Zootekni Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞENOL ÇELİK